Châu Âu hứng cú sốc kinh tế vì lệnh cấm của Mỹ

Lệnh cấm nhập cảnh mới áp dụng đối với tất cả công dân đến từ các quốc gia châu Âu thuộc khu vực Schengen, không bao gồm Anh, Ireland, Croatia, Romania, Bulgaria hay CH Síp. “Đây là biện pháp toàn diện và mạnh mẽ nhất để đối phó vi rút từ nước ngoài trong lịch sử hiện đại”, Tổng thống Trump tuyên bố, theo AFP.

Theo thông báo của Nhà Trắng, lệnh cấm do Tổng thống Trump ban hành bắt đầu có hiệu lực vào ngày 13.3 và kéo dài 30 ngày. Ông Trump lưu ý riêng công dân Mỹ vẫn được phép trở về nước từ châu Âu.

Các quan chức Nhà Trắng đã phải đính chính là lệnh cấm không áp dụng đối với hàng hóa sau khi ông Trump tuyên bố “một số lượng lớn hàng hóa từ châu Âu sẽ bị cấm”. Ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Mỹ khuyến cáo công dân nên xem xét lại kế hoạch đi ra nước ngoài.

Tổng thống Trump cũng đổ lỗi cho Liên minh Châu Âu (EU) không có biện pháp hạn chế đi lại từ Trung Quốc, nguồn gốc của dịch Covid-19, dẫn đến những cụm lây nhiễm bùng phát ở Mỹ là do “những người trở về từ châu Âu”.

Ngay sau đó, EU tiến hành cuộc họp để đánh giá tác động kinh tế từ lệnh cấm của Mỹ. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cảnh báo nguy cơ lệnh cấm gây gián đoạn kinh tế. “EU không tán thành việc Mỹ đơn phương ra quyết định áp dụng lệnh cấm đi lại mà không tham vấn. Đại dịch Covid-19 là cuộc khủng hoảng toàn cầu, không giới hạn ở bất kỳ lục địa nào và đòi hỏi sự hợp tác hơn là hành động đơn phương”, theo tuyên bố chung của ông Michel và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen.

Đáp lại, Tổng thống Trump nói không tham vấn, thông báo trước với lãnh đạo EU về lệnh cấm vì “sẽ mất thời gian”, đồng thời cảnh báo động thái này sẽ “ảnh hưởng lớn” đến nền kinh tế.

Dù được miễn trừ và không còn là thành viên EU, chính phủ Anh cũng bày tỏ sự thất vọng, đồng thời cảnh báo động thái của Mỹ sẽ tác động xấu đến nền kinh tế nước này. Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak nhấn mạnh không có chứng cứ chứng minh cấm đi lại có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19.

“Động thái bất ngờ của Mỹ đã làm biến động các thị trường chứng khoán và tác động lớn đến du lịch, khách sạn, nhà hàng và nhất là ngành hàng không, vốn đã chịu tổn thất nghiêm trọng kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát”, ông William Reinsch, chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, trụ sở ở Mỹ), nhận định.

Các hãng hàng không châu Âu chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, theo ông Reinsch. Chẳng hạn, cổ phiếu của Hãng Air France-KLM (Pháp - Hà Lan) đã giảm 15% và Lufthansa (Đức), British Airways (Anh) giảm gần 11% trong phiên giao dịch ngày 12.3. Còn Hãng Norwegian Air thì giảm 18%, theo Reuters.

Các nhà quan sát dự đoán tình trạng hỗn loạn tại hàng chục sân bay khắp châu Âu do hành khách cố gắng đến Mỹ trước khi lệnh cấm có hiệu lực. “Lệnh cấm khiến nhiều người hoảng loạn”, Anna Grace, sinh viên người Mỹ (20 tuổi), nói với Reuters. Cô Grace đã vội vã đến sân bay Barajas tại thủ đô Madrid của Tây Ban Nha để lên chuyến bay trở về nhà ngày 12.3.

Bên cạnh đó, ông Harry Broadman, cựu quan chức Bộ Thương mại Mỹ, Giám đốc điều hành tổ chức nghiên cứu Berkeley, cho biết quyết định của Tổng thống Trump có thể bóp nghẹt thương mại dịch vụ giữa Mỹ - EU, đe dọa dòng chảy thương mại quốc tế và gây hậu quả nghiêm trọng về mặt kinh tế trong ngắn hạn.

Thương mại hàng hóa và dịch vụ Mỹ - EU đạt tổng cộng gần 1,3 nghìn tỉ USD vào năm 2018. Cũng trong năm đó, Mỹ có thặng dư thương mại với EU là 60 tỉ USD. Năm 2019 chứng kiến mối quan hệ thương mại giữa hai bên trở nên căng thẳng. Trong vụ tranh chấp thương mại mới nhất liên quan đến việc chính phủ các nước châu Âu trợ cấp cho Hãng Airbus, Mỹ đã đánh thuế 25% lên một loạt hàng hóa, bao gồm rượu whisky Scotch, rượu của Pháp, Tây Ban Nha và pho mát Anh.