Vụ JTC (Nhật Bản) hối lộ quan chức đường sắt VN: Số tiền 'lót tay' gần 70 triệu yen

Ngày 4.6, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an kết thúc điều tra vụ án lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Ban Quản lý dự án đường sắt (RPMU) thuộc Tổng công ty đường sắt VN, đồng thời chuyển hồ sơ đề nghị Viện KSND tối cao truy tố 6 bị can về tội danh này, gồm: Phạm Hải Bằng (46 tuổi), nguyên Phó giám đốc RPMU; Phạm Quang Duy (40 tuổi), nguyên Phó giám đốc RPMU; Nguyễn Nam Thái (38 tuổi), Trưởng phòng Dự án 3 thuộc RPMU; Trần Văn Lục (57 tuổi), nguyên Giám đốc RPMU; Nguyễn Văn Hiếu (53 tuổi), nguyên Giám đốc RPMU và Trần Quốc Đông (51 tuổi), Phó tổng giám đốc Tổng công ty đường sắt VN.

Cơ quan CSĐT - Bộ Công an cũng làm rõ khoản tiền tiếp nhận từ JTC là rất lớn song không được theo dõi, ghi nhận trên hệ thống sổ sách chứng từ nào của RPMU hay của tổ thực hiện dự án. Trong khi đó, Phạm Hải Bằng khai các khoản tiền mỗi khi chi cho ai vào mục đích gì đều có báo cáo với Trần Văn Lục, Trần Quốc Đông và Nguyễn Văn Hiếu - là Giám đốc RPMU qua các thời kỳ từ năm 2009 - 2014, nhưng những người này không hề chỉ đạo gì về việc tiếp nhận, sử dụng. Mặt khác, khoản tiền lót tay cũng không được những người liên quan báo cáo với Tổng công ty đường sắt VN.

Theo kết luận điều tra, cuối tháng 3.2014 Bộ Công an nhận được thông tin từ năm 2008 đến 2012 JTC đã chi khoảng 100 triệu yen cho một số người là quan chức trong ngành đường sắt một số nước, trong đó có VN, nhằm mục đích được tham gia thực hiện các dự án ODA của Nhật Bản. Riêng tại VN, một số thông tin cho biết JTC đã chi cho một số người khoản tiền hơn 10 tỉ đồng để thực hiện gói thầu tư vấn kỹ thuật dự án đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) giai đoạn 1.

Quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác định vào tháng 2.2009, Phạm Hải Bằng khi đó với tư cách là Chủ nhiệm dự án, trong quá trình làm việc với nhà thầu JTC đã đặt vấn đề RPMU gặp nhiều khó khăn về kinh phí. Đại diện của JTC tại VN lúc đó là ông Kiuchi - Giám đốc thực hiện dự án và Sakine - Phó ban Đối ngoại, đã đồng ý hỗ trợ một khoản kinh phí cho RPMU. Sau đó, Bằng thông báo cho Nguyễn Nam Thái và Phạm Quang Duy biết về khoản hỗ trợ này để thực hiện.

Từ tháng 9.2009 đến tháng 2.2014, Bằng chỉ đạo Duy và Thái nhận số tiền 69,9 triệu yen (khoảng 12 tỉ đồng theo tỷ giá hiện nay) từ JTC. Trong số tiền này, Bằng trực tiếp quản lý 4,8 tỉ đồng, Nguyễn Nam Thái tiếp nhận 3,4 tỉ đồng, khoản tiền còn lại Bằng giao Phạm Quang Duy quản lý, sử dụng.

Cũng theo kết luận điều tra, các bị can Bằng, Thái và Duy khai đã sử dụng hết tiền vào các hoạt động liên quan đến dự án như tiếp khách, đối ngoại, tổ chức ký hợp đồng hoặc chi chung cho hoạt động của RPMU như đi nghỉ mát, thưởng dịp lễ tết… Riêng khoản tiền 4,8 tỉ đồng Phạm Hải Bằng quản lý sử dụng chi vào việc đối ngoại, tiếp khách không có sổ sách giấy tờ để chứng minh.

Sau khi bị Cơ quan CSĐT Bộ Công an bắt giữ vào tháng 5.2014, Bằng đã xin nộp lại khoản tiền để khắc phục hậu quả gồm: 970 triệu đồng tiền mặt, 7.000 USD và 2 sổ tiết kiệm gần 1 tỉ đồng mang tên người thân của Bằng.

Đáng chú ý, sau khi bị bắt, Bằng khai đã đưa biếu ông Trần Văn Lục 100 triệu đồng, ông Trần Quốc Đông 30 triệu đồng, Nguyễn Văn Hiếu 50 triệu đồng vào dịp Tết âm lịch từ 2009 - 2014.