Viện KSND tối cao nghiên cứu giảm bớt tội danh bị áp dụng tử hình

Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí vừa có báo cáo gửi Quốc hội về kết quả công tác của ngành kiểm sát. Số liệu báo cáo được cập nhật từ 1.10.2023 đến 31.3.2024.

Trong thời gian trên, Viện KSND tối cao thụ lý 259 hồ sơ/338 bị án tử hình, đã ban hành 258 quyết định không kháng nghị giám đốc thẩm và trình Chủ tịch nước ân giảm hình phạt tử hình đối với 31 bị án, trình Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình đối với 218 bị án.

GIA HÂN

Đáng chú ý, Viện trưởng Viện KSND tối cao cho biết, cơ quan này đang chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan trong việc xây dựng, hoàn thiện 4 đề án.

Các đề án gồm nghiên cứu, xây dựng cơ chế kiểm soát việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật và xem xét trách nhiệm trong trường hợp ban hành văn bản gây hậu quả nghiêm trọng.

Nghiên cứu, xây dựng cơ chế giao một cơ quan nhà nước thực hiện quyền khởi kiện vụ án hành chính để đưa ra tòa án phán quyết đối với trường hợp các cơ quan quản lý nhà nước, các chủ thể không thực hiện hoặc thực hiện không đúng pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích công cộng, lợi ích nhà nước.

Cạnh đó là nghiên cứu hoàn thiện quy định pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự trong trường hợp chủ thể các quyền dân sự là nhóm dễ bị tổn thương hoặc trường hợp liên quan đến lợi ích công nhưng không có người đứng ra khởi kiện.

Đề án còn lại là nghiên cứu những bất cập trong bộ luật Hình sự và bộ luật Tố tụng hình sự liên quan đến thi hành án tử hình; nghiên cứu giảm bớt tội danh bị áp dụng hình phạt tử hình; tăng cường áp dụng biện pháp chuyển đổi từ hình phạt tử hình sang hình phạt tù, nhất là các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, xâm phạm sở hữu. Đề án này nhằm đáp ứng tiến độ, chất lượng theo yêu cầu của Văn phòng T.Ư Đảng về việc chuẩn bị đề án theo chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Viện KSND tối cao đề nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành trong hệ thống chính trị quan tâm, phối hợp chặt chẽ trong quá trình nghiên cứu, xây dựng các đề án nêu trên.

Đây không phải lần đầu Viện trưởng Viện KSND tối cao đề cập tới chính sách hình sự liên quan đến hình phạt tử hình. Giữa năm 2023, Viện trưởng Viện KSND tối cao từng có báo cáo gửi Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, kiến nghị Quốc hội chỉ đạo nghiên cứu xây dựng chính sách xử lý tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, chức vụ, bảo đảm yêu cầu vừa nghiêm trị, vừa khoan hồng.

Ông Trí đề nghị xử lý nghiêm người chủ mưu cầm đầu, có động cơ vụ lợi để răn đe, giáo dục chung; đồng thời phân hóa, tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả, giảm nhẹ cho người vi phạm do chấp hành mệnh lệnh, không vụ lợi nhằm làm tốt hơn việc thu hồi tài sản Nhà nước bị tham nhũng, thất thoát.

Viện trưởng Viện KSND tối cao nêu thực tế cán bộ vi phạm pháp luật không chỉ là tội phạm tham nhũng mà là tội phạm kinh tế, chức vụ nhưng không có yếu tố vụ lợi.

"Chính sách hình sự cần cân nhắc sửa đổi mức hình phạt, mức tính hậu quả thiệt hại hiện nay và tăng chế tài phạt tiền, giảm chế tài phạt tù để có chính sách xử lý hiệu quả hơn, vừa nghiêm trị, vừa nhân văn, thuyết phục", báo cáo nêu.

Khoan hồng với người hối cải, tích cực khắc phục hậu quả

Về công tác đấu tranh, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế, Viện trưởng Viện KSND tối cao cho hay, trong kỳ báo cáo, ngành kiểm sát đã thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết 2.061 nguồn tin tội phạm; đã giải quyết, xử lý 1.518 nguồn tin, trong đó cơ quan điều tra đã quyết định khởi tố 854 vụ án.

Ngành kiểm sát cũng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra 5.528 vụ/11.459 bị can; cơ quan điều tra đã giải quyết 3.128 vụ/6.329 bị can. Thực hành quyền công tố, kiểm sát trong giai đoạn truy tố 3.077 vụ/6.737 bị can, đã giải quyết 2603 vụ/5.231 bị can; thụ lý xét xử sơ thẩm 2.928 vụ/6.389 bị cáo, tòa án đã xét xử sơ thẩm 1.974 vụ/3.883 bị cáo.

Trong kỳ đã thu hồi thông qua công tác thi hành án dân sự là hơn 10.000 tỉ đồng trong tổng số hơn 53.600 tỉ đồng (đạt tỷ lệ 18,8%); quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã áp dụng các biện pháp bảo đảm để thu hồi hơn 29.600 tỉ đồng trong tổng số hơn 701.000 tỉ đồng.

Viện KSND tối cao đã thực hiện nghiêm, hiệu quả những nhiệm vụ, yêu cầu của Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra trong việc áp dụng các biện pháp thu hồi tài sản trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế.

Cơ quan này cũng phối hợp đẩy nhanh tiến độ, xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, nhất là các vụ án do Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; tham mưu xử lý nghiêm kẻ chủ mưu, cầm đầu; khoan hồng với những người biết ăn năn, hối cải, tích cực khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại.