Xe Xe & Đời sống

Xe cổ về đâu khi Mỹ - Cuba bình thường hóa quan hệ

Thủy Tiên

20/11/2015 06:00 GMT+7

Khi Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba, quốc gia vùng Caribe đang đứng trước vận hội lớn thay đổi toàn bộ nền kinh tế và số phận của những chiếc xe cổ nơi đây sẽ ra sao với làn sóng hội nhập?

>> Xe hơi đô thị "trở lại" thập niên 30?
>> Porsche khai trương trung tâm xe cổ đầu tiên trên thế giới
>> Chủ xe Ford kiện đại lý vì 'bán' xe của mình cho khủng bố IS

Cuba - Viện bảo tàng xe cổ của thế giới

Sau nửa thế kỷ bị Mỹ cấm vận thương mại, thời gian dường như vẫn chưa tác động đến Cuba, biến nơi đây trở thành quốc gia kỳ lạ, với đường phố rải rác những chiếc ô tô Mỹ cổ điển, từ Pontiac Starchier, Canadian Plymouth, Chevy Bel Air, Dodge, Ford, Fairlane cho tới Oldsmobile, những mẫu xe gần như đã bị lãng quên trên toàn thế giới.

Cuba được ví như thiên đường của xe cổ

Trước năm 1959, Cuba được xem như “sân sau” của Mỹ, những chiếc xe hơi ở đây đều thuộc về các nhà sản xuất đến từ xứ sở cờ hoa. Từ sau Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa năm 1959 đến nay, Cuba rơi vào thế cô lập ngặt nghèo khiến ô tô trở thành món hàng xa xỉ, không thể nhập khẩu, mua đi bán lại, và trở thành tài sản bất đắc dĩ gắn liền với người dân nước này.

Tại Cuba, chỉ các công chức nhà nước, bác sĩ và ai thực sự giàu có mới đủ điều kiện tậu cho mình một chiếc xe nhập, còn lại chỉ sử dụng những chiếc xe cũ kỹ, lạc hậu. Theo thống kê, xe hơi tại Cuba hiện có tới 60.000 xe cổ đến từ Mỹ, trong đó 25% nhập khẩu từ thập niên 40, và 25% từ thập niên 1930 nhưng vẫn còn chạy được, dù đã gỉ sét gần hết, phụ tùng thay thế lộn xộn…

Xe hơi, ước mơ xa vời của người dân Cuba

Trước khi nhà lãnh đạo Raul Castro khởi xướng một loạt cải cách kinh tế nhằm tháo gỡ những rào cản và mở cửa thị trường xe hơi, người dân Cuba phải mua xe ở chợ đen với mức giá cao hơn từ 4 đến 5 lần giá ban đầu. Những năm 2000, bất cứ ai muốn mua xe phải xuất trình giấy phép từ nhà chức trách, mà quá trình giải quyết có thể kéo dài đến 5 năm. Trong khi các doanh nghiệp quốc doanh vẫn giữ độc quyền bán xe mới áp thuế tới 100% khiến lượng xe nhập khan hiếm, và mức giá cũng rất cao.

Mua một chiếc xe mới ở Cuba gần như không thể

Gác lại lệnh cấm vận và những hạn chế còn sót lại trên thị trường xe hơi của đảo quốc Caribe, có một lý do cơ bản hơn khiến người dẫn Cuba không thể mua được một chiếc ô tô hiện đại: Đó là họ không có đủ khả năng để mua. Hiện tại, mức thu nhập trung bình ở Cuba chỉ khoảng 260 USD/năm. Con số này chưa đủ để trang trải cuộc sống chứ chưa nói đến việc mua xe hơi đời mới. Mua được chiếc xe đã khó, chi phí sử dụng cũng cực kỳ đắt đỏ, giá xăng vào khoảng 3-4 USD/lít nhưng chỉ có loại A83 chất lượng thấp, chỉ có một vài đại lý xe trên cả nước khiến việc bảo dưỡng, sửa chửa trở nên khó khăn.

Người Mỹ thèm khát xe cổ và dân Cuba mong chờ xe mới

Trong khi người dân Cuba đã quá chán ngán với những chiếc xe cổ xập xệ, uống xăng thì đây lại là niềm khao khát của giới sưu tập xe hơi. Và lúc Quốc hội Mỹ thông qua việc dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại của Mỹ với Cuba, gần 60.000 chiếc xe cổ tại Cuba trở thành “miếng mồi” ngon đối với những tay chuyên săn xe hơi còn giữ được tình trạng nguyên bản.

Những nhà sưu tập Mỹ đang săn lùng những chiếc xe cổ ở Cuba

Do các phụ tùng thay thế gần như không có mặt trên thị trường, nên hầu hết những chiếc Cadillac, Chevrolet hay Buick tại Cuba vẫn còn nguyên phiên bản đầu tiên, và gắn liền với một giai đoạn lịch sử của quốc đảo này. Chính vì thế, xe cổ ở đây có thể được bán với giá cao gấp 2,3 lần so với những nơi khác. Chẳng hạn như chiếc Chevrolet 210 Delray Club 1954 chỉ có giá khoảng 20.000 USD nhưng "phiên bản Cuba" lại được trả tới 60.000 USD.

Đặc biệt, đường phố Cuba còn sở hữu những “viên kim cương” thô mà người Mỹ đang săn lùng, đó không phải là những chiếc Ford hay Pontiac cũ kỹ, mà là Mercedes-Benz, Ferrari và Maserati đã từng tham gia giải đua Cuba Grand Prix. Gần đây, một chiếc Mercedes-Benz 300 SL đã "tháo chạy" khỏi Cuba với mức giá lên tới 1 triệu USD khiến chủ nhân của nó không khỏi kinh ngạc.

Có thể nét văn hóa đặc trưng của Cuba qua những chiếc xe cổ sẽ dần biến mất

Thay vì bỏ lại những chiếc xe cũ trong nông trại hay bãi rác, người dân Cuba có thể thoải mái sắm cho mình một chiếc xe mới tiện nghi bằng số tiền bán xe khổng lồ. Tuy nhiên, khi chủ xe không ngần ngại nhảy vào cơ hội kiếm tiền một cách nhanh chóng như vậy, một phần của nền văn hóa Cuba cũng đang dần biến mất. Có thể đến một lúc nào đó, hình ảnh những chiếc xe cổ chạy bon bon trên đường phố La Habana sẽ không còn tồn tại, rất khó để tượng tượng được điều gì sẽ xảy ra.