Bác sĩ ơi, em muốn cặp chân dài!

Phẫu thuật kéo dài chân có mặt ở VN từ những năm 60 của thế kỷ trước với mục đích chủ yếu là điều trị bệnh lý. Gần đây, đáp ứng nhu cầu về chiều cao của nhiều người, phẫu thuật kéo dài chân với mục đích thẩm mỹ trở nên phổ biến hơn.

Theo bác sĩ Đinh Văn Thủy - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Nhân dân Gia Định, TP.HCM, kéo dài chân là một phẫu thuật được thực hiện trên đùi hoặc cẳng chân với mục đích làm cho chúng dài ra trong điều kiện và mức độ cho phép, giúp tạo ra những khối lượng xương và phần mềm (bao gồm da, mạch máu thần kinh) mới tại vùng kéo giãn, chất lượng rất tốt không khác gì phần chi thể có sẵn.

Giáo sư Gavriil Ilizarov (Nga) nghiên cứu phát minh ra kỹ thuật này vào những năm 50 của thế kỷ 20. Ông đã thực hiện và chứng minh rằng có thể giúp người ta tăng gấp đôi chiều dài chi (chân và tay). Còn trong thực tế tiến hành kéo dài chân cho bệnh nhân tại VN, các bác sĩ cơ-xương-khớp nhận thấy có thể kéo dài phần đùi hay cẳng chân thêm từ 5 - 7 cm và khi kéo cần tính toán làm sao cho cân đối với cơ thể.

Bác sĩ Thủy cho biết thêm, tùy theo cấu tạo giải phẫu học của từng người mà chọn vị trí kéo dài xương ở đùi hay cẳng chân. Ví dụ, nếu đùi quá ngắn thì thực hiện ở đùi, cẳng chân quá ngắn thì thực hiện ở cẳng chân. Bệnh nhân thường chỉ yêu cầu tăng chiều cao lên tối đa 7 cm và đa phần các bác sĩ lựa chọn thực hiện ở cẳng chân, vì cẳng chân dễ thực hiện hơn đùi. Các bác sĩ khẳng định phần xương được kéo dài hoàn toàn ổn định, người bệnh sau khi thực hiện phẫu thuật có thể vận động thoải mái, thậm chí là đá bóng.

Đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định vào một sáng đầu tuần, chúng tôi nhận thấy đa phần bệnh nhân thực hiện phẫu thuật này là các cô gái trong độ tuổi thanh thiếu niên. Vẫn còn e ấp sau ca phẫu thuật kéo dài chân, với khuôn mặt dễ nhìn, bệnh nhân có tên H. cho biết chỉ cần cao thêm 7 cm là cô có thể tự tin hơn khi sánh bước bên người yêu cũng như nhận được ánh mắt “ngưỡng mộ” của bạn bè. Khác với H., một cô bé chừng 15 tuổi cũng được gia đình cho đi kéo dài chân và có lẽ vì lý do tế nhị nên gia đình này không tiết lộ mục đích của việc kéo dài chân cho con gái. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, tâm lý chung của những người khi tìm đến phương pháp này là muốn có một đôi chân dài để trở nên hấp dẫn hơn bởi với họ chỉ cần thêm từ 5 - 7 cm là cả một sự thay đổi đáng kể về ngoại hình, mặc dù vẫn có một số biến chứng sau phẫu thuật.

Theo bác sĩ Thủy, sau khi tiến hành kéo dài chân, bệnh nhân có thể có một số nhược điểm như sẹo xấu do chân đinh căng giãn trên chân - có thể sửa bằng phẫu thuật cho vết sẹo đẹp hơn; bị co rút gân gót do khoảng kéo giãn dài và trong quá trình thực hiện bệnh nhân không được tập vật lý trị liệu hiệu quả. Ngoài ra, bệnh nhân ngoại trú cũng có thể gặp một số biến chứng như: nhiễm trùng chân đinh (may mắn biến chứng này rất ít ảnh hưởng tới tính mạng, điều trị đúng cách mau lành trở lại). Bệnh nhân cũng trải qua nhiều đau đớn, mức độ đau nhiều hay ít phụ thuộc vào sức chịu đựng của từng người nhưng hầu hết đều thuyên giảm khi giảm tốc độ kéo và dùng thuốc giảm đau. Khi xương lành, khung cố định ngoài được tháo ra, thực hiện luyện tập một thời gian ngắn sẽ có kết quả chiều cao theo mong muốn và đôi chân hoàn toàn lành lặn với chức năng tốt.

Nói về lứa tuổi phù hợp để thực hiện kéo dài chân, bác sĩ Thủy cho biết bất cứ tuổi nào mà cơ thể còn khả năng sinh xương (nghĩa là còn khả năng lành xương khi bị gãy xương) đều có thể thực hiện kéo dài. Hiện nay, trên thế giới có rất nhiều bệnh viện thực hiện kéo dài xương và tất cả đều tôn trọng nguyên lý kỹ thuật mà Giáo sư Ilizarov khởi xướng. Tuy nhiên, về kỹ thuật cụ thể thì hiện nay người ta có thể áp dụng thêm một số cải tiến nhằm làm cho chi dài thêm theo mong muốn của bệnh nhân và thầy thuốc.

Sau khi mổ, bác sĩ sẽ theo dõi và hướng dẫn người bệnh tự kéo dài xương, săn sóc chân đinh và tập luyện. Bệnh nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc mà bác sĩ chuyên khoa đã hướng dẫn và tái khám theo hẹn để đạt kết quả tốt, bác sĩ Thủy khuyến cáo.

Kỹ thuật kéo dài xương phải được thực hiện tại bệnh viện có trang thiết bị kỹ thuật tốt và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa lành nghề. Thời gian nằm viện từ 10 - 15 ngày. Khi vết mổ lành, người bệnh có thể về nhà “tự kéo” và săn sóc các vết thương cũng như luyện tập và tái khám theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ chuyên khoa. Theo thống kê, trung bình 1 cm xương kéo dài mất khoảng 1,5 tháng mới lành, nghĩa là bạn muốn kéo dài chân 6 cm thì cần thời gian lành là 9 tháng.