Bầu cử Mỹ 101: hiểu cách người Mỹ bầu nên Tổng thống trong 4 phút
03/11/2020 09:00 GMT+7
Tổng thống Mỹ là nhân vật có ảnh hưởng cực lớn lên phản ứng của thế giới đối với các khủng hoảng toàn cầu. Nhiều người quan tâm đến kỳ bầu cử nhưng lại không hiểu nhiều về cách thức hoạt động của quy trình này lẫn các thuật ngữ chính, như bang chiến địa, cử tri đoàn. Sau đây là một số hướng dẫn chi tiết về kỳ bầu cử Mỹ.
Tự động phát
Khi nào thì bầu tổng thống Mỹ và ai là ứng cử viên?
Ngày bỏ phiếu tổng thống Mỹ luôn rơi vào thứ 3 sau thứ 2 đầu tiên của tháng, năm nay đó là ngày 3.11.
Hệ thống chính trị Mỹ có 2 đảng chính và tổng thống Mỹ luôn thuộc một trong hai đảng này.
Đảng Cộng hòa là một đảng theo khuynh hướng bảo thủ và ứng cử viên của họ năm nay là Tổng thống đương nhiệm Donald Trump.
Đảng Dân chủ lại có đường lối tự do và năm nay, họ chọn ông Joe Biden, người từng là phó tổng thống cho ông Barack Obama trong 8 năm.
Ứng cử viên tổng thống Mỹ năm 2020: Joe Biden và Donald Trump. Reuters |
Cả hai ứng cử viên năm nay đều đã hơn 70 tuổi. Nếu tái đắc cử, ông Trump sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thứ 2 ở tuổi 74. Nếu ông Biden thắng cử ở tuổi 78, ông sẽ là tổng thống lớn tuổi nhất lịch sử Mỹ.
Ai đủ điều kiện bỏ phiếu bầu tổng thống Mỹ?
Mọi công dân Mỹ từ 18 tuổi trở lên được xem như đủ điều kiện để bỏ phiếu bầu tổng thống.
Tuy nhiên, nhiều tiểu bang đã thông qua luật yêu cầu cử tri phải nộp giấy tờ tùy thân để chứng minh danh tính trước khi bỏ phiếu. Quy định trên được cho là nhằm bảo vệ kỳ bầu cử khỏi gian lận.
Quy định về quyền bỏ phiếu của tù nhân cũng khác biệt ở các bang khác nhau. Phần lớn tù nhân mất quyền bầu cử khi bị kết án nhưng họ sẽ lấy lại quyền bầu cử khi kết thúc bản án.
Người dân bang Minnesota bỏ phiếu sớm. Reuters |
Phần lớn người dân Mỹ sẽ bỏ phiếu ở các điểm bầu cử vào ngày bỏ phiếu, nhưng hiện có nhiều phương án thay thế khác như bỏ phiếu qua thư.
Có 21% cử tri năm 2016 đã bỏ phiếu qua thư. Với tình hình đại dịch Covid-19 phức tạp năm nay, nhiều chính trị gia kêu gọi mở rộng hình thức bỏ phiếu qua thư. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã lên án hình thức nay có thể dẫn đến gian lận bầu cử, dù không đưa ra bất cứ bằng chứng nào.
Kỳ bầu cử Mỹ chỉ bầu ra tổng thống thôi?
Câu trả lời là không phải như vậy. Tất cả mọi sự chú ý đều đổ dồn vào ông Trump và ông Biden, nhưng các cử tri cũng sẽ bầu chọn thành viên Quốc hội mới khi họ điền vào phiếu bầu.
Đảng Dân chủ hiện đang kiểm soát Hạ viện, nên họ sẽ tìm cách giữ vững vị trí này đồng thời tìm cách giành quyền kiểm soát Thượng viện.
Trong mỗi kỳ bầu cử, người dân Mỹ cũng sẽ bầu ra các thành viên Quốc hội mới. Reuters |
Nếu chiếm thế đa số trong cả hai viện, họ có thể chặn đứng hoặc trì hoãn các kế hoạch của Tổng thống Trump nếu ông ấy tái đắc cử. Tất cả 435 ghế Hạ viện đều được tranh cử năm 2020 trong khi có 33 ghế Thượng viện trong thế tranh chấp.
Khi nào sẽ có kết quả?
Có thể mất nhiều ngày để cơ quan chức năng kiểm hết các phiếu bầu, nhưng thường thì chiến thắng sẽ dần lộ diện trong đêm bầu cử chính thức. Năm 2016, ông Donald Trump đã phát biểu chiến thắng tại New York vào khoảng 3g sáng trước đám đông người ủng hộ.
Ông Trump phát biểu sau khi nhận kết quả thắng cử hồi năm 2016. Reuters |
Tuy nhiên nhiều quan chức đã cảnh báo có thể phải chờ đợi lâu hơn để biết được kết quả của kỳ bầu cử năm nay vì số lượng phiếu bầu qua thư tăng vọt. Lần cuối cùng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ bị xáo trộn là vào năm 2000, buộc Tòa án Tối cao Mỹ phải xác định người chiến thắng tận 1 tháng sau đó.
Khi nào tổng thống đắc cử sẽ nhậm chức?
Nếu ông Joe Biden thắng cử, ông ấy sẽ không thay thế Tổng thống Donald Trump ngay lập tức. Vị lãnh đạo mới sẽ có một khoảng thời gian chuyển giao để chọn ra các bộ trưởng và lên chiến lược lãnh đạo đất nước.
Thông thường, tổng thống mới sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20.1, diễn ra tại thềm Điện Capitol ở thủ đô Washington. Sau lễ nhậm chức, tổng thống đắc cử sẽ diễu hành đến Nhà Trắng để bắt đầu 4 năm lãnh đạo nước Mỹ.
Bình luận (0)