Trở về đất mẹ

Mỗi dịp kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27.7.1947) hằng năm, ở Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 (H.Tân Biên, Tây Ninh) lại đón thêm những hài cốt của các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại chiến trường biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả ở đất bạn Campuchia trở về với đất mẹ.

Sáng 23.7, lễ truy điệu và an táng 245 hài cốt liệt sĩ hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia được tỉnh Tây Ninh tổ chức (ảnh). Đứng trước anh linh của hơn 13.976 liệt sĩ ở Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82, chứng kiến giây phút những hài cốt liệt sĩ trở về, chúng tôi cùng nhiều đại biểu có mặt cay xè khóe mắt. Xúc động vì chiến tranh đã đi qua nhưng các anh đã phải nằm lại lạnh lẽo giữa núi rừng nơi đất khách quê người hàng chục năm. Trong bài điếu văn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc xúc động chia sẻ: “Chiến tranh đã đi qua, song còn đó những nỗi đau vợ mất chồng, mẹ mất con, anh mất em. Còn đó những mộ liệt sĩ vô danh hay không có một dòng địa chỉ. Những người con trung kiên quả cảm, hễ còn một hương hồn chưa về tới đất mẹ, còn một mộ bia chưa được gọi tên là nỗi đau, trách nhiệm chưa tròn của những người đang sống”.

Ở Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82, mộ các liệt sĩ nằm quây quần bên nhau. Trong số đó, có đến 4.131 hài cốt được quy tập ở Campuchia về đây án táng. Thế nhưng, ít ai biết được, để các anh trở về đất mẹ, chính quyền, quân và dân 2 nước VN - Campuchia đã cùng phối hợp, dầm mưa dãi nắng, vượt rừng lội suối, đối mặt với hiểm nguy để tìm kiếm, quy tập, hồi hương từng bộ hài cốt liệt sĩ. Tôi từng được nghe nhiều về những chuyến đi xuyên biên giới nghĩa tình hàng chục năm qua của Đội K70 (thuộc Quân khu 7) và Đội K71 (thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Tây Ninh). Mộ liệt sĩ đa phần là những mộ lẻ; các anh khi hy sinh thường được đồng đội chôn cất phân tán trong rừng sâu. Chiến tranh đã lùi xa nhiều năm, địa hình thay đổi nên công tác tìm kiếm càng khó khăn gấp bội. Điều kiện khí hậu, thời tiết ở Campuchia vô cùng khắc nghiệt. Vào mùa khô, nhiều vùng không có nước sinh hoạt, mùa mưa thì muỗi, vắt nhiều vô kể... Nhưng tất cả đều hạ quyết tâm, hoàn thành tốt nhiệm vụ để anh linh các anh hùng liệt sĩ được trở về với đất mẹ.