 |
Các kỹ sư lấy mẫu nước thải từ hố ga thông thường ở TP.HCM để qua đó xét nghiệm Covid-19 mới đây |
nvcc |
Đó là giải pháp kiểm soát Covid-19 qua nước thải giúp bảo vệ vùng xanh, nhà máy sản xuất, của Công ty Cổ phần giải pháp công nghệ Thuận Thiên vừa được công bố vào top 10 cuộc thi “Tìm kiếm và kết nối giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó dịch Covid-19 tại TP.HCM” (HIS-COVID 2021). Chương trình do Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM tổ chức, Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp phối hợp triển khai.
Phát hiện Covid-19 qua nước thải thế nào?
Thạc sĩ Phan Minh Trí, phó phòng kỹ thuật công ty Thuận Thiên, đại diện dự án cho biết, các nghiên cứu khoa học đã cho thấy, trong nước thải từ các khu dân cư, nhà máy có chứa chất thải của con người, từ đây có thể xét nghiệm ra Covid-19. Giải pháp của dự án đưa ra gồm hai bộ phận quan trọng: hố ga thu thập mẫu nước thải HG 08b và bộ test Covid-19. Trong đó, hố ga là sáng chế đã được công ty đăng ký xác lập quyền tại Cục Sở hữu trí tuệ.
 |
Các kỹ sư lấy mẫu nước thải từ hố ga thông minh HG 08b (thời điểm trước khi TP.HCM bùng dịch) |
nvcc |
Hố ga này được sản xuất bằng nhựa Polypropylene Copolymer, có tuổi thọ 30 năm, chịu tải trọng 12 tấn, không bị nứt vỡ, không thấm thoát nước thải vào đất. Khi muốn lấy nước thải lên để xét nghiệm chỉ cần nhấn vào chốt bên ngoài để bơm nước ra, không chạm tay vào nước thải, không cần mở nắp,do đó an toàn vệ sinh dịch tễ. Hố ga được đề xuất lắp trong vùng xanh và các nhà máy. Vị trí lắp đặt hố ga sẽ được khảo sát để thiết kế nhằm tối ưu nhất.
“Từ giữa năm 2019, công ty chúng tôi đã phát triển sản phẩm và giải pháp hố ga lấy mẫu nước thải này từ sáng chế của kỹ sư, chủ tịch hội đồng quản trị Thân Thế Hào. Sau đó để hỗ trợ việc truy vết Covid 19 công ty xây dựng dự án, tháng 4.2021 dự án hoàn tất và gửi đi tham gia cuộc thi HIS-COVID 2021”, anh Trí nói.
 |
Hố ga thông minh, các kỹ sư lấy mẫu nước thải (thời điểm trước khi bùng dịch Covid-19) ở TP.HCM bằng hố ga này |
NVCC |
Bộ test Covid-19 từ nước thải sử dụng phương pháp PCR là vật tư y tế được nhập khẩu, cho kết quả sau 2 giờ. Khi test, không cần sự hỗ trợ của cán bộ y tế chuyên môn, không cần trang thiết bị y tế phức tạp, không cần dùng đến phòng thí nghiệm quy chuẩn… chỉ cần cán bộ thực hiện được đào tạo và thực hiện đúng với hướng dẫn sử dụng. Do đó tiết kiệm nhân lực, tài chính. Khi phát hiện có Covid-19 trong nước thải ở khu vực nào của khu dân cư, nhà máy thì lãnh đạo nơi đó sẽ có giải pháp tiếp theo.
Bảo vệ vùng xanh và nhà máy sản xuất
Phát biểu về ý tưởng giải pháp này, kỹ sư, nhà sáng chế Thân Thế Hào cho hay việc xét nghiệm Covid-19 bằng dịch mũi họng như đang làm cần lực lượng y tế đông. Nếu tập trung đông người xét nghiệm sẽ gây nguy cơ lây lan, người dân cũng có tâm lý bất an. Các nhà máy sản xuất 3 tại chỗ nếu phải xét nghiệm liên tục bằng test nhanh khiến chi phí lớn, gián đoạn sản xuất.
 |
Các kỹ sư lấy mẫu nước thải từ hố ga thông thường mới đây |
nvcc |
Trong khi đó, nếu xét nghiệm Covid-19 qua nước thải có thể kiểm soát chủ động và liên tục trong khoảng thời gian dài với chi phí thấp, ít ảnh hưởng đến các cá nhân trong vùng được giám sát, có thể phát hiện sớm Covid-19 từ 4 - 7 ngày, tạo thời gian vàng để dập dịch. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, người ta đã thấy nước thải một khu phố có Covid-19 nhưng phải 4-7 ngày sau, người dân ở đây mới thấy các biểu hiện dịch tễ của bệnh.
Thạc sĩ Trí cho biết, giải pháp đã thử nghiệm được một số mẫu nước thải tại Q.Gò Vấp, TP.HCM, xung quanh khu vực bệnh viện điều trị Covid-19 và cả vùng không có Covid-19, đều cho kết quả chuẩn xác. Khi TP.HCM trở về bình thường mới từ 1.10, nhóm vẫn tiếp tục thử nghiệm.
Nước thải ở hố ga thông thường có thể test Covid-19 không?
Thạc sĩ Trí cho biết, các hố ga thông thường (bằng bê tông) thường gặp phải các vấn đề như rò rỉ nước thải vào lòng đất, lan mùi hôi vào không khí, dễ nứt vỡ, sinh ra nấm mốc trong thành hố, dễ gây các kết quả âm tính - dương tính giả. Đồng thời hệ thống thoát nước tại Việt Nam chưa hoàn chỉnh, nước tràn mặt, nước mưa, nước thải sinh hoạt đều vào chung một hố ga. Dòng nước chạy thông qua nhiều khu vực, không thể tập trung và khu trú vào một vùng kiểm soát, do đó khó tập trung truy vết Covid-19.
 |
Các kỹ sư thử nghiệm xét nghiệm Covid-19 qua nước thải ở hố ga thông thường và so sánh với việc dùng hố ga thông minh |
nvcc |
Bên cạnh đó, các hố ga truyền thống đa phần là kín, khi lấy mẫu nước thải ra để xét nghiệm sẽ khó khăn hơn, không đảm bảo an toàn sinh học. Các hố ga thông minh giải quyết được các vấn đề trên, đồng thời có tính linh động cao, được lắp đặt ở khu vực cục bộ, các vùng xanh dân cư.
Kỹ sư, nhà sáng chế Thân Thế Hào nhận định, khi dịch Covid-19 chưa thể biến mất ngay hoàn toàn, nhưng hoạt động kinh doanh, sản xuất vẫn diễn ra khi TP.HCM trở về nhịp sống bình thường mới, thì kiểm soát Covid-19 qua nước thải là một giải pháp. Không chỉ Covid-19, với các bộ test khác, chúng ta có thể xét nghiệm ra các bệnh truyền nhiễm khác qua nước thải, đảm bảo an toàn cho khu dân cư hay các nhà máy.
Dự án hay
Sau khi Top 10 HIS-COVID 2021 được công bố, Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM cho hay sẽ hỗ trợ, kết nối sâu top 10 với các sở, ban ngành của thành phố để triển khai ngay các giải pháp vào thực tế công tác phòng, chống dịch...
Chị Phạm Hoàng Nguyên Minh, Phó giám đốc Hợp tác xã môi trường dịch vụ Q.11, TP.HCM, cho hay xét nghiệm Covid-19 qua nước thải ở TP.HCM là dự án hay, nếu được nghiên cứu kỹ lưỡng, triển khai trong thực tế tại TP.HCM sẽ giúp kiểm soát Covid-19, thích ứng trong tình hình phải sống chung với dịch, tiết kiệm chi phí so với việc lấy mẫu xét nghiệm trên diện rộng.
Chị Phan Thị Ngọc Châu, thạc sĩ về môi trường, Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, người sáng lập công ty TNHH tư vấn dịch vụ môi trường Năm Châu, TP.HCM cho hay dự án xét nghiệm Covid-19 qua nước thải có khả thi ở các khu chung cư, khu công nghiệp, khi có hố ga thu gom nước thải thông minh và dụng cụ test đảm bảo. Vấn đề là hiện nay ở TP.HCM, hệ thống xử lý nước thải chưa đồng bộ, hiện đại như nhiều nước phát triển, nước mưa cũng thu gom chung với nước thải sinh hoạt.
Nguyễn Thanh Bích Ngọc, 23 tuổi, tình nguyện viên chống dịch P.Sơn Kỳ, Q.Tân Phú, TP.HCM, người tham gia lấy mẫu xét nghiệm trong cộng đồng thời gian qua cho hay trong tình hình chúng ta khó có thể xóa sạch Covid-19 (zero Covid), thì việc kiểm soát Covid-19 qua nước thải cũng là một dự án sáng tạo. Song cần nghiên cứu, việc chuyển từ hố ga truyền thống qua hố ga thông minh để thu gom nước thải có dễ dàng không, chi phí như thế nào...
Mỹ xét nghiệm Covid-19 qua nước thải
Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) thông tin, virus gây ra Covid-19 đã được tìm thấy trong phân của một số bệnh nhân được chẩn đoán mắc Covid-19. Virus này cũng đã được tìm thấy trong nước thải chưa qua xử lý.
Tại nhiều khu vực của nước Mỹ đã áp dụng xét nghiệm Covid-19 và nhiều bệnh truyền nhiễm qua nước thải. Khi mở cửa lại vào mùa hè năm ngoái, ĐH California tại TP San Diego đã áp dụng kiểm tra nước thải, phát hiện mầm bệnh (theo CNN ngày 13.8.2021). Theo một nghiên cứu sắp được công bố của giáo sư Rob Knight và các nhà khoa học khác tại ĐH California, kiểm tra theo dõi và cảnh báo sớm qua hệ thống nước thải có thể giúp phát hiện sớm 85% ca bệnh trong khuôn viên trường ĐH.
Bình luận (0)