Ai là người đã phát minh ra máy hút bụi đầu tiên trên thế giới?

Người phát minh loại máy hút bụi này là Hubert Cecil Booth (1871 - 1955), một kỹ sư người Anh. Ông cũng chính là người thiết kế bánh xe Ferris, cầu treo và nhà máy. Về sau ông trở thành Chủ tịch và Giám đốc Điều hành của Công ty Kỹ thuật và Máy hút bụi của Anh.

Máy hút bụi của Booths có tên là “Puffing Billy”, vận chuyển bằng xe ngựa. Nó có một máy bơm piston 5 mã lực điều khiển bằng động cơ xăng hoặc điện

phcvacuumservice.co.uk

Năm 1901, trong một chuyến du lịch Booth thấy một chiếc máy làm sạch bụi trên toa tàu bằng cách sử dụng những vòi phun áp suất cao thổi không khí vào các tấm thảm, cho bụi bay vào hộp đựng bụi. Booth thắc mắc tại sao người chế tạo máy đó không sử dụng lực hút mà chỉ thổi bụi.

Khi trở về nhà, ông thử nghiệm bằng cách đặt một miếng vải ướt lên một chiếc ghế đệm và mút thật mạnh. Khi lật tấm vải lên, ông thấy rằng nó đã bám đầy bụi. Đây chính là ý tưởng để Booth phát minh ra máy hút bụi.

Biệt danh “Puffing Billy”

Chiếc máy của Booth rất lớn, vận hành bằng động cơ đốt trong, có biệt danh là “Puffing Billy”. Đây là chiếc máy sử dụng xăng đầu tiên, không khí được hút bằng một máy bơm piston thông qua một bộ lọc vải. Nó không chứa bất kỳ bàn chải nào; tất cả việc làm sạch được thực hiện bằng cách hút qua các ống dài có vòi ở đầu. Booth tiếp tục chế tạo một máy hút bụi khác, vận hành bằng điện, song cả hai thiết kế của ông đều cực kỳ cồng kềnh và cần phải vận chuyển bằng xe ngựa. Thuật ngữ “vacuum cleaner” (máy hút bụi) lần đầu được sử dụng trong bản báo cáo của công ty tiếp thị, giới thiệu phát minh của Booth, vào năm 1901.

Nó được chế tạo cho Osborne House, một trường cao đẳng đào tạo các sĩ quan hải quân trên đảo Wight (Isle of Wight), một hạt và là đảo lớn nhất của Anh, nằm trên eo biển Manche. Máy lớn đến nỗi không thể đưa vào nhà, mà phải chở bằng xe ngựa, đậu bên ngoài, đưa các ống dẫn qua cửa sổ.

Máy khá đắt tiền, khoảng 350 bảng Anh, đặt trên chiếc xe ngựa màu đỏ tươi, có máy bơm hút lớn, vận hành bằng động cơ piston 5 mã lực. Để tiếp thị, Booth cho một nhóm nam giới vận trang phục trắng đưa máy đi trên đường phố cho nhiều người tham quan.

Thế hệ máy hút bụi đầu tiên của Booth năm 1901, chế tạo cho Osborne House, một trường cao đẳng đào tạo các sĩ quan hải quân trên đảo Wight

time.com

Khi tìm được khách hàng tiềm năng, những người bán hàng giới thiệu sản phẩm bằng cách ném chất bẩn đường phố lên tấm thảm của người dân. Động cơ xăng khởi động, các ống dài được luồn qua cửa sổ gắn vào một thùng rỗng, nơi chứa bụi bẩn, thực hiện việc hút tương tự như cách hút của máy nén khí. Mục đích của quảng cáo này không nhằm để Booth bán máy mà chỉ là bán dịch vụ vệ sinh.

Tuy nhiên, nhiều người phàn nàn về tiếng ồn của máy hút bụi, thậm chí xe ngựa còn bị phạt. Song sự chấp thuận của hoàng gia, máy hút bụi có động cơ của Booth đã được sử dụng để làm sạch các tấm thảm của Tu viện Westminster trước khi Edward VII đăng quang vào năm 1901. Hải quân Hoàng gia Anh cũng sử dụng loại máy này để vệ sinh cho các doanh trại hải quân. Thế rồi các doanh nghiệp chú ý, bắt đầu sử dụng, kể cả các rạp hát và cửa hàng.

Có một lần, sau khi dọn dẹp Xưởng đúc tiền Hoàng gia, Booth bị bắt vì cỗ máy của ông đã vô tình thu thập một lượng lớn bụi bạc từ các đồng xu, song ông đã nhanh chóng được thả.

Hàng loạt việc đấu tranh pháp lý kéo dài

Năm 1903, Booth đã được cấp bản bằng sáng chế thế giới cho máy hút bụi. Điều này dẫn tới hàng loạt việc đấu tranh pháp lý kéo dài khi các đối thủ cạnh tranh cố gắng kiếm tiền từ phát minh của ông, còn các nhà phát minh khác có sáng chế máy tương tự cũng nhảy vào thưa kiện.

Nhìn chung, Booth chỉ một trong những người phát minh ra máy hút bụi đầu tiên trên thế giới. Từ năm 1599, tại Anh quốc, đã có những nỗ lực để tìm giải pháp cơ học làm sạch sàn nhà. Trước khi có máy hút bụi, người ta làm sạch thảm bằng cách treo chúng lên tường hoặc dây rồi đập chúng liên tục bằng máy đánh thảm để loại bỏ bụi bẩn.

Năm 2018, Google Doodle kỷ niệm sinh nhật lần thứ 147 của Hubert Cecil Booth

TV5 News (twitter.com)

Đến ngày 8.6.1869, nhà phát minh người Chicago Ives McGaffey đã được cấp bằng sáng chế cho một "máy quét" làm sạch thảm, nhưng nó không phải là máy hút bụi có động cơ, mà chỉ là thiết bị làm bằng gỗ và vải. Ngày nay nó được biết đến như là máy hút bụi bơm tay đầu tiên ở nước Mỹ.

Kế tiếp là John Thurman, người phát minh ra máy hút bụi có động cơ, vận hành bằng xăng được cấp bằng sáng chế vào ngày 3.10.1899 (bằng sáng chế số 634.042). Hubert Cecil Booth cũng đã phát minh ra loại máy hút bụi tương tự. Có lẽ do máy của Booth hoàn chỉnh hơn nên ngày nay khi nhắc đến máy hút bụi vận hành bằng xăng, người ta nghĩ ngay đến Hubert Cecil Booth trước tiên.