Văn hóa

Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo ở Sài Gòn

Bài, ảnh: Linh Huỳnh

17/11/2015 10:00 GMT+7

Từ nhiều năm nay, người dân sống quanh khu vực bờ sông Sài Gòn trên đường Trần Xuân Soạn (quận 7, TP.HCM) đã quen với hình ảnh người phụ nữ ngoài 60 tuổi hành nghề làm móng tay, móng chân dạo.

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh thời trẻ

Ít ai biết rằng đó chính là nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh, cô đào xinh đẹp nức tiếng một thời của làng cải lương Việt Nam.

Phận đào hát long đong

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh tên thật là Lê Thị Mỹ Hạnh, sinh năm 1954 trong một gia đình có truyền thống làm nghệ thuật. Mẹ của bà vì yêu thích cải lương mà trốn nhà, phiêu bạt khắp nơi theo một kép hát nên tuổi thơ của Mỹ Hạnh cũng là những ngày tháng phiêu bạt, nay đây mai đó cùng cha mẹ trong các đoàn cải lương.

Hoa Mỹ Hạnh chập chững bước vào nghề từ năm 7 tuổi với vai “đào con” trên các sân khấu. Không ngừng quyết tâm và phấn đấu, 17 tuổi bà trở thành đào chính của các đoàn hát Hoa Đăng, Tấn Tài, Việt Nam Minh Vương… từng diễn chung với các nghệ sĩ cải lương nổi tiếng như Lệ Thủy, Minh Vương, Phương Bình trong các vở: Mùa thu Bạch Mã, Nước mắt hùng ca, Người hùng sơn cước…

Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo tại Sài Gòn 2

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh từng là đào chính nổi tiếng một thời của cải lương Việt Nam

Năm 22 tuổi, khi đang là cô đào nổi tiếng xinh đẹp và được nhiều chàng trai theo đuổi, Mỹ Hạnh gặp nghệ sĩ Minh Hải. Do thường xuyên làm việc chung, tình cảm trở nên sâu đậm vì vậy cả hai quyết định nên duyên vợ chồng. Với thù lao đi diễn tích cóp được, Hoa Mỹ Hạnh cùng chồng lập đoàn hát Sơn ca, quy tụ hàng trăm nghệ sĩ.

Tuy nhiên, đến thời kỳ cải lương đi xuống, bà phải đứt ruột bán đi căn nhà tại Châu Đốc (An Giang) để trả lương nghệ sĩ rồi giải tán đoàn hát. Sau khi sinh người con trai đầu lòng, nữ nghệ sĩ quyết định “đường ai nấy đi” vì chồng bà “có thói trăng hoa”, thường xuyên hằn học, thậm chí là đánh đập bà trước sự chứng kiến của nhiều người.

Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo tại Sài Gòn 3

Bà hiện sống một mình trong căn phòng trọ nhỏ ở đường Trần Xuân Soạn (quận 7, TP.HCM)

Hôn nhân tan vỡ, tài sản mất trắng, Hoa Mỹ Hạnh một mình ôm con rong ruổi theo các đoàn hát cải lương để kiếm sống qua ngày. Nhưng nỗi đau của bà không dừng lại ở đó. Trong một lần gánh hát đang lưu diễn ở Long Xuyên (An Giang), đứa con duy nhất của bà bị sốt xuất huyết và đột ngột ra đi...

Vài năm sau, Mỹ Hạnh bỏ nghề hát và lên Sài Gòn mưu sinh bằng nghề làm móng dạo, bữa đói bữa no.

Hai lần chết đi sống lại

Hiện nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh sống đơn độc một mình trong căn phòng trọ chưa đầy 10 mét vuông trên đường Trần Xuân Soạn (quận 7, TP.HCM). Mọi đồ dùng cá nhân của bà đều là từ lòng hảo tâm của người khác. Thậm chí, thứ quý giá nhất trong phòng trọ là chiếc tivi cũ cũng là món quà người hàng xóm mua tặng từ nhiều năm trước. Ấy thế mà không ít lần Hoa Mỹ Hạnh muốn bán nó đi để lấy tiền trả viện phí. Nhưng người ta chỉ trả 100.000 đồng nên bà đành mang về. Mỗi lần trời mưa lớn, mái của căn phòng trọ bị dột ướt ngay chỗ nằm, bà không tài nào ngủ yên giấc.

Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo tại Sài Gòn 8

Dụng cụ làm nghề sơn móng dạo của nữ nghệ sĩ

Nhiều năm nay, nghệ sĩ Mỹ Hạnh mang trong mình nhiều căn bệnh: thấp khớp, đau tim, cao huyết áp… nhưng lại không có tiền thuốc thang, chạy chữa. Hồi tháng 3 vừa qua, bà phải nhập viện cấp cứu và suýt mất mạng sau cơn nhồi máu cơ tim. May mắn là người hàng xóm phát hiện kịp thời. Những tưởng bệnh tình đã thuyên giảm sau đợt điều trị dài ngày, nào ngờ chỉ sau hai tháng, bà phải tiếp tục vào bệnh viện do bị đột quỵ khi đang đi làm móng cho khách hàng.

“Nhờ các anh chị em nghệ sĩ giúp đỡ tôi mới có tiền mua thuốc men và đóng viện phí nên sống tới ngày hôm nay. Chú biết không, hồi tháng 5 tôi phải nhập viện lần hai mà không cho ai biết cả vì người ta quá tốt với mình, không lẽ nhận hoài kỳ lắm nên dùng hết số tiền còn lại để trị bệnh. Hôm đó, có khách bên chung cư Hoàng Anh Gia Lai gọi tôi qua làm móng, đi được một nửa đoạn đường thì tôi bắt đầu chóng mặt rồi ngất xỉu lúc nào không hay. Đến khi tỉnh dậy mới thấy mình nằm trên đầu gối người khác. Một lúc sau, tôi được chở vào Bệnh viện An Bình. Lúc đó, bác sĩ hỏi có thân nhân gì không, tôi không biết nói sao. May sao, người chị dâu (vợ cũ của anh trai Hoa Mỹ Hạnh - PV) biết chuyện, thương tình vào bệnh viện lo cho tôi. Đợt đó, tôi nằm viện nửa tháng tốn mấy chục triệu, giờ hết sạch tiền rồi”.

Chiếc tivi cũ là thứ quý giá nhất trong căn phòng trọ cũng suýt bị bán đi

Hiện công việc làm móng dạo đem đến cho nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh từ vài chục đến hơn 100.000 đồng mỗi ngày. Hằng tháng, bà cũng nhận được 150.000 đồng tiền trợ cấp từ Ban ái hữu Hội nghệ sĩ thành phố nhưng vẫn không đủ tiền trang trải cuộc sống. Mỗi lần đóng tiền nhà, Hoa Mỹ Hạnh đều phải vay nóng người quen rồi tích cóp trả dần. Số tiền mà các nghệ giúp đỡ lần trước cũng đã hết sau hai lần nhập viện.

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh còn cho biết sau những lần nhập viện kéo dài cả tháng, các khách quen không còn gọi bà đến làm móng như trước. Công việc bấp bênh, thu nhập giảm sút, cuộc sống của nữ nghệ sĩ dần trở nên khó khăn và vất vả hơn bội phần. Dù vậy, vẫn còn đó những người biết bà là nghệ sĩ nghèo nên thường quan tâm giúp đỡ. “Mới đây, có người cho 10 kg gạo ăn đến giờ chưa hết, còn khi không có thức ăn, tôi thường ăn mì gói sống qua ngày”, bà cho biết.

Từ cô đào nổi tiếng một thời thành người làm móng dạo tại Sài Gòn 7

Mọi đồ dùng trong nhà đều được người khác mua tặng

Một điều ít ai biết là cô đào nổi tiếng một thời đến nay vẫn không có bất cứ giấy tờ tùy thân nào ngoài tấm thẻ hội viên Hội nghệ sĩ dùng để đăng ký tạm trú. "Đời nghệ sĩ lưu lạc nay đây mai đó, cha mẹ lại mất sớm nên tôi không có bất kỳ giấy tờ tùy thân nào", nữ nghệ sĩ cho biết.

Chính vì thế, cho đến nay, Hoa Mỹ Hạnh vẫn chưa có thẻ bảo hiểm y tế để khám chữa bệnh như bao người khác dù hoàn cảnh hết sức khó khăn, phải nhập viện thường xuyên.

“Tôi chỉ mơ ước có được một căn chòi nhỏ đủ che nắng che mưa để buôn bán tại nhà. Thử hỏi vài năm nữa mắt không còn nhìn thấy rõ thì sao làm nghề sơn móng tay được nữa?”, bà đưa mắt nhìn xa xăm.