Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman ngày 26.7 đã có các cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Thứ trưởng Ngoại giao Tạ Phong tại thành phố Thiên Tân, trong chuyến thăm đầu tiên của nhà ngoại giao Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden tới Trung Quốc.
Đúng như dự đoán của các chuyên gia, các cuộc hội đàm diễn ra với nhiều sự khác biệt về lập trường giữa hai bên trong hàng loạt vấn đề như Hồng Kông, Tân Cương, Đài Loan cũng như Biển Đông và biển Hoa Đông, theo South China Morning Post ngày 27.7.
Đài Loan là vấn đề quan trọng nhất
Theo một văn bản tóm tắt cuộc hội đàm giữa bà Sherman và Ngoại trưởng Vương Nghị được Bắc Kinh công bố, ông Vương đã đưa ra ba yêu cầu, là các lằn ranh đỏ đối với Mỹ và cảnh báo Washington không được vượt quá.
Ba yêu cầu gồm: Mỹ không được thách thức hay tìm cách phá vỡ mô hình quản trị, hệ thống chính trị của Trung Quốc; Mỹ không được can thiệp vào sự phát triển của Trung Quốc; và không được xâm phạm chủ quyền hay tổn hại đến toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc.
Cụ thể, Ngoại trưởng Trung Quốc yêu cầu Mỹ không can thiệp các vấn đề mà Trung Quốc nhấn mạnh là công việc nội bộ như Hồng Kông, Tân Cương, Tây Tạng, Đài Loan.
Trong số này, Đài Loan được Bắc Kinh xem là vấn đề quan trọng nhất khi đề cập đến chủ quyền. “Chúng tôi khuyên Mỹ phải tuân theo những cam kết của họ về vấn đề Đài Loan và phải thận trọng trong hành động của mình”, ông Vương nói, đồng thời nhấn mạnh Trung Quốc có quyền dùng bất kỳ biện pháp cần thiết nào để xử lý.
Động thái chưa từng có tiền lệ của Bắc Kinh
Trước cuộc gặp này, bà Sherman gặp người đồng cấp Trung Quốc Tạ Phong. Cuộc hội đàm được đánh giá là căng thẳng.
|
Trung Quốc chỉ trích Mỹ "tưởng tượng" ra kẻ thù, gây bế tắc quan hệ song phương |
Ông Tạ nói quan hệ Mỹ - Trung đang bế tắc, liên tục cáo buộc Mỹ cố tình làm tổn hại Trung Quốc, theo The Straits Times. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cũng cảnh báo quan hệ hai nước sẽ có những hậu quả nghiêm trọng và đổ lỗi cho Mỹ.
Ông Tạ đã đưa cho phái đoàn Mỹ hai danh sách gồm các hành động Mỹ cần chấm dứt và những vấn đề khiến Trung Quốc quan ngại. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc đưa ra danh sách kiểu này cho Mỹ.
Theo đó, Trung Quốc yêu cầu Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm thị thực với các đảng viên đảng Cộng sản Trung Quốc cùng gia đình họ cũng như sinh viên Trung Quốc; yêu cầu Mỹ dỡ bỏ cấm vận đối với các cá nhân tổ chức Trung Quốc cũng như lệnh hạn chế đối với các công ty Trung Quốc và viện Khổng tử.
Trung Quốc còn muốn Mỹ hủy yêu cầu dẫn độ với Giám đốc tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu. Các vấn đề như điều tra nguồn gốc Covid-19, Đài Loan, Biển Đông, Tân Cương hay Hồng Kông đều được phía Trung Quốc đổ lỗi cho Mỹ.
Phía Mỹ thế nào?
Thông báo của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price khuya 26.7 nêu rõ bà Sherman đã có cuộc thảo luận thẳng thắn với quan chức Trung Quốc. Theo đó, bà Sherman đã nhấn mạnh với phía Trung Quốc rằng Mỹ không tìm kiếm một cuộc xung đột với Bắc Kinh và vẫn hoan ngênh cạnh tranh gay gắt giữa hai bên.
Bà Sherman viết trên Twitter rằng đã nói chuyện với Ngoại trưởng Trung Quốc về cam kết cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ các giá trị dân chủ, nhân quyền và thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.
Tại các cuộc hội đàm, bà Sherman cũng nêu lên các vấn đề mà Mỹ quan ngại như Hồng Kông, Tân Cương, Tây Tạng. Bên cạnh đó, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ còn nói về quan ngại liên quan các hoạt động của Trung Quốc tại eo biển Đài Loan, Biển Đông, biển Hoa Đông và trên không gian mạng cũng như việc Trung Quốc từ chối cuộc điều tra giai đoạn hai về nguồn gốc Covid-19.
Dư địa hợp tác có nhưng bị lu mờ
Dù hai bên có đề cập các khía cạnh hợp tác như biến đổi khí hậu, vấn đề hạt nhân Iran, hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên nhưng những vấn đề bất đồng được cho là phủ bóng cuộc họp.
Ông Tạ Phong khi gặp bà Sherman còn cảnh báo Mỹ đừng trông chờ hợp tác khi làm tổn hại lợi ích của Trung Quốc. Có thể thấy, Trung Quốc đã chuẩn bị một loạt yêu cầu và cáo buộc để đưa ra cho phía Mỹ trong cuộc gặp lần này.
Hai bên mặc dù có nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các kênh đối thoại, tương tác nhưng lại không đề cập gì triển vọng cuộc hội đàm thượng đỉnh của lãnh đạo Mỹ - Trung.
Đây là cuộc gặp mặt đầu tiên của quan chức hai nước kể từ tháng 3 khi các nhà ngoại giao hàng đầu hai nước hội đàm ở Alaska. Cuộc gặp khi đó cũng diễn ra với màn đối đầu nảy lửa, cho thấy rõ mức độ cạnh tranh và nhiều bất đồng của Mỹ và Trung Quốc hiện nay.
Bình luận (0)