Về Nam Phương Linh Từ bái vọng tiền nhân

Nam Phương Linh Từ được xây dựng theo phong cách nhà rường truyền thống Huế - Ảnh: H.Đ.N

Quần thể Nam Phương Linh Từ, tọa lạc tại xã Long Hưng A, H.Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp do doanh nhân Đặng Phước Thành (Chủ tịch HĐQT Vinasun Corp) phát tâm xây dựng. Là một người con của vùng sông nước Cửu Long, gần 40 năm trước, khi phải rời xa quê hương lên TP.HCM lập nghiệp, ông Đặng Phước Thành luôn tâm niệm một điều: Khi có điều kiện sẽ trở về quê nhà, cố gắng làm một việc gì đó vừa có ích cho hiện tại mà cũng có thể để lại cho mai sau.

Được sự hỗ trợ của các nhà điêu khắc từ Công ty mỹ thuật Trung Ương, ngày 1.11.2014, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Tạp chí Xưa và Nay (cơ quan chủ trì chương trình “Mỗi người một giọt đồng đúc tượng danh nhân”) đã trân trọng tổ chức lễ đúc tượng đồng (đợt một), chân dung của 21 nhân vật có công thời khai mở vùng đất mới để thỉnh về thờ tự ở Nam Phương Linh Từ. Các tượng này sẽ được tổ chức nghi thức “khai quan, điểm nhãn” và lễ an vị hoàn thành vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương (10.3 Ất Mùi 2015).

Ông Thành tâm sự: “Chúng tôi xây dựng quần thể kiến trúc này không phải để đánh bóng tên tuổi, cũng không để làm du lịch - kinh doanh (bán vé cho khách tham quan), mà chỉ đơn thuần là để tri ân, thờ cúng và tôn vinh các bậc tiền nhân đã có công khai mở, gìn giữ và phát triển vùng đất phương Nam. Tất cả chúng ta đều là con cháu của các vị ấy, cho nên tôi hoan nghênh và xin chào đón tất cả mọi người đến đấy thắp hương bái vọng các bậc tiền nhân”.

Khởi công từ ngày 30.10.2009, Nam Phương Linh Từ được xây dựng theo kiến trúc nhà cổ - gỗ với phong cách nhà rường truyền thống Huế, mang đậm dấu ấn cung đình triều Nguyễn. Đền có 7 gian, 2 chái, 3 lòng với mái hạ và hàng hiên bao quanh diện tích 509 m2 với 60 cây cột (đường kính từ 0,45 m trở lên). Các hệ thống cửa, bao lam, phù điêu, hoành phi, câu đối đều sử dụng loại gỗ danh mộc, được chạm khắc rất nghệ thuật và công phu. Đây là một kiến trúc độc lập nằm trong quần thể các công trình khác (tổng diện tích lên đến 5 ha, trong đó diện tích sân đỗ máy bay trực thăng, 2 bãi xe ô tô và sân hành lễ lên đến 3 ha). Có những dãy trường lang (hành lang có mái che) bao bọc chung quanh công trình với tổng chiều dài 675 m và 240 cây cột gỗ (toàn công trình có 540 cột).

Được sự cố vấn của nhà sử học Dương Trung Quốc, Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử VN; nhà báo Nguyễn Hạnh, Phó tổng biên tập Tạp chí Xưa và Nay (Cơ quan của Hội Khoa học lịch sử VN), qua nhiều buổi làm việc, ban cố vấn đề án đã bàn bạc, hội thảo, phản biện cân nhắc thận trọng, trên quan điểm tôn trọng sự thật khách quan của lịch sử trong mối quan hệ đa dạng, phức tạp, nhiều chiều theo tiến trình lịch sử của dân tộc, nhằm xác định luận lý và tiêu chí chọn lựa về mốc thời điểm tồn tại và cống hiến của từng nhân vật để thờ vọng nơi đây một cách xác đáng nhất.

Lấy mốc thời điểm từ khi mở cõi đến năm 1975, và chia thành 3 lĩnh vực, bước đầu, ban cố vấn chọn được 125 nhân vật (đã mất trước 1975). Trong đó lĩnh vực có công thời khai mở có 21 nhân vật, lĩnh vực gìn giữ có 62 nhân vật và làm rạng danh vùng đất phương nam có 42 nhân vật. Do vậy, ở đây thờ từ Chúa Nguyễn Phúc Chu (Chúa Sãi, 1563 - 1635) với các danh thần thời mở cõi, rồi các danh thần gốc Minh hương như Trần Thượng Xuyên, Dương Ngạn Địch, Mạc Cửu… Vua Quang Trung Nguyễn Huệ và vua Gia Long Nguyễn Ánh cũng “chung một mái đền” dù họ từng là tử thù không đội trời chung. Rồi các sĩ phu thời Cần vương, Văn thân chống Pháp, các liệt sĩ thời chống Pháp và Mỹ, các chức sắc tôn giáo (Sư Thiện Chiếu, Phạm Công Tắc, Huỳnh Phú Sổ…), các nghệ sĩ (Trần Hữu Trang, Năm Phỉ…), nhà báo (Trương Vĩnh Ký, Huỳnh Tịnh Của, Phan Văn Trường, Nguyễn An Ninh...), nhà văn - thơ (Sương Nguyệt Anh, Hồ Biểu Chánh, Đông Hồ…) và cả nhà tình báo (Phạm Ngọc Thảo)…

Ngoài Nam Phương Linh Từ, nằm trong quần thể công trình này còn có Đền thờ Đặng tộc, Bảo tàng Đặng tộc, Bảo tàng Nam bộ và dãy trường lang (làm thành 5 châu), có 4 hồ nuôi trồng thực vật và các loài thủy sinh (4 bể), có 63 chậu mai vàng (tượng trưng cho 63 tỉnh thành VN) và 54 loài hoa kiểng, cây xanh (tượng trưng cho 54 dân tộc VN).