Tự tạo cơ hội: Chế biến nấm trồng thành thức ăn sẵn

Tiền thân là Câu lạc bộ sản xuất nấm Thanh Khê được thành lập vào năm 1987, đến năm 2010, 6 thành viên cùng ông Huỳnh Văn Mười (hiện là giám đốc) quyết định thành lập HTX kinh doanh dịch vụ thương mại tổng hợp Kim Thanh (P.Hòa Khê, Q.Thanh Khê, Đà Nẵng) để làm ăn bài bản hơn.

Hiểu được nỗi khổ người trồng nấm khi đầu ra không ổn định, ông Mười đã đứng ra kết nối và tiêu thụ nấm tại các xã ở H.Hòa Vang (TP.Đà Nẵng). Mới đây, để mở rộng thị trường, HTX Kim Thanh đã tham gia hội chợ giới thiệu sản phẩm tại Festival Huế. Các sản phẩm thức ăn sẵn từ nấm hiện đã được ngành chức năng công bố hợp quy, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.

Ông Mười kể, hồi đầu mới thành lập, HTX gặp rất nhiều khó khăn do đầu ra sản phẩm không ổn định. “Nấm trồng chỉ được giá vào những ngày rằm, còn ngày thường lại rất chật vật đầu ra, nhất là vào mùa thu hoạch rộ vụ đông - xuân, nhiều nông dân phải đổ bỏ vì không biết bán cho ai. Chúng tôi vừa bán nấm tươi, vừa sấy khô để đem ra các chợ nhưng tình hình vẫn không cải thiện do nấm khô tiêu thụ rất chậm”, ông Mười nhớ lại.

Nhiều lần họp bàn, ông Mười cùng các xã viên nảy ra ý định chế biến nấm thành đồ ăn sẵn. Nghĩ là làm, HTX đã dốc vốn đầu tư thiết bị, máy móc chế biến ra các sản phẩm như: mứt nấm, nấm rim, nước mắm nấm… Theo ông Mười, làm các loại thức ăn sẵn khá đơn giản vì chỉ cần xử lý nấm sao cho vừa đủ độ ẩm, dai và ức chế nấm, mốc là được. Ví dụ, đối với món nấm bào ngư rim, người chế biến sau khi rim chín chỉ việc cho thêm gia vị vừa miệng là đã có thể đóng vào hộp. Tương tự, món mứt nấm cũng chỉ thêm đường là được. Riêng nước mắm nấm phải làm sao dậy mùi đặc trưng của mắm là việc khó hơn rất nhiều. “Nước mắm từ nấm cũng được chưng cất như nước mắm làm từ cá cơm. Thời gian cho nước mắm thì nhanh hơn nhưng đòi hỏi người chế biến phải chưng, ủ kỳ công hơn”, ông Mười nói.

Ban đầu, các thành viên HTX tìm cách đưa nấm rim, muối nấm… để các sư thầy ở những chùa thường mua nấm dùng thử. Thấy những người tu hành khen sản phẩm ngon, HTX mạnh dạn liên hệ với các nhà hàng trên địa bàn để bán rồi thâm nhập dần vào hệ thống các siêu thị trên địa bàn. Ông Mười cho biết vì tiện dụng khi ăn kèm với các món bún, mì... nên người dân tìm mua rất đông, thành công ngoài mong đợi. Đặc biệt, vào những dịp rằm, HTX không có hàng để bán.

Được thị trường đón nhận, HTX Kim Thanh mở rộng chế biến thêm các sản phẩm như rượu Linh Chi có tác dụng bồi bổ sức khỏe, nấm rơm hấp ăn liền… Hiện HTX bán nấm tươi các loại giá từ 10.000 - 80.000 đồng/kg, nấm Linh Chi 1 triệu đồng/kg và 50.000 đồng/hộp đồ ăn sẵn, từ 100.000 - 150.000 đồng/chai rượu nấm… “HTX chúng tôi có khoảng 5.200 m2 diện tích trồng nấm với 37 thành viên, mỗi năm sau khi trừ chi phí, tùy vào mức độ đóng góp của xã viên mà chúng tôi chia lợi tức sòng phẳng”, ông Mười nói và cho biết thêm từ khi chế biến nấm thành thức ăn sẵn, doanh thu của HTX đều tăng qua các năm. Quan trọng hơn, xã viên không còn phải lo lắng tìm nơi tiêu thụ nấm khi vào mùa rộ nên đời sống kinh tế cũng ổn định hơn, giải quyết được khoảng 20 lao động là thanh niên tại địa phương.