Tranh cãi xếp hạng hướng dẫn viên du lịch

Việc này không bắt buộc mà căn cứ vào mong muốn. Xếp hạng chỉ tăng thêm giá trị của HDV thôi. Nên tùy họ, nếu họ muốn thì họ đăng ký. Cũng sẽ có nhiều HDV không dám đăng ký vì họ biết trình độ của họ ở đâu Ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch VN

Tại buổi họp báo thông tin về việc “xếp hạng hướng dẫn viên du lịch VN” tổ chức tại Hà Ǹội hôm qua, ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch VN, tỏ ra băn khoăn về chất lượng hướng dẫn viên (HDV) du lịch trong nước. Theo ông, chúng ta đang thiếu HDV du lịch và dẫn đến tình trạng chất lượng hướng dẫn kém cũng vẫn có việc làm. Nó đặt ra câu hỏi về chuẩn chất lượng. “Doanh nghiệp du lịch chúng ta thời gian vừa qua phát triển theo bề ngang. Sản phẩm du lịch chưa theo kịp yêu cầu. Chúng ta luôn bị so sánh với khu vực, và một trong những lý do là thiếu người, thiếu HDV. Vì thế, ai cũng cố vơ bèo vạt tép. Cho nên chúng ta phải có chuẩn đánh giá. Việc xếp hạng HDV là để đánh giá họ ở đâu”, ông Bình nói.

Hiện tại, theo ông Bình, luật Du lịch 2017 quy định HDV phải có thẻ, hoặc phải trong hội nghề nghiệp, hoặc trong đơn vị du lịch. Tuy nhiên, luật cũng chưa quy định về trình độ, điều kiện để cấp thẻ HDV. “Điều kiện cấp thẻ ngày càng thấp. Chỉ cần trung cấp, thêm vài chứng chỉ đơn giản là có thể có rồi. Chúng ta mong có chất lượng du lịch tốt nhưng chuẩn đầu vào thấp như thế sẽ ảnh hưởng tới du lịch của chúng ta”, ông Bình nói.

Trong khi đó, TS Nguyễn Thu Thủy, Khoa Du lịch - ĐH KHXH và NV (ĐH Quốc gia Hà Nội), cho biết hiện việc cấp thẻ HDV là “trăm hoa đua nở”. Chính vì thế, chất lượng sát hạch của các cơ sở cấp thẻ khác nhau cũng sẽ khác nhau, chỗ dễ chỗ khó. “Thế thì chỗ nào học khó thi khó sẽ ít người thích thi hơn. Sẽ có chỗ thi dễ và cấp bằng ồ ạt”, bà Thủy lưu ý.

Giải pháp cho việc này, theo ông Bình là cần phân loại HDV bằng xếp hạng. Tuy nhiên, đây không phải là bắt buộc. “Việc này không bắt buộc mà căn cứ vào mong muốn. Xếp hạng chỉ tăng thêm giá trị của HDV thôi. Nên tùy họ, nếu họ muốn thì họ đăng ký. Cũng sẽ có nhiều HDV không dám đăng ký vì họ biết trình độ của họ ở đâu”, ông Bình nói.

Việc sát hạch, phân loại vì thế cũng đã được Hiệp hội Du lịch VN, Hiệp hội HDV du lịch VN đề ra, dưới sự tài trợ của Liên minh Châu Âu. Theo ông Bùi Văn Dũng, Phó chủ tịch Hiệp hội HDV du lịch, đây là hoạt động tự nguyện, công khai, minh bạch. Nó được áp dụng trong nội bộ HDV du lịch VN. Sẽ có 3 hạng HDV được xếp hạng: hạng bạch kim (5 sao), hạng vàng (4 sao) và bạc (3 sao). HDV không tham gia xếp hạng sẽ dùng thẻ hội viên bình thường.

Cơ cấu đề thi gồm bài qua máy tính và thi phỏng vấn. Ngân hàng đề hiện có 1.350 câu trắc nghiệm lý thuyết, 275 câu tự luận. Các thí sinh cũng sẽ phải thi kiến thức cơ sở như địa lý, lịch sử và văn hóa VN, văn bản pháp luật du lịch, lịch sử văn minh thế giới; kiến thức chuyên ngành như: tâm lý khách du lịch, y tế du lịch, xuất cảnh hàng không và lưu trú… Thí sinh cũng sẽ bốc thăm để thi thuyết minh.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó giám đốc Transviet, cho rằng với bộ câu hỏi thì có thể luyện thi được. “Tuy nhiên, vấn đề là HDV khi thi có thể nói rất tốt, và có khả năng thuyết trình tốt. Nhưng khi đi hướng dẫn thì họ có tận tâm để nói hay không, hay là không chịu nói”, ông Đạt nói. Về điều này, TS Thủy cũng cho rằng nguy cơ học tủ là có.

Theo ông Đạt, có những vấn đề nằm ngoài thi cử, chẳng hạn như sự cẩn thận của thí sinh. “Đã có trường hợp do không cẩn thận mà nhầm giờ bay của cả một đoàn khách khiến phải mua vé lại toàn bộ… Các công ty lữ hành đều đã có quy trình làm việc, tuy nhiên nếu HDV không cẩn thận thì sơ suất vẫn có thể xảy ra. Chính vì thế, công ty nhiều khi cũng lấy ý kiến phản hồi từ phía khách hàng nữa. Mặc dù vậy, nếu viết một phần mềm để lấy phản hồi của khách cho các HDV toàn quốc thì lại khó”, ông Đạt cho biết.

Ông Phạm Hải Quỳnh, Tổng giám đốc Công ty du lịch Vân Hải xanh, cũng e dè về khả năng lan tỏa của việc xếp hạng. “Khi đặt vấn đề xếp hạng HDV chẳng hạn thì nhiều người nói tôi không cần biết, tôi không thuộc hiệp hội. Nhưng đây là bài toán dài. Khi xếp hạng công minh thì các đơn vị lữ hành sẽ căn cứ vào đó để lựa chọn cho mình những HDV phù hợp”, ông Quỳnh nói.

Chưa kể, ông Quỳnh cũng công nhận có những tour rất đặc biệt. Chẳng hạn, những tour đặc biệt như về mỹ thuật, họ sẽ nhờ họa sĩ. Xếp hạng cho những trường hợp như thế sẽ rất khó.