Vợ không đồng ý, chồng có được tự ý bán nhà?

TAND tối cao vừa có thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong công tác xét xử. Thông báo gửi đến các TAND và tòa án quân sự, để vận dụng khi giải quyết vụ việc, vụ án.

T.N

Một trong những nội dung được đưa ra giải đáp, liên quan đến bất động sản là tài sản chung của vợ chồng. Nếu chỉ có một bên vợ (hoặc chồng) tham gia khi ký kết bán nhà, bên còn lại không tham gia, không đồng ý thì hợp đồng đó vô hiệu toàn bộ hay vô hiệu một phần?

Về tình huống trên, TAND tối cao cho biết, điều 130 bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: giao dịch dân sự vô hiệu từng phần khi một phần nội dung của giao dịch dân sự vô hiệu nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của phần còn lại của giao dịch.

Khoản 1, 2 điều 213 bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: sở hữu chung của vợ chồng là sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia; vợ chồng cùng nhau tạo lập, phát triển khối tài sản chung, có quyền như nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.

Ngoài ra, khoản 1 điều 29 luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 nêu rõ: vợ, chồng bình đẳng với nhau về quyền, nghĩa vụ trong việc tạo lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung; không phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập.

Điều 35 của luật này quy định thêm: việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận; việc định đoạt tài sản chung là bất động sản phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng.

Đối chiếu các căn cứ trên, TAND tối cao nhận định việc định đoạt tài sản chung của vợ chồng là bất động sản, trong đó có việc bán nhà, phải do hai vợ chồng thỏa thuận hoặc phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng.

Do đó, trong trường hợp vợ chồng không có thỏa thuận định đoạt tài sản chung hoặc không có văn bản thỏa thuận phân chia tài sản; chỉ có một bên vợ hoặc chồng ký kết hợp đồng tặng cho, chuyển nhượng, thế chấp... bên còn lại không ký kết, không đồng ý thì hợp đồng vô hiệu toàn bộ.

Tuy nhiên, trường hợp người còn lại không ký tên trong hợp đồng nhưng nếu có đủ căn cứ xác định bên chuyển nhượng đã nhận đủ số tiền theo thỏa thuận, người không ký tên trong hợp đồng biết và cùng sử dụng tiền chuyển nhượng nhà đất; bên nhận chuyển nhượng nhà đất đã nhận và quản lý, sử dụng nhà đất đó công khai; người không ký tên trong hợp đồng biết mà không có ý kiến phản đối gì thì phải xác định là người đó đồng ý với việc chuyển nhượng nhà đất.