Vụ 'chuyến bay giải cứu': Liên minh kiếm tiền từ sự cùng cực của người dân

Sáng 21.7, phiên tòa xét xử vụ án "chuyến bay giải cứu" bước sang ngày làm việc thứ 9. Đại diện viện kiểm sát đối đáp lại quan điểm bào chữa và tự bào chữa của các bị cáo, luật sư.

TRẦN PHAN

Quan chức, doanh nghiệp đưa và nhận tiền, người dân chịu thiệt

Trong số 54 bị cáo, 21 người bị truy tố tội nhận hối lộ là các cựu quan chức thuộc nhiều bộ, ngành, địa phương. Bào chữa cho nhóm này, một số luật sư cho rằng hành vi đưa, nhận tiền giữa doanh nghiệp và cán bộ chỉ đơn thuần là sự cảm ơn, không có sự hứa hẹn, phạm tội với lỗi vô ý…

Tuy nhiên, theo đại diện viện kiểm sát, các bị cáo thuộc nhóm nhận hối lộ là những người có chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ liên quan đến công tác tổ chức chuyến bay đưa công dân về nước. Các bị cáo được giao công cụ để thực hiện nhiệm vụ ấy.

Những người này đã lợi dụng vị trí được giao, trực tiếp hoặc thông qua trung gian nhận tiền để tạo điều kiện cấp phép chuyến bay theo yêu cầu của người đưa tiền.

Trước đó, giữa người đưa tiền và nhận tiền phần lớn không quen biết nhau, không có quan hệ làm ăn, vì thế không thể có chuyện đưa món quà giá trị cả tỉ đồng, lớn bất thường để cảm ơn. Thực tế, việc đưa và nhận tiền được mặc định là cơ chế trong xét duyệt thủ tục cấp phép chuyến bay theo lời khai của đại diện các doanh nghiệp.

Quá trình giải quyết vụ án cho thấy các bị cáo đưa, nhận hối lộ đều là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, có đủ nhận thức và biết rõ hành vi đưa, nhận tiền là vi phạm pháp luật. Nhưng vì mong muốn đạt được mục đích của mình, các bị cáo vẫn thực hiện tội phạm với lỗi cố ý, chứ không phải vô ý như sự bào chữa của luật sư.

Kiểm sát viên đánh giá, việc nhận hối lộ của nhóm cựu quan chức đã gián tiếp buộc doanh nghiệp phải nâng giá vé máy bay và các chi phí khác để bù đắp nguồn thu. Người chịu thiệt thòi là công dân ở nước ngoài đang gặp rất nhiều khó khăn.

"Trong khi Đảng, Nhà nước quyết liệt chỉ đạo cơ quan chức năng tìm mọi cách đưa người dân về nước với phương châm "không để ai bị bỏ lại phía sau", các bị cáo lại có hành vi trục lợi từ chính sách này, tạo ra cơ chế xin - cho, liên minh lợi ích nhằm kiếm tiền trong sự khó khăn cùng cực của người dân", kiểm sát viên nhấn mạnh và cho rằng đây là hành vi phạm tội rất nguy hiểm, gây ảnh hưởng xấu, gây mất niềm tin nhân dân.

TRẦN PHAN

Lợi dụng dịch bệnh để phạm tội

Trong phần tranh luận vụ án "chuyến bay giải cứu", một số luật sư cho rằng cáo trạng của viện kiểm sát áp dụng tình tiết tăng nặng đối với một số bị cáo "phạm tội 2 lần trở lên" và "lợi dụng dịch bệnh để phạm tội" là không đúng, đề nghị loại bỏ tình tiết này.

Tuy nhiên, theo viện kiểm sát, các bị cáo trong vụ án bị truy tố về tội đưa, nhận hối lộ theo điều 354 và 364 bộ luật Hình sự năm 2015. Khi truy tố, viện kiểm sát căn cứ vào giá trị, số tiền đưa, nhận hối lộ, cùng đó là hướng dẫn tại khoản 2 điều 8 Nghị quyết 03/2020 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn áp dụng quy định của bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm chức vụ, tham nhũng. Vì thế, việc áp dụng tình tiết "phạm tội 2 lần trở lên" là có căn cứ, đúng pháp luật, không có căn cứ để loại bỏ.

Tương tự, với tình tiết "lợi dụng dịch bệnh để phạm tội", đại diện viện kiểm sát nhận định, vụ án "chuyến bay giải cứu" xảy ra trong bối cảnh Covid-19 bùng phát dữ dội cả trong và ngoài nước. Đây là đại dịch chưa từng có trong lịch sử nhân loại.

Do dịch bệnh xảy ra, Thủ tướng ban hành chỉ thị phòng, chống dịch bệnh Covid-19, trong đó tạm thời ngừng cấp phép các chuyến bay từ Việt Nam đến vùng có dịch của Trung Quốc và các chuyến bay từ vùng có dịch đến Việt Nam. Bối cảnh trên đã phát sinh việc Chính phủ thực hiện cấp phép các chuyến bay đưa công dân về nước.

Thời điểm vụ án "chuyến bay giải cứu" xảy ra, toàn Đảng, toàn dân đang căng mình chống dịch, các bị cáo hiểu rõ tình hình dịch bệnh xảy ra, nhưng đã lợi dụng hoàn cảnh khó khăn để có lợi cho mình khi thực hiện phạm tội. Do đó, việc truy tố các bị cáo với tình tiết "lợi dụng dịch bệnh" là có căn cứ, không có lý do loại bỏ như ý kiến của một số luật sư.