Bài diễn văn kết thúc, vua Đồng Khánh đứng lên và chậm rãi đáp từ, cũng qua phần thông dịch của cha Hoàng. Buổi lễ kết thúc với phần công bố ban thưởng huân chương cho các viên chức chỉ huy quân sự và dân sự của Pháp. Tướng Prudhomme nói lời cảm tạ và lui gót với sự đưa tiễn của Kinh lược sứ Nguyễn Hữu Độ và hai vị thượng thư.
 |
Kinh lược sứ Nguyễn Hữu Độ, cha vợ vua Đồng Khánh |
tập san BAVH |
Sau khi họ về đến Bộ chỉ huy chưa được bao lâu, người của triều đình đã đưa huân chương đến với những nghi thức thật long trọng. Đó là những mề-đay vàng nhiều hạng bậc, trao ngay cho người được ban thưởng.
Hai giờ rưỡi chiều ngày mồng một tết, tướng Prudhomme cùng bộ chỉ huy quân sự của ông ta và các viên chức hành chánh của Pháp hộ tống vua Đồng Khánh thực hiện cuộc diễn hành trên các đường phố Huế. Nhà vua ngồi trên một chiếc kiệu sơn son thếp vàng không che phủ để cho mọi người dân nhìn thấy long nhan.
Đội thị vệ trong cung và các toán lính Pháp dẫn đầu và đoạn hậu xa giá của nhà vua, theo sau là đội tượng binh, các hoàng thân trong triều, các quan thượng thư và nhiều quan lại khác. Khi đoàn xa giá đi qua kinh thành và khu Đông Ba, đàn sáo nổi lên inh ỏi. Tất cả các ngôi chùa ở Huế đều treo đèn và cờ quạt. Ở mỗi hộ gia đình, bàn thờ gia tiên được trang trí hoa và đèn nến, giấy vàng bạc sáng rực cạnh những chiếc lư hương đồng.
Trên con đường nhà vua đi qua, dân chúng quỳ, cúi rạp người xuống đất, rồi đứng lên, bày tỏ niềm vui bằng cách reo hò trong tiếng nổ vang của pháo. Khi xa giá đến trước bộ chỉ huy quân sự của Pháp, vua Đồng Khánh bước xuống kiệu, cùng với các đoàn tùy tùng cả hai phía Việt và Pháp dùng một bữa ăn nhẹ mà tướng Prudhomme đã chuẩn bị để mừng ông.
Tiếng kèn đồng vang lên chào mừng sự hiện diện của nhà vua cùng các quan lại Việt. Sau bữa ăn, đoàn xa giá xếp lại đội ngũ, các binh sĩ bắn một loạt súng dài. Vua Đồng Khánh lên kiệu quay về cung, cũng theo một cung cách như lúc ra đi.
 |
Một hình ảnh khác của vua Đồng Khánh |
T.L |
Chiều tối hôm đó, nhà vua cho tổ chức một bữa tiệc lớn để chiêu đãi tướng Prudhomme, quyền Tổng trú sứ Hector cùng các sĩ quan, viên chức Pháp. Bữa ăn được phục vụ theo kiểu Tây trong âm thanh của dàn nhạc cung đình. Đêm vui mùng một tết kết thúc bằng màn bắn pháo hoa sáng rực cả bầu trời.
Tết Bính Tuất năm 1886, cuộc xuất hành trên đường phố của vua Đồng Khánh gây nên một tiếng vang lớn. Nó chứng tỏ cho mọi người thấy rằng vị hoàng đế Việt Nam vẫn có tự do và thực tâm muốn hiện đại hóa cung cách hoạt động của mình cho phù hợp với nền văn minh Âu Tây. Việc ông tới thăm bộ chỉ huy quân sự của Pháp nói lên sự tôn trọng của ông đối với nước Pháp và sự thuận tình hoàn toàn của ông với người đại diện của nước Pháp tại Việt Nam.
Tất nhiên, những gì diễn ra trong ngày tết năm ấy xuất phát của vua Đồng Khánh đều từ bàn tay đạo diễn của viên tướng Pháp Prudhomme (sau này viết sách với bút danh Général X).
 |
Tướng Prudhomme, người dàn dựng kịch bản vua Đồng Khánh xuất hành trong ngày tết |
T.L |
Thực ra vua Đồng Khánh và triều đình Huế chỉ là những “diễn viên” gạo cội của màn kịch do Prudhomme dàn dựng vào năm tết Bính Tuất -1886. Song thâm ý của viên tướng Pháp không dừng lại ở đó. Ông ta muốn tạo nên "vầng hào quang" chung quanh vua Đồng Khánh để làm phai mờ đi hình ảnh của vua Hàm Nghi, người đã ban bố hịch Cần vương, kích thích lòng ái quốc của sĩ dân cả nước, đe dọa mưu đồ của thực dân Pháp muốn thuộc địa hóa trên thực tế toàn cõi Việt Nam.
Bình luận (0)