Văn hóa

Cận cảnh dấu tích Hội quán Hoa kiều tại Hải Dương

Minh Phong - longson.hp@gmail.com

31/05/2024 15:44 GMT+7

Từng là nơi hội họp của những người Trung Quốc sinh sống tại Hải Dương, trải qua nhiều thăng trầm, Hội quán Hoa kiều nay đã được chuyển đổi công năng thành trường mầm non.

Hình ảnh một ngôi nhà mang đậm nét kiến trúc truyền thống Trung Quốc trên đường Bạch Đằng (P.Trần Phú, TP.Hải Dương, tỉnh Hải Dương) không còn xa lạ đối với người dân Hải Dương. Nhưng với người từ nơi khác đến, ít ai biết rằng đây từng là Hội quán Hoa kiều, công trình được người Trung Quốc xây dựng để làm nơi hội họp.

Công trình này nay đã được chuyển đổi công năng thành Trường mầm non Trần Phú. Ông Nguyễn Văn Định (75 tuổi) là bảo vệ trường mầm non cho hay: "Tôi có nghe các cụ kể lại, Hội quán Hoa kiều được người Trung Quốc xây dựng từ đầu thế kỷ XX. Khi tôi sinh ra và lớn lên, hội quán đã có ở đó".

Ông Định cho biết thêm, trước năm 1979, có rất đông gia đình người Hoa sinh sống trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Hội quán trở thành nơi để họ sinh hoạt cộng đồng, giữ gìn bản sắc văn hóa khi sống xa quê hương.

Sau đó, người Hoa ở Hải Dương ồ ạt trở về Trung Quốc, chỉ còn số ít gia đình ở lại đến ngày nay. Họ trở thành người Việt gốc Hoa, là một trong số 54 dân tộc anh em cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam.

Sau đó, Hội quán Hoa kiều gần như bỏ hoang, ít người qua lại. Theo ông Định, những năm 80 của thế kỷ trước, công trình và toàn bộ khu đất này được một hợp tác xã thảm đay sử dụng làm nơi sản xuất. Tiếp đến, nơi đây được trưng dụng làm trường tiểu học, và cho đến bây giờ là Trường mầm non Trần Phú.

"Hàng năm, cứ đến mùng 2 tết Nguyên đán, có khoảng hơn chục cụ người Hoa đến đây hội họp, trò chuyện đầu năm. Và tôi lại ra mở cửa, kê bàn ghế, pha trà để họ sinh hoạt cộng đồng. Một năm chỉ một lần duy nhất họ hội họp, xong việc thì ai lại về nhà nấy", ông Định chia sẻ thêm.

Theo quan sát của phóng viên, ngôi nhà được xây 1 tầng, tường xây gạch chỉ, mái lợp ngói âm dương, trên bờ nóc được trang trí bằng những tượng người, tượng con giống bằng gốm, sứ nhập từ Trung Quốc.

Hiện, công trình đã xuống cấp trầm trọng. Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó chủ tịch UBND P.Trần Phú, cho biết do Hội quán Hoa kiều không được xếp hạng là di tích nên nguồn kinh phí để tu bổ là không có, và nếu có tu bổ thì phải xem xét kỹ lưỡng vì liên quan đến truyền thống văn hóa của người Hoa. Sau một thời gian dài, Hội quán Hoa kiều không có người quản lý nên chính quyền đã thu hồi và bàn giao cho cơ sở giáo dục sử dụng.