Xét xử lưu động ở nước ngoài: Những chuyến 'xe công lý'

24/12/2015 15:00 GMT+7

Các phiên tòa lưu động tạo điều kiện giáo dục, tuyên truyền pháp luật cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, nhưng nó cũng bị lên án vì vi phạm một số chuẩn mực về quyền lợi của các bị cáo. Hai anh em Sahar và Badam Gul là những người đầu tiên bước lên chiếc xe buýt “công lý” ở Pakistan, trong một nỗ lực xét xử lưu động của chính phủ nước này nhằm giảm tình trạng bạo lực, The Wall Street Journal đưa tin.

Các phiên tòa lưu động tạo điều kiện giáo dục, tuyên truyền pháp luật cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, nhưng nó cũng bị lên án vì vi phạm một số chuẩn mực về quyền lợi của các bị cáo. 
Hai anh em Sahar và Badam Gul là những người đầu tiên bước lên chiếc xe buýt “công lý” ở Pakistan, trong một nỗ lực xét xử lưu động của chính phủ nước này nhằm giảm tình trạng bạo lực, The Wall Street Journal đưa tin.

Các phiên tòa lưu động ở Pakistan thường được xử trên những chiếc xe buýt chở "công lý" này - Ảnh: ReutersCác phiên tòa lưu động ở Pakistan thường được xử trên những chiếc xe buýt chở "công lý" này - Ảnh: Reuters
Hôm 17.12, Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Bình Phước mở phiên xét xử bị cáo Nguyễn Hải Dương và đồng phạm trong vụ thảm sát 6 người ở Bình Phước, trước sự chứng kiến của hàng ngàn người. Khá nhiều ý kiến bàn luận về việc nên hay không nên mở các phiên tòa lưu động như thế. Trên thực tế, chỉ còn một số ít nước áp dụng hình thức xét xử này và cũng tồn tại nhiều dấu hỏi xung quanh tính nhân văn bên cạnh lợi ích của nó.

Những chiếc buýt chở “công lý” ở Pakistan

Tại Pakistan, hình ảnh những chiếc xe buýt mới tinh trị giá 90.000 USD, được trang trí màu quốc kỳ của nước này trở nên quen thuộc. Nó là công cụ mới để giải quyết tranh chấp tại các vùng sâu, vùng xa, khi chính quyền khó khăn trong việc xử lý rất nhiều vụ án tại các tỉnh như Khyber Pakhtunkhwa, nơi thường xuyên xảy ra bạo lực. 

“Nếu mọi người hiểu được công lý, sự thất vọng của họ giảm đi, kéo theo sự tiết giảm hận thù và bạo lực”, Hayat Ali Shah, Tổng giám đốc của Học viện Tư pháp Khyber Pakhtunkhwa nói. Học viện này giúp huấn luyện 8 thẩm phán và 18 luật sư trong việc giải quyết xung đột nhanh chóng, như một phần của chương trình tòa án lưu động ở Pakistan.

Biện pháp trên nhằm tháo gỡ những vụ án kéo dài ở Pakistan, có khi lên đến cả chục năm. Theo ghi nhận của Reuters vào tháng 8.2013, trước khi có các phiên tòa này, Pakistan chồng chất tới hơn 1,4 triệu vụ án nằm chờ xử lý.

Các phiên tòa lưu động ở Pakistan thường được xét xử trên những chiếc xe buýt chở "công lý" này - Ảnh: Reuters
  
Trước đó vào năm 2007, Ấn Độ đã áp dụng các phiên tòa lưu động, tổ chức xử án nhanh gọn tại các đồn cảnh sát, theo The Telegraph. Cũng như Pakistan, các vùng sâu, vùng xa của Ấn Độ chứng kiến cảnh người dân nông thôn bị lừa, bị thương trong các vụ tai nạn, bị cướp hoặc bị tấn công tình dục. 
Các phiên tòa này là nỗ lực để tìm lại công lý cho những người chưa bao giờ biết đến trạm xe để di chuyển lên tòa án; mặc dù, họ chỉ cách trung tâm thành phố 2 tiếng đi xe.

Tương tự ở Uganda, CHDC Congo hay Đông Timor cũng xuất hiện các hình thức xét xử lưu động với hy vọng mang công lý về cho những người mờ mịt về khái niệm tòa án, thủ tục tố tụng...

Mặt trái của xét xử lưu động

Trong khi đó, ở các nước và khu vực phát triển như Mỹ, châu Âu, khái niệm xét xử lưu động hầu như không tồn tại. Nó cũng phần nào phản ánh mức độ chuyên nghiệp, tiến bộ và một hệ thống tòa án được tổ chức tốt hơn so với một số nước như Uganda, CHDC Congo, Đông Timor, Bangladesh hoặc vài vùng heo hút của Ấn Độ.

Hôm 6.8.2015, tờ The Daily Star của Bangladesh có bài viết cho rằng các phiên tòa lưu động của nước này bị phát hiện vi phạm tố tụng và không đảm bảo quyền lợi của các bị cáo. Ủy ban Pháp luật của nước này cũng cảnh báo rằng nhiều phiên tòa đã không hoàn thành tốt vai trò của nó.
Tính chuyên nghiệp và mức độ chính xác của "công lý" từ các phiên tòa lưu động chưa cao tại các khu vực Pakistan, Uganda, vùng sâu vùng xa của Ấn Độ... - Ảnh: Reuters 
Những khúc mắc, oan ức trong khâu xử án ở những trường hợp xét xử lưu động thường xuất hiện vì những bất nhất tại phiên tòa so với Bộ luật tố tụng Hình sự của quốc gia, hay nói cách khác, nhiều trường hợp vi phạm tố tụng đã xảy ra. Tuy nhiên, do giới hạn của sự hiểu biết pháp luật của những người dân nghèo ở các vùng hẻo lánh, những sai phạm thường bị bỏ qua, thậm chí nhiều người quên cả cơ hội kháng án lên tòa án cấp cao hơn. 
Bên cạnh đó, vấn đề an ninh trong các phiên xử lưu động cũng gây ra nhiều phiền toái và nguy hiểm. Ở Pakistan, lực lượng Taliban đã từng gây ra nhiều thảm họa bằng những cuộc đánh bom đẫm máu nhắm vào các phiên tòa lưu động như thế.
Hungary lập tòa xét xử lưu động đầu tiên
Ngày 9.12.2015, Sputnik đưa tin về việc Hungary mở phiên tòa xét xử lưu động đầu tiên để giải quyết nhanh các vấn đề người vượt biên.
Số người tị nạn tại Hungary tăng cao trong làn sóng người tị nạn Syria tràn vào châu Âu năm nay, khiến chính phủ nước này "bội thực" với các trường hợp vượt biên trái phép. 
Đây được xem là biện pháp tức thời, vì các thủ tục vốn đơn giản, có thể trục xuất người tị nạn nếu không có giấy tờ hợp lệ. Thế nhưng đối với châu Âu, các phiên tòa lưu động này vẫn là chuyện rất hiếm.

Hai anh em Sahar và Badam Gul là những người đầu tiên bước lên chiếc xe buýt “công lý” ở Pakistan, trong một nỗ lực xét xử lưu động của chính phủ nước này nhằm giảm tình trạng bạo lực, The Wall Street Journal đưa tin.
Hai anh em Sahar và Badam Gul là những người đầu tiên bước lên chiếc xe buýt “công lý” ở Pakistan, trong một nỗ lực xét xử lưu động của chính phủ nước này nhằm giảm tình trạng bạo lực, The Wall Street Journal đưa tin.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.