Toàn cảnh bản án vụ Trương Mỹ Lan - Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2

Đây là giai đoạn 2 của vụ án sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Giai đoạn 1 của vụ án đã được TAND TP.HCM xét xử sơ thẩm hồi tháng 4.2024, tuyên bị cáo Trương Mỹ Lan án tử hình vì chiếm đoạt của SCB hơn 677.000 tỉ đồng. Vụ án giai đoạn 1 đang chờ xét xử phúc thẩm.

Ngày 17.10, TAND TP.HCM đã tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 33 đồng phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản hơn 30.081 tỉ đồng của trái chủ, rửa tiền hơn 445.000 tỉ đồng, và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới khoảng 106.730 tỉ đồng.

Tòa tuyên Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân về 3 tội danh. Trong đó, chung thân về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 12 năm tù về tội “rửa tiền”, 8 năm tù về tội “vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”.

Ngoài ra, về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc bị cáo Trương Mỹ Lan bồi thường toàn bộ hơn 30.869 tỉ đồng cho 35.824 người bị hại.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

HĐXX nhận định, đối với hành vi "lừa đảo chiếm đoạt tài sản", từ những chứng cứ, tài liệu, lời khai tại CQĐT cũng như trước tòa, xác định bị cáo Trương Mỹ Lan là người chi phối, điều hành, chỉ đạo, quyết định mọi hoạt động của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các pháp nhân thuộc tập đoàn; bị cáo Lan là người đưa ra chủ trương và chỉ đạo phát hành trái phiếu doanh nghiệp; chủ trì họp bàn với các nhân sự chủ chốt của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), Công ty CP chứng khoán Tân Việt - TVSI, gồm các bị cáo: Đinh Văn Thành, Võ Tấn Hoàng Văn, Nguyễn Phương Hồng, Nguyễn Tiến Thành, Hồ Bửu Phương, sử dụng 4 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra) phát hành 25 mã trái phiếu "khống" trị giá hơn 30.869 tỉ đồng.

Theo HĐXX, bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm có hàng loạt hành vi gian dối để phát hành trái phiếu, rồi thông qua công ty chứng khoán bán trái phiếu cho hàng ngàn người dân thu tiền về sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, không đúng với mục đích phát hành trái phiếu.

Tại tòa sơ thẩm, Trương Mỹ Lan cho rằng khi SCB khó khăn về tài chính, bị cáo chỉ cho ngân hàng mượn công ty để phát hành trái phiếu. Vì vậy bị cáo Lan cho rằng xác định bị cáo là người đưa ra chủ trương và chỉ đạo phát hành trái phiếu doanh nghiệp không phù hợp.

HĐXX xác định, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã hoàn thành khi người dân chuyển tiền để mua các lô trái phiếu nói trên. Sau khi thu được tiền từ người dân các bị cáo đã sử dụng phương thức, thủ đoạn gian dối sử dụng tiền của người dân vào nhiều mục đích khác nhau như trả các khoản nợ cũ, chi cá nhân...

Sau khi thực hiện hành vi tham ô tài sản của SCB và hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua chỉ đạo các nhân sự phát hành trái phiếu doanh nghiệp, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các bị can Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung phối hợp với Nguyễn Ngọc Dương, Nguyễn Phương Anh chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB hoặc cho cá nhân, pháp nhân chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB nhằm cắt đứt dòng tiền để che giấu, hợp thức nguồn gốc bất hợp pháp số tiền 445.000 tỉ đồng do phạm tội mà có theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.

Vì vậy, HĐXX khẳng định, việc truy tố xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan và 8 bị cáo đồng phạm tội danh rửa tiền là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

ẢNH: NHẬT THỊNH

HĐXX đánh giá từ những chứng cứ, tài liệu, lời khai của các bị cáo tại tòa, HĐXX xác định đủ căn cứ xác định bị cáo Lan là người chịu trách nhiệm chính trong 3 hành vi phạm tội; các bị cáo đồng phạm còn lại có vai trò là người thực hành theo chỉ đạo của bị cáo Lan ở mỗi hành vi.

Cụ thể, bị cáo Lan và 28 bị cáo "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" hơn 30.869 tỉ đồng của 35.824 nhà đầu tư thông qua phát hành 25 mã trái phiếu "khống", không có tài sản đảm bảo.

Tại tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan và các luật sư bào chữa cho bị cáo Trương Mỹ Lan cho rằng cùng một hành vi nhưng bị truy tố về nhiều tội danh (giai đoạn 1 truy tố tội tham ô tài sản nhưng vẫn là số tiền đó ở giai đoạn 2 truy tố thêm tội rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới).

HĐXX xét thấy hành vi rút tiền trái phép ra khỏi SCB và lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua phát hành trái phiếu đã xâm phạm đến các khách thể khách nhau nên mỗi hành vi đã cấu thành một tội danh độc lập nên việc truy tố xét xử về các tội rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là đúng quy định của pháp luật, không gây bất lợi cho các bị cáo.

Đối với hành vi vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới, Trương Mỹ Lan cùng 8 đồng phạm thông qua các hợp đồng "khống" mua bán cổ phần, vốn góp, tư vấn, giữa các công ty tại VN và công ty, tổ chức ở nước ngoài; sau đó thông qua hệ thống SCB, tiền vay được chuyển từ nước ngoài về Việt Nam và tiền trả nợ được chuyển từ Việt Nam ra nước ngoài.

Tổng số tiền bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là 4,5 tỉ USD, tương đương 106.730 tỉ đồng. Trong đó, chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định hơn 1,5 tỉ USD, và nhận tiền từ nước ngoài về khoảng hơn 3 tỉ USD.

HĐXX đánh giá, dù hồ sơ thiếu nhiều giấy tờ nhưng các bị cáo là lãnh đạo SCB vẫn ký các lệnh chuyển tiền qua nước ngoài và nhận tiền về VN. Một số LS cho rằng các bị cáo không mang tiền qua biên giới về mặt cơ học nên đề nghị xem xét lại tội danh.

Tuy nhiên, HĐXX xét thấy quy định về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt có quy định về phương thức thanh toán quốc tế. Dù các bị cáo không mang tiền qua biên giới về mặt cơ học nhưng các bị cáo lợi dụng thanh toán quốc tế, giao dịch ngoại hối của ngân hàng để thực hiện hành vi vận chuyển tiền qua biên giới. HĐXX thấy đây là phương thức, thủ đoạn mới, luận cứ của các luật sư đưa ra không có căn cứ chấp nhận...

HĐXX khẳng định, hành vi của các bị cáo gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường trái phiếu ở Việt Nam, vì vậy phải có mức án nghiêm khắc để răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung cho toàn xã hội.

Đối với các bị cáo khác giúp sức cho Trương Mỹ Lan lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, HĐXX cho rằng cũng phải có mức án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội. Tại tòa, các bị cáo đồng phạm của Trương Mỹ Lan thừa nhận hành vi như cáo buộc.