Chờ cấp phép mỏ, nhà thầu ở Phú Yên bị ép giá

Hiện tỉnh Phú Yên có 2 dự án thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 gồm Quy Nhơn - Chí Thạnh và Chí Thạnh - Vân Phong với tổng chiều dài trên địa bàn tỉnh là 90,2 km. Các dự án được khởi công từ 1.1, các nhà thầu cũng đã tập trung huy động nhân lực, máy móc vào hiện trường, song công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) và nhu cầu vật liệu xây dựng đang gặp khó.

ĐỨC HUY

Mặt bằng "xôi đỗ", giá vật liệu chót vót

Theo báo cáo từ các ban quản lý dự án, hiện nay các địa phương đã bàn giao mặt bằng được 629/727 ha, tương đương 73,5/90,2 km (đạt 81,5%). Tuy nhiên, phạm vi mặt bằng bàn giao tổ chức thi công được chỉ 35,24/90,2 km, tương đương 39,1%. Các vướng mắc do mặt bằng bàn giao không liên tục, "xôi đỗ", vướng mắc công trình hạ tầng kỹ thuật, khối lượng mồ mả chưa được di dời rất lớn. Một số vị trí người dân cản trở chưa cho thi công do còn tranh chấp, chưa nhận tiền đền bù. Bên cạnh đó, còn có một số trường hợp đất do dân khai hoang chưa đủ thủ tục để bồi thường, đang chờ địa phương xem xét quyết định...

Trên toàn tuyến có 5.184 hộ bị ảnh hưởng, trong đó có 377 hộ phải bố trí tái định cư và 12 khu với tổng diện tích 18,65 ha. Đến nay, các địa phương đang triển khai thi công 2/12 khu tái định cư (thuộc H.Phú Hòa); 10/12 khu đang triển khai các thủ tục liên quan dự kiến triển khai thi công trong tháng 3. Khối lượng GPMB còn lại khoảng 17 km, tập trung chủ yếu trên địa bàn H.Sông Cầu và H.Tuy An.

Phần tồn tại GPMB gây ra những đường găng của dự án do nhà thầu không thể thi công đường công vụ để tiếp cận công trường, tập kết nguyên, vật liệu thi công. Các công trình có quy mô lớn như hầm, cầu... cũng như chưa có mặt bằng để tiến hành triển khai sớm, nguy cơ ảnh hưởng lớn đến tiến độ tổng thể chung của dự án, chưa tính đến điều kiện khí hậu, thiên tai, mưa lũ bất thường trên địa bàn.

Đại diện nhà thầu gói thầu 12-XL đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh cho biết: Đầu tuyến phải đào hơn 1 triệu khối trên tổng 5 km nhưng chưa có mặt bằng, trong khi đó phạm vi xử lý nền đất yếu thì lại không có đất để đắp. Trên tuyến có đặc thù lấy khối lượng đất đào để điều phối cho phần đắp nên nếu không có mặt bằng sẽ dẫn đến ách tắc cho cả gói thầu... "Riêng tại gói

13-XL có công trình cầu Kỳ Lộ là cầu lớn, dài hơn 2 km, cao gần 60 m. Khu vực này có địa hình địa chất phức tạp, phụ thuộc rất lớn vào thời tiết và ảnh hưởng bởi mùa lũ cũng chưa có mặt bằng để thi công, nên đây sẽ là đường găng rất lớn đối với dự án", vị này báo cáo.

Bên cạnh đó, Cục Quản lý đầu tư xây dựng thông tin: tổng nhu cầu đá xây dựng của 2 dự án khoảng 2,47 triệu m3; cát cần khoảng 2,1 triệu m3; tổng khối lượng đất đắp khoảng

7 triệu m3. Hiện nay, các đơn vị đã xác định được vị trí các mỏ khoáng sản để khai thác, trữ lượng và chất lượng đảm bảo nhưng công suất khai thác không đáp ứng được nhu cầu theo tiến độ thi công. Các nhà thầu vẫn đang phải triển khai các thủ tục để xin cấp phép khai thác trực tiếp theo cơ chế đặc thù.

Trong khi chờ cấp phép được giao mỏ, một thực tế rất khó khăn và bất cập là giá vật liệu theo thông báo giá của tỉnh rất cao so với mặt bằng chung của các địa phương lân cận. Giá vật liệu mà nhà thầu phải mua thực tế cao chót vót so với giá niêm yết của các mỏ. Đại diện Tập đoàn Đèo Cả, nhà thầu gói thầu XL-01 đoạn Chí Thạnh - Vân Phong, dẫn chứng: nhà thầu khảo sát các mỏ cát dự toán 190.000 đồng/m3 nhưng giá bán thực tế gần 300.000

đồng/m3. Chưa kể, các khu tái định cư trên tuyến chưa triển khai được; khu vực mồ mả cũng chưa được di dời nên chưa tiếp cận để triển khai công trình hầm…

Tỉnh phải trực tiếp vào cuộc "khống chế" giá vật liệu

Trước các phản ánh của nhà thầu liên quan đến giá vật liệu, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên khẳng định các mỏ mua sẵn hiện nay niêm yết bán theo giá công bố của Sở Xây dựng. Vừa qua, Sở kiểm tra thì thấy giá bán trên hóa đơn đều phù hợp với giá niêm yết. "Nếu có chứng cứ niêm yết một giá, bán một giá, đề nghị các nhà thầu báo ngay về Sở để xử lý", vị này nhấn mạnh.

Không đồng tình, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đánh giá phần phát biểu của Sở Xây dựng tỉnh còn chung chung, không thực tế. Các nhà thầu và cơ quan báo chí đã nhiều lần lên tiếng và dẫn chứng cụ thể việc mua vật liệu xây dựng bị "ép" giá. Bộ trưởng thẳng thắn yêu cầu Giám đốc Sở quán triệt nhận thức đây là công trình quốc gia, không thể để ai được phép lợi dụng, trục lợi, đồng thời yêu cầu Sở phải là cơ quan "cầm trịch", mời các chủ mỏ và các nhà thầu lên để trao đổi, thống nhất, chốt giá niêm yết là bao nhiêu, nhà thầu cần mua bao nhiêu..., thống nhất giá là ký hợp đồng ngay. Chủ mỏ nào không chấp thuận có thể thu hồi giấy phép. "Phải nhìn thẳng vào sự thật là thực trạng tăng giá, ép giá trên địa bàn Phú Yên là có và đang gây khó khăn, bức xúc cho nhà thầu", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói thẳng.

ĐỨC HUY

Ghi nhận các công việc của địa phương đã có những biến chuyển đáng kể, song người đứng đầu Bộ GTVT nhấn mạnh hiện nay, những khó khăn của các dự án trên địa bàn tỉnh Phú Yên vẫn chưa thực sự được tháo gỡ, đặc biệt đang vướng ở 2 điểm nghẽn đã có bài học sâu sắc từ giai đoạn 1, đó là mặt bằng và vật liệu. Hiện nay, Bộ đang "ép" các nhà thầu phải đảm bảo bố trí máy móc thiết bị, tăng cường các ca kíp, mũi thi công; nhưng nếu không giải quyết được 2 vấn đề trên thì sẽ không thể có sản lượng, không thể giải ngân.

Vì thế, ông Nguyễn Văn Thắng yêu cầu ban quản lý dự án và các nhà thầu nhanh chóng báo cáo các vị trí mặt bằng cụ thể cho các địa phương, sở ngành liên quan để thực hiện một cách sớm nhất; khẩn trương triển khai xây dựng các khu tái định cư, giải quyết vấn đề di dời hạ tầng kỹ thuật. Riêng về cung ứng vật liệu xây dựng, Bộ trưởng đề nghị tỉnh phải vào cuộc, UBND tỉnh phải chỉ đạo trực tiếp việc cấp mỏ cho các nhà thầu thi công, đặc biệt phải đảm bảo việc quản lý giá. Lực lượng chức năng như công an và thanh tra phải vào cuộc xử lý ngay và nghiêm nếu phát hiện vi phạm.

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Tạ Anh Tuấn cũng thừa nhận dù cả hệ thống chính trị đã vào cuộc nhưng những nhiệm vụ theo trách nhiệm của địa phương vẫn còn chậm, một phần cũng do địa phương còn thiếu kinh nghiệm trong triển khai các dự án, công trình có quy mô lớn... "Tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt và chỉ đạo quyết liệt các sở, ngành, địa phương liên quan phải vào cuộc phối hợp tích cực, hiệu quả với ban quản lý dự án và các nhà thầu để tháo gỡ mọi khó khăn, thúc đẩy tiến độ các dự án", ông Tạ Anh Tuấn nói.