Bài phát biểu truyền cảm hứng của tiến sĩ từng gánh muối thuê

Tiến sĩ Trần Lương Công Khanh phát biểu trong chương trình Tư vấn mùa thi 2021 của Báo Thanh Niên

Ít ai biết tiến sĩ Khanh có quãng đời khá đặc biệt. Năm 1979, trong kỳ thi tuyển vào lớp 10, mặc dù đạt điểm cao nhất trong hơn 800 thí sinh dự tuyển nhưng ông bị hội đồng thi ghi chú xét lại mà không rõ lý do. Rồi mẹ bệnh, cha vắng nhà, ông đi gánh muối thuê để nuôi gia đình. Ông gánh muối thuê vào ban ngày và tự học vào ban đêm dưới ánh đèn dầu. Không có sách, cậu học trò mượn của người học trước. Không có giấy, ông ghi chép trên mặt sau tập phiếu xuất kho cũ của người chị họ cho. Năm sau, ông thi lại vào lớp 10 và trúng tuyển.

Phát biểu tại chương trình Tư vấn mùa thi 2021, tiến sĩ Trần Lương Công Khanh chia sẻ: "Trung bình mỗi giây có 139 người lên hoặc xuống máy bay ở một nơi nào đó trên địa cầu. Theo một thống kê khác của Tổ chức Du lịch toàn cầu, số khách du lịch quốc tế trong năm 2019 là 1,5 tỉ. Nghĩa là mỗi giây có hơn 47 khách quốc tế nhập cảnh hoặc xuất cảnh một quốc gia, một vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, trong năm 2020, số hành khách đi máy bay trên thế giới giảm 60% do lệnh phong toả trên toàn thế giới. Trong thời gian xảy ra dịch bệnh, ngành hàng không, du lịch phải ngưng hoạt động, thậm chí phải tinh giản biên chế. Rõ ràng, dịch bệnh Covid-19 đã, đang và sẽ ảnh hưởng xã hội toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. Đối với học sinh lớp 12, điều này không những đặt ra những câu hỏi về chọn ngành, chọn nghề theo nhu cầu xã hội mà còn phải xem xét lựa chọn này trong bối cảnh năm học 2020 - 2021". 

Chia sẻ với học sinh trong tỉnh, tiến sĩ Khanh kể rằng nhà vật lý học nổi tiếng Albert Einstein khi chấm vấn đáp môn vật lý của sinh viên ĐH Mỹ, ông thường nêu lại câu hỏi cũ, nhưng sẽ không chấm cao cho câu trả lời giống các năm trước. Lý do ông đưa ra là khoa học luôn phát triển không ngừng nên con người luôn phải đi tìm câu trả lời mới cho những câu hỏi tưởng chừng đã cũ. Tiến sĩ Khanh cho biết ông muốn đưa ý tưởng này đến tất cả học sinh lớp 12 với hy vọng các em luôn nghiêm túc đi tìm câu trả lời mới cho những vấn đề tưởng chừng rất cũ về chọn ngành, chọn nghề năm nào cũng đặt ra.

Một câu chuyện khác ông kể lại là về Lev Landau (1908 - 1968), một nhà vật lý của Liên Xô cũ và là chủ nhân của giải Nobel Vật lý năm 1962. Sau khi tốt nghiệp THPT năm 13 tuổi với thành tích xuất sắc về toán và vật lý, Landau đã ghi danh vào học viện kinh tế theo yêu cầu của cha. Nhưng chỉ học kinh tế được 1 năm, ông quyết định nghỉ vì chán ngán và được cha cho phép học toán, vật lý tại một trường ĐH khác. Quyết định này sau đó được cộng đồng khoa học thế giới đánh giá là "làm đất nước Liên Xô mất đi một viên kế toán tồi nhưng cống hiến cho thế giới một nhà vật lý vĩ đại". 

"Chúng tôi muốn gửi câu chuyện này đến với tất cả học sinh lớp 12 trong tỉnh tại chương trình Tư vấn mùa thi của Báo Thanh Niên hôm nay với hy vọng các em sẽ hoàn thành tốt năm học 2020 - 2021 và kỳ thi tốt nghiệp THPT để có thể bay cao, bay xa hơn. Chúng tôi cũng muốn các em ghi nhớ thông điệp của câu chuyện là hãy chọn ngành nghề phù hợp với năng lực của mình và nhu cầu xã hội để có thể cống hiến nhiều nhất cho cộng đồng", tiến sĩ Trần Lương Công Khanh nói.