Bác sĩ ơi: Những loại thuốc viên nào không nên bẻ hoặc nghiền nhỏ?

11/10/2017 10:01 GMT+7

Con tôi 4 tuổi. Mỗi khi bị bệnh, cho cháu uống thuốc rất khó khăn. Tôi thường nghiền nhỏ viên thuốc, pha vô sữa, nước trái cây dụ cháu uống. Vậy có ảnh hưởng gì đến tác dụng của thuốc? Nguyễn Như Ngọc (28 tuổi, Đà Nẵng)

Với trẻ em, uống thuốc không hề dễ dàng. Nhiều phụ huynh phải bẻ hoặc nghiền nát thuốc cho trẻ uống. Tuy nhiên, một số loại thuốc viên được khuyến cáo không nên bẻ hoặc nghiền nhỏ.
Dược sĩ Trần Thị Ngọc Vân, Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM: Một trong những đường dùng thuốc phổ biến nhất là thuốc viên uống (viên nén hoặc viên nang). Hướng dẫn thông thường nhất khi sử dụng dạng thuốc này là cho trẻ nuốt trọn viên thuốc với một ít nước đun sôi để nguội. Đặc biệt, một số loại thuốc viên sau đây được khuyến cáo không nên bẻ hoặc nghiền nhỏ.

tin liên quan

Gà mái đẻ trứng 'chứa' thuốc trị ung thư
Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã chuyển hóa gien của những con gà mái đẻ trứng chứa thuốc trị nhiều loại bệnh bao gồm ung thư, trong một nỗ lực giảm đáng kể chi phí điều trị, theo báo Yomiuri Shimbun ngày 9.10.
Viên sủi
Với dạng thuốc này, phụ huynh cần hòa tan viên thuốc với một ly nước đun sôi để nguội, đến khi viên thuốc sủi bọt và tan hoàn toàn rồi mới cho trẻ uống. Không bẻ hoặc nghiền nhỏ rồi cho trẻ uống trực tiếp vì như vậy thuốc không tan hết, sẽ không phát huy hết tác dụng, đồng thời gây hại cho dạ dày của trẻ. Ví dụ như Solupred, Upsa C, Efferalgan…
Thuốc phóng thích kéo dài
Đây dạng thuốc đặt biệt cho phép hoạt chất được phóng thích từ từ, làm cho nồng độ thuốc trong cơ thể được duy trì ổn định và bệnh nhân không cần phải uống nhiều lần trong ngày. Vì vậy, việc nghiền, bẻ hoặc nhai sẽ phá vỡ cấu trúc của viên thuốc và mất đi tác dụng. Hơn nữa, toàn bộ hoạt chất trong viên thuốc được phóng thích cùng một lúc sẽ dẫn đến quá liều.
Đặc điểm để nhận diện dạng thuốc này là những ký tự viết tắt sau tên thuốc như: CD (controlled dose: liều kiểm soát), CR (controlled release: phóng thích kiểm soát), CRT (controlled release tablet: viên nén phóng thích kiểm soát), LA (long-acting: tác dụng kéo dài), SR (substained release: phóng thích từ từ), TR (timed release: phóng thích theo thời gian), XR (extended release: phóng thích kéo dài)…
Ví dụ thường thấy cho dạng thuốc này là Klacid MR, Oxycotine CR, Kaldyum, Tegretol CR, Depakine Chrono, Advagraf Prolonged-release, ….
Cho trẻ uống thuốc không hề dễ dàng Shutterstock
Dạng thuốc bao tan trong ruột
Những thuốc này thường được bao bởi một lớp phim, lớp này giữ cho viên thuốc nguyên vẹn khi đi qua dạ dày và chỉ tan khi thuốc xuống đến ruột non. Đây là dạng thuốc thường áp dụng cho những hoạt chất gây kích ứng dạ dày mạnh (như viên bao phim Aspirin PH8, Deparkine, thuốc giảm đau kháng viêm NSAIDs…).
Dạng thuốc này cũng được sử dụng để bảo vệ những dược chất dễ phân hủy trong môi trường a-xít của dạ dày (như Nexium, Dudencer, Pantoloc…).
Vì vậy, tốt nhất các bậc cha mẹ không nên nghiền nhỏ để bảo toàn tác dụng của thuốc.
Thuốc có mùi vị khó chịu
Với một số loại có mùi vị khó chịu, nhà sản xuất thường bao viên thuốc bằng một lớp bao (thường là bao đường). Nếu như nhai hoặc nghiền, lớp bao này sẽ mất và bệnh nhân sẽ không chịu nổi mùi vị khó chịu của dược chất.
Ví dụ như thuốc chứa hoạt chất cefuroxim, berberin, docusate, praziquantel, ibuprofen, topiramate …
Viên ngậm dưới lưỡi
Là dạng thuốc được thiết kế để dược chất được phóng thích và hấp thu khi ngậm dưới lưỡi. Những thuốc này cũng tuyệt đối không nên được nhai, bẻ hoặc nghiền nhỏ. Ví dụ như: isosorbide, nitroglycerin, ergotamin dạng ngậm dưới lưỡi.
Những thuốc có nguy cơ cao gây hại cho người tiếp xúc
Thường là thuốc kháng ung thư, thuốc hormone, một vài thuốc kháng vi rút như mycophenolate mofetil, capecitabine…
Nếu nghiền nhỏ hoặc tháo vỏ nang (với viên nang) dù không làm thay đổi tác dụng của thuốc nhưng có khả năng gây độc cho người thao tác thông qua việc tiếp xúc da hoặc hít phải bột thuốc. Những độc tố này bao gồm: gây ung thư, gây quái thai, độc tính trên hệ sinh sản…Vì vậy, cách tốt nhất người bệnh nên nuốt trọn viên thuốc.
Trong một số trường hợp, việc bẻ đôi viên thuốc để dễ uống hơn có thể chấp nhận được (ví dụ viên Zinnat, Ciprobay, Praziquantel, Theosate LP…). Hoặc cũng có thể mở vỏ viên nang, không nghiền thêm, rồi trộn thuốc chung với nước trái cây hoặc thức ăn trước khi cho trẻ uống (như Nexium, Omeprazol tan trong ruột…)
“Nếu bạn không chắc chắn, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ trước khi bẻ, nghiền hoặc cho trẻ nhai thuốc. Trong trường hợp trẻ không thể nuốt được, thông báo cho bác sĩ biết để đổi sang dạng thuốc khác”, dược sĩ Vân khuyên.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.