Từ vụ nổ thảm khốc ở Li Băng, nhìn lại 'hồ sơ' chết chóc của nitrat amoni
05/08/2020 21:37 GMT+7
Nitrat amoni (ammonium nitrate) được chính quyền Li Băng thông báo là nguyên nhân gây ra vụ nổ ở thủ đô Beirut ngày 4.8 khiến ít nhất 78 người chết và đây cũng là nguyên nhân của những vụ nổ tàn khốc trong nhiều thập niên qua.
Tự động phát
Vụ nổ kinh hoàng tại thủ đô Beirut của Li Băng hôm 4.8 làm ít nhất 78 người chết và gần 4.000 người bị thương sức chấn động tương đương với một trận động đất 3,3 độ Richter làm rung chuyển nhiều vùng, đến tận đảo Síp cách đó 180 km cũng cảm nhận. Thứ gì đã gây ra vụ nổ kinh hoàng như vậy? Theo Thủ tướng Li Băng Hassan Diab, đó là 2.700 tấn nitrat amoni.
Nitrat amoni (ammonium nitrate) là hợp chất hóa học NH4NO3 màu trắng, không mùi, thường được dùng làm phân bón trong nông nghiệp do chứa nhiều nitrogen cần thiết cho cây trồng. Đây cũng là chất ôxy hóa trong chế tạo thuốc nổ, nhất là thiết bị nổ tự chế, theo AFP. Nếu được kết hợp với dầu nhiên liệu, nitrat amoni tạo ra chất nổ cực mạnh.
Toàn cảnh vụ nổ tại cảng thủ đô Beirut (Li Băng) ngày 5.8 Reuters |
Nếu con số 2.700 tấn là chính xác, vụ nổ nitrat amoni lần này mạnh hơn Thảm họa Thành phố Texas năm 1947, khi một lô hàng 2.300 tấn nitrat amoni phát nổ, giết chết gần 500 người. Vụ nổ khi đó đã tạo ra một con sóng cao đến 4,5 mét. Khoảng 2 tấn nitrat amoni cũng được dùng để chế tạo bom trong vụ đánh bom khủng bố ở thành phố Oklahoma, Mỹ hồi năm 1995 làm 168 người chết, hơn 500 người bị thương.
Vụ nổ nhà máy phân bón ở bang Texas (Mỹ) năm 2013 khiến 15 người chết và vụ nổ nhà máy hóa chất ở thành phố Toulouse (Pháp) năm 2001 làm chết 31 người, cũng đều có liên quan đến nitrat amoni. Những hình ảnh hoang tàn chết chóc từ thủ đô Beirut cũng gợi nhớ đến thảm họa nổ kho hàng ở thành phố Thiên Tân (Trung Quốc) vào năm 2015 đã giết chết hơn 170 người và khiến hàng trăm người bị thương.
Một tòa nhà bị vỡ kính cửa sổ vì vụ nổ gần cảng ở thủ đô Beirut (Li Băng) ngày 5.8 Reuters |
Tuy nhiên trong điều kiện bảo quản bình thường và không có nhiệt độ cao, rất khó để làm cháy ammonium nitrate. Jimmie Oxley, Chuyên gia hóa chất thuộc Đại học Rhode Island (Mỹ), nói rằng: “Tôi cho rằng có một vụ nổ nhỏ đã gây ra phản ứng hóa học của nitrat amoni, có thể là tai nạn hay cố ý. Nitrat amoni là chất ôxi hóa, làm tăng cường quá trình cháy và cho phép các chất khác dễ bắt lửa hơn chứ bản thân chất này không dễ cháy.” Do đó, kho bảo quản cần đảm bảo các quy tắc rất nghiêm ngặt, chẳng hạn phải đặt nitrat amoni tránh xa nhiên liệu và nguồn nhiệt.
Bình luận (0)