'Tour 0 đồng' thực chất là lừa đảo

Sau Thái Lan, VN đang là tâm điểm của du lịch “tour 0 đồng” từ khách Trung Quốc. Mô hình kinh doanh chụp giựt này không chỉ gây thất thu mà còn kéo theo nhiều hệ lụy, đặc biệt là hình ảnh VN trong mắt du khách quốc tế.

Thống kê của Tổng cục Du lịch cho biết lượng khách Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm đạt 949.199 lượt, tăng 63,5% so với cùng kỳ năm trước, chiếm gần 1/3 tổng lượng du khách quốc tế tới VN. Đặc biệt, từ sau Tết Nguyên đán đến nay, lượng khách Trung Quốc vào Quảng Ninh tăng đột biến, khoảng 5.000 người/ngày, cuối tuần có thể tăng lên 10.000 - 15.000 lượt khách. Lượt khách tăng cao nhưng ngành du lịch Quảng Ninh gần như không thu được gì, hầu hết dòng tiền chỉ chảy vào túi doanh nghiệp (DN) lữ hành và các đơn vị cung cấp dịch vụ, buôn bán quà lưu niệm. Nguyên nhân chính là do sự quay trở lại của “tour 0 đồng”.

Trên thực tế cũng có rất nhiều đoàn khách Trung Quốc than phiền, đòi “cạch đến già” những tour giá rẻ mà chất lượng kém. Thị trường khách Trung Quốc là thị trường lớn, các doanh nghiệp VN cũng đang có những chính sách khai thác rất hiệu quả. Những tour chuyên nghiệp, phục vụ theo đúng giá trị thì người ta tự khắc sẽ hài lòng, không sợ mất khách Ông Phan Đình Huê, Giám đốc Công ty du lịch Viet Circle

Theo mô hình này, các công ty lữ hành Trung Quốc nhận khách đi du lịch đến Hạ Long với giá 0 đồng, sau đó bán lại cho DN lữ hành VN. Sau khi hoàn thành thủ tục nhập cảnh tại cửa khẩu Móng Cái, khách được đưa vào nội địa buộc phải qua các trung tâm thương mại riêng biệt, mua hàng với giá “cắt cổ”. Các DN lữ hành nội sẽ nhận được tiền hoa hồng từ các cửa hàng vì đã “có công đưa khách đến”. Mô hình này đã nở rộ từ tháng 7.2016 và đang manh nha tái diễn từ trung tuần tháng 3.2017 ở nhiều điểm đến tại VN chứ không riêng gì Quảng Ninh.

Ông Phan Đình Huê, Giám đốc Công ty du lịch Viet Circle, nhận xét đây thực chất là hình thức “lừa đảo”. Bởi không một đơn vị kinh doanh du lịch nào tổ chức dịch vụ mà không lấy chi phí. Các DN lữ hành sẽ lấy lại doanh thu bằng việc thu tiền trên đầu khách, khoán cho các hướng dẫn viên bắt khách đi mua sắm, vui chơi giải trí với giá cao gấp nhiều lần. Có nhiều trường hợp khách không mua, người tổ chức tour sẽ bù lại bằng việc cắt giảm các dịch vụ hoặc thậm chí là “đem con bỏ chợ” như đã xảy ra ở Thái Lan.

“Tiền nào của nấy, những đất nước mà trình độ phát triển chưa cao, nhận thức về du lịch còn chưa phát triển như Trung Quốc, thấy giá rẻ là nhào vào mua mà không biết chính là đang lãng phí chứ không phải tiết kiệm. Lãng phí về tiền bạc vì phải mua hàng giá cao, lãng phí cả thời gian để “tận hưởng” các dịch vụ ăn, ở không ra gì. Những mô hình như thế chỉ có thể xuất hiện ở thời tù mù thông tin”, ông Huê nói.

Không chỉ thế, theo chuyên gia về du lịch Nguyễn Tuấn Quyền, tình trạng người Trung Quốc tại VN mở ra những khu riêng để phục vụ du lịch, kinh doanh buôn bán là hoàn toàn bất hợp pháp. Những địa điểm kinh doanh này chủ yếu hoạt động chui nên chính quyền địa phương cũng khá khó khăn để quản lý. Khách chọn “tour 0 đồng” khi qua VN lại được dẫn tới những nơi này tuy không gây nhiều báo động về mặt an ninh nhưng ảnh hưởng kinh tế lại rất lớn. “Quá trình tour khép kín như vậy khiến các công ty du lịch khác rất khó để thâm nhập, như vậy chủ trương đẩy mạnh xuất khẩu ngoại tệ tại chỗ của nhà nước coi như phá sản. Khách Trung Quốc mua hàng tại những khu kinh doanh này trả trực tiếp bằng nhân dân tệ nên không xuất hóa đơn, do đó nhà nước không nhúng tay vào được, dẫn đến thất thoát nguồn thu. Thái Lan thất thoát gần 9 tỉ USD vì mô hình này, nếu chúng ta không có những biện pháp mạnh mẽ, ngăn chặn quyết liệt thì nguy cơ giẫm theo vết xe đổ của nước bạn là điều không thể tránh khỏi”, vị này cảnh báo.

Từ trước đến nay, hệ quả của "tour 0 đồng" được nói đến nhiều nhất là ngành du lịch thất thu. Thái Lan, một quốc gia “sừng sỏ” về du lịch Đông Nam Á đã thất thu khoảng 305 tỉ baht (gần 9 tỉ USD) mỗi năm do thiệt hại từ “tour 0 đồng”. Tuy nhiên, hệ quả lớn nhất chính là hình ảnh ngành du lịch của nước sở tại trong mắt du khách nước ngoài. Chính vì vậy, Thái Lan đã có những biện pháp mạnh tay nhằm siết chặt mô hình du lịch này.

Với VN, khách Trung Quốc cũng đang chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng khách du lịch quốc tế. Việc siết “tour 0 đồng” cũng có thể khiến lượng khách từ nước này sụt giảm, kéo theo lượng khách quốc tế nói chung sụt giảm. Về vấn đề này, ông Phan Đình Huê, người trực tiếp kinh doanh trong ngành du lịch, cho rằng không cần phải quá lo lắng vì thực chất, việc hạn chế “tour 0 đồng” đầu tiên chính là nhằm bảo vệ quyền lợi cho du khách Trung Quốc và lợi ích kinh tế của đất nước. Lượng khách có thể giảm dần lúc đầu nhưng về lâu về dài, chính người dân Trung Quốc sẽ hiểu ra những thiệt hại mà họ phải chịu khi mua tour rẻ. Ông Huê nói thêm: Trên thực tế cũng có rất nhiều đoàn khách Trung Quốc than phiền, đòi “cạch đến già” những tour giá rẻ chất lượng kém. Thị trường khách Trung Quốc là thị trường lớn, các DN VN cũng đang có những chính sách khai thác rất hiệu quả. Những tour chuyên nghiệp, phục vụ theo đúng giá trị thì người ta tự khắc sẽ hài lòng, không sợ mất khách.

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Lửa Việt Tour, cũng nhấn mạnh VN cần có hướng quản lý đúng đắn để khai thác đối tượng khách tiềm năng này. Bởi theo đánh giá của thế giới, khách Trung Quốc là “sộp” nhất. Nếu làm theo “tour 0 đồng”, VN có số lượng nhưng sẽ không thu được gì vì không người Trung Quốc nào muốn sang VN mà phải bỏ tiền ra để mua đồ Trung Quốc (thường bị dẫn vào những khu mua sắm của người Trung Quốc tại VN), có khi còn là đồ dởm, mà giá lại cao. Chưa kể các DN buôn bán cho du khách Trung Quốc mà làm ăn đàng hoàng cũng không có cơ hội “chen chân” vào mô hình khép kín kia. “Quan trọng phải là chất lượng. Có thể lượng khách Trung Quốc tới VN lúc đầu có giảm sút nhưng chúng ta quản lý được, có những cách để họ tự nguyện “móc hầu bao” thì lợi ích thu về còn lớn hơn gấp nhiều lần mà vẫn giữ được hình ảnh đẹp cho du lịch Việt”, ông Mỹ nói.

Quảng Ninh ra quân dẹp "tour 0 đồng" Trong các ngày 30 - 31.3, tỉnh Quảng Ninh đã ra quân dẹp bỏ "tour 0 đồng”. Cơ quan chức năng đã xử lý các công ty du lịch và cơ sở bán hàng lưu niệm có sai phạm. Trong đó, ngày 30.3, Thanh tra Sở Du lịch tỉnh phạt Công ty cổ phần đầu tư khám phá du lịch VN (tổ 1, khu 5A, P.Bãi Cháy, TP.Hạ Long) 25 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế của công ty này trong 1 năm do không thực hiện chương trình du lịch đã ký với du khách. Thanh tra Sở cũng thu hồi văn bản công nhận “Điểm mua sắm đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch” đối với 9 cơ sở bán hàng lưu niệm tại TP.Hạ Long và TX.Đông Triều vì không đảm bảo vệ sinh môi trường, công khai niêm yết giá. Từ ngày 24 - 31.3, Thanh tra Sở kiểm tra, xử lý 58 người sử dụng thẻ hướng dẫn viên du lịch giả, xử phạt hành chính tổng cộng 386,5 triệu đồng. Lã Nghĩa Hiếu