Chiến đấu cơ F-16 sẽ bất lực ở Ukraine trước hệ thống phòng không Nga?

Trong cuộc phỏng vấn gần đây với báo Business Insider, ông John Venable, cựu chiến binh 25 năm của Không quân Mỹ, cho rằng các máy bay chiến đấu thế hệ 4 như F-16 "không có tác dụng gì trong chiến trường hiện đại".

"Cung cấp cho Ukraine thêm MiG-29 sẽ không giúp ích gì cho cuộc chiến. Và ngay cả khi chúng tôi cung cấp cho họ những chiếc F-16 hiện đại - tôi muốn nói là những chiếc F-16 hiện đại hơn - thì việc đó sẽ không thay đổi hoặc ảnh hưởng đến chiến trường trong một năm, huống hồ trong thời gian tiến hành cuộc phản công mùa xuân", ông Venable bình luận, đề cập đến cuộc phản công kế tiếp của Ukraine. Các nước NATO như Ba Lan và Slovakia đã cam kết gửi chiến đấu cơ MiG-29 cho Ukraine.

"Không có cơ hội chiến đấu"

Ông Venable, hiện là một nhà nghiên cứu kỳ cựu về chính sách quốc phòng tại tổ chức The Heritage (Mỹ), lập luận rằng các máy bay chiến đấu thế hệ 4 và 4+ như F-16 thiếu tính năng tàng hình "hoàn toàn bị vượt qua trong môi trường có mối đe dọa cao" do các hệ thống phòng không tiên tiến như S-400 của Nga.

Trong bài bình luận đăng trên trang web của The Heritage vào tháng trước, ông Venable viết rằng F-16 không phù hợp với Không quân Ukraine vì nhiều lý do, trong đó có việc S-400 có thể vượt qua các hệ thống nhắm mục tiêu của F-16 và có thể nhắm mục tiêu vào các máy bay chiến đấu trước khi chúng ở trong phạm vi khai hỏa.

AFP

Ông Venable cho biết thêm khi ông lái những chiếc F-16 qua châu Âu trước đó trong sự nghiệp phi công của mình, máy bay của ông có các thiết bị gây nhiễu chống lại mối đe dọa từ hệ thống tên lửa đất đối không (SAM) thời Liên Xô SA-6 và SA-11. Ông cho hay cảm thấy thoải mái khi đối đầu với hệ thống phòng không tích hợp của Liên Xô trong thập niên 1980 và 1990 khi biết rằng ông được hỗ trợ bởi các hệ thống nhắm mục tiêu HARM được thiết kế để chống lại những hệ thống đó.

"Mối đe dọa có lẽ là cao. Có khả năng cao là tôi bị bắn hạ, nhưng cũng có khả năng ít nhất là tôi có thể đến được mục tiêu, bắn trúng mục tiêu của mình, và sau đó tôi tấn công thành công rồi thoát ra khỏi chiến trường một cách an toàn", ông nói trong cuộc phỏng vấn với Business Insider. Nhưng kể từ đó đã có một "bước nhảy vọt về khả năng" giữa những hệ thống đó và các hệ thống SAM hiện tại của Nga mà đã phát triển theo thời gian. "Lúc đó tôi đã có cơ hội chiến đấu. Hiện nay, không có cơ hội chiến đấu", ông Venable nhấn mạnh.

Gánh nặng quá lớn đối với Ukraine?

Kể từ những ngày đầu của cuộc xung đột Nga-Ukraine vào tháng 2.2022, Kyiv đã tìm kiếm các máy bay chiến đấu từ các đồng minh phương Tây để bổ sung cho đội máy bay chiến đấu MiG-29 và Su-27 từ thời Liên Xô đang suy giảm, vốn được cho là không thể cạnh tranh với lực lượng không quân vượt trội của Nga.

Trong cuộc điều trần trước quốc hội vào tháng 2, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Colin Kahl nói rằng Kyiv đã nhiều lần đề nghị Washington cung cấp các máy bay chiến đấu của Mỹ như F-15, F/A-18 và F-16. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã từ chối đề nghị đó, cho rằng các máy bay như F-16 không phải là những gì Ukraine đang cần.

Một số nhà lập pháp và quan chức quân sự Mỹ đã thúc Lầu Năm Góc gửi F-16 cho Ukraine, và một đại tá không quân Mỹ đã nghỉ hưu cho hay ông tin rằng loại chiến đấu cơ này sẽ giúp Ukraine có lợi thế hơn Nga trên chiến trường.

Không quân Mỹ

Tuy nhiên, các quan chức và chuyên gia tác chiến trên không khác lập luận rằng việc cung cấp F-16 cho Ukraine sẽ là một gánh nặng quá lớn đối với quân đội Ukraine. Họ còn cho rằng ngoài yêu cầu thiết lập các cơ sở hỗ trợ và bảo trì quan trọng, những chiếc máy bay chiến đấu này sẽ phải vật lộn để tồn tại trong môi trường đe dọa hiện tại và tạo ra ít tác động đến cuộc xung đột.

Trước đó, Tướng James Hecker, chỉ huy Lực lượng Không quân Mỹ ở Châu Âu, cũng đã lập luận rằng các máy bay như F-16 không cần thiết đối với Ukraine vào lúc này, giải thích rằng "sự thành công của Nga cũng như Ukraine trong hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không tích hợp đã làm cho phần lớn những chiếc máy bay đó trở nên vô giá trị", theo Business Insider.

Dù việc gửi F-16 đến Ukraine hiện không có vẻ như đang được cân nhắc, nhưng điều mà Mỹ có thể làm là huấn luyện lực lượng không quân Ukraine cách sử dụng máy bay chiến đấu đó và đưa các tiêu chuẩn sản xuất chiến đấu cơ của phương Tây đến Ukraine, theo ông Venable.