Vì sao miền Nam thích hoa mai, còn miền Bắc chuộng hoa đào dịp tết?

Những ngày giáp tết Tân Sửu 2021, những chợ hoa xuân ở Hà Nội như chợ hoa Quảng An, Q.Tân Hồ, các phố hoa Lạc Long Quân, Âu Cơ, Nghi Tàm níu chân người mua. Hoa ly, đỗ quyên, cúc, thược dược, quất cảnh, violet khoe sắc, nhưng dù chơi hoa gì, người Hà Nội và nhiều địa phương miền Bắc đều quan niệm không thể thiếu cành hoặc cây hoa đào. Vì sao?

Cây đào bừng nở của chị Mỹ An Ảnh NVCC

Anh Hồ Ngọc Dinh, sáng lập và quản trị nhóm Thích trồng cây với hơn 390.000 thành viên cho hay, ngoài miền Bắc chuộng hoa đào, trong Nam là hoa mai vàng. Hoa đào ưa thời tiết lạnh, hoa mai ưa nắng ấm. Cây đào và cây mai khác nhau màu sắc, thời tiết ưa chuộng. Còn lại, cây đào cũng thuộc giống trút lá lộ hoa.

Cây đào cũng là giống cây hoang dại như cây mai, chỉ là hợp khí hậu lạnh. Người dân địa phương sẽ chọn cây gì hợp thời tiết nơi đó nhất để chưng, ngắm trong những ngày tết bởi trước đây không thuận tiện phương tiện vận chuyển hoa tươi từ Bắc vào Nam như bây giờ.

Hoa đào mang ước vọng mùa xuân trong ngôi nhà chị Mỹ An Ảnh NVCC

Chị Mỹ An, làm việc tại 11B2 Khu đô thị Đầm Trấu, P.Bạch Đằng, Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội, người được nhiều bạn trẻ yêu mến thời gian qua bởi tài năng trồng, cắm hoa, dưỡng hoa chia sẻ, chị cũng là người rất yêu hoa đào. Bên cạnh màu sắc đẹp, cây hoa đào được tương truyền trong dân gian là giúp mỗi gia đình thịnh vượng, may mắn, sắc hoa đào giúp xua đuổi tà khí và những điều xui rủi.

Những chợ hoa xuân ở TP.HCM đang rất tấp nập tại phố Hồ Thị Kỷ (Q.10), chợ hoa trên bến dưới thuyền (Q.8), chợ hoa công viên Hoàng Văn Thụ… Bên cạnh đủ sắc màu rực rỡ của cúc, hồng, hướng dương, mào gà..., thì các chậu mai với chúm chím nụ đang được người trẻ tìm kiếm rất nhiều. Vì sao người miền Nam chơi hoa mai vào ngày tết?

Theo anh Hồ Ngọc Dinh, sở dĩ miền Nam chơi hoa mai vào dịp tết chủ yếu vì đặc tính của loài cây này. “Mai là cây rừng, mọc hoang trong rừng, trong vườn, dễ trồng dễ chăm dễ uốn. Đặc tính lớn nhất là rộ bông đồng loạt, phù hợp với mục đích chơi hoa. Đặc tính phù hợp ngày tết là nó trút lá vào cuối đông và rộ hoa đầu xuân. Con người mượn những đặc tính đó và chỉ tác động chút ít bằng cách thay vì cho nó tự rụng lá đơm nụ thì họ chủ động vặt lá đồng loạt và vặt chủ động cho rộ hoa ngày nào. Muốn nở sớm thì vặt lá sớm và ngược lại”.

Hoa mai 5 cánh còn tượng trưng cho những điều tốt lành trong cuộc sống như bình an, thành công, trường thọ, hạnh phúc, may mắn Ảnh Bảo Vy

Theo anh Hồ Ngọc Dinh, chính vì người trồng ít công mà lại có một cây cho đầy hoa đúng tết nên ban đầu, cây hoa mai được dân gian, đa phần là người nghèo chọn chưng ngày tết. Dần dà, việc chơi hoa mai trở thành tập quán ngàn năm.

“Ngoài bông thì dáng cây hoa mai cũng là một yếu tố đáng chơi: Cành sum suê, gốc lớn... Và hoa mai còn dậy hương nữa, nên trong sáng sớm mùng 1 tết, hương hoa mai phảng phất cùng mùi khói nhang luôn gợi một cảm giác trầm mặc, thiêng liêng, xúc cảm”, anh Hồ Ngọc Dinh chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Hồng Yến, Phó trưởng khoa Đông Phương học, Trường ĐH Văn Hiến, TP.HCM, cho hay do khác nhau về điều kiện khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng… nên miền Bắc chuộng hoa đào, miền Nam chọn hoa mai chơi tết. Màu vàng tượng trưng cho tài lộc, mệnh kim (trong ngũ hành), sự giàu sang sung sướng, phú quý. 

Hoa đào xua đuổi những tà khí trong ngôi nhà vào năm mới Ảnh Bảo Vy

Hoa mai 5 cánh còn tượng trưng cho những điều tốt lành trong cuộc sống như bình an, thành công, trường thọ, hạnh phúc, may mắn. Do đó, ngày tết chơi hoa mai, nhiều người trẻ có thêm những niềm tin rằng một năm sẽ đến với những điều tốt đẹp.

Trong xã hội hiện đại, việc chơi hoa đào ở TP.HCM hay chơi hoa mai giữa Hà Nội và nhiều tỉnh thành miền Bắc không có gì khó khăn. Những chuyến bay vận chuyển hoa tươi giữa các tỉnh thành khiến sắc hoa đào dễ dàng khoe sắc trong nắng vàng miền Nam.

Cây mùi già có mùi hương đặc biệt, thường được dùng ngày tết ở miền Bắc Ảnh Bảo Vy

Hoa thanh liễu, loài hoa đang "hot" trong tết Nguyên đán 2021 Ảnh Bảo Vy

Chị Hoàng Thanh Hoài, trú tại Tháp Hà Nội, Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội, chia sẻ nhiều người rất nhớ những cái tết mà nhà nào cũng có bình hoa lay ơn, violet hay hoa thược dược. Bây giờ hoa đa dạng hơn, mọi người có thể cắm theo mùa, màu sắc yêu thích, và chuộng những hoa có gam màu đỏ, hồng, vàng… cho dịp tết.

Đâu là cách để dưỡng hoa đào hay những loài hoa khác ngày tết cho tươi lâu nhất? Chị Mỹ An cho biết, nên cưa vát gốc để cành hút nước được tốt nhất, cắm vào bình có pha thêm dung dịch dưỡng hoa để bông được bền và đẹp. Nhà chị thường cắm một cành đào từ đầu tháng chạp tới ngoài 25 tháng chạp thì mới thay cành đón tết.

Cây đào đẹp đón tết trong nhà chị Mỹ An Ảnh NVCC

Thường xuyên rửa gốc đào cũng giúp hoa tươi lâu hơn Ảnh Mỹ An

Với các hoa khác, nên pha theo hướng dẫn trên bao bì, hoa đào hay hoa thân gỗ nên pha loãng bằng ½ so với hướng dẫn nếu hoa đang nhiều hoặc khi vừa bứt hoa cũ đi, chờ lứa hoa mới. Khi thay nước định kỳ thì nên pha loãng 5 thậm chí 10 lần. Cứ 5-7 ngày thay nước 1 lần, khi thay nên rửa sạch vết cắt, thường nhựa đào chảy ra sẽ bít đường hút nước làm hoa nhanh hỏng.

Cũng theo chị Mỹ An, hết lứa hoa có thể tuốt hết bông héo đi, thay nước mới vẫn có thêm lượt hoa nữa chỉ là bông nhỏ, ít và nhạt màu hơn. Với chum cắm hoa to, mọi người nên dùng một dây nhựa hút nước ra. Theo cách này, mỗi cành đào cắm chơi vào dịp tết có thể tươi cả tháng, ngắm hoa rồi đến lộc.

Với các loại hồng, cúc… trước đây không có nước dưỡng hoa, chị Mỹ An pha một chút nước rửa chén bát vào nước cắm hoa, nguyên tắc không để nước trong bình cắm hoa có mùi hôi, hoa sẽ tươi đẹp lâu hơn.