Chờ cú hích chuyển đổi số bất động sản

Chuyển đổi số trong bất động sản còn chậm

Chiều qua 13.12, Báo Thanh Niên tổ chức Diễn đàn bất động sản (BĐS) 2022: Proptech - Xu hướng tất yếu của thị trường. Diễn đàn có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, Bí thư T.Ư Đoàn Nguyễn Minh Triết và nhiều diễn giả đến từ Bộ TN-MT, Bộ TT-TT và các doanh nghiệp (DN) công nghệ.

Toàn cảnh Diễn đàn bất động sản 2022: Proptech - Xu hướng tất yếu của thị trường

Ngọc Thắng

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết chuyển đổi số đang được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Riêng lĩnh vực BĐS, Chính phủ vừa qua đã ban hành Nghị định 44/2022 thay thế Nghị định 117/2015 về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS.

Bộ Xây dựng cũng đã phê duyệt “Kế hoạch chuyển đổi số ngành xây dựng giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030”, chủ trì xây dựng hoàn thiện cơ sở dữ liệu về nhà ở, công sở; thông tin về các dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội được cấp phép hằng năm, chỉ số giá một số loại BĐS tại các đô thị... Hiện Bộ Xây dựng đang quản lý, vận hành hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS tại địa chỉ batdongsan.xaydung.gov.vn.

Theo Thứ trưởng Sinh, đây là dữ liệu đầy đủ, tin cậy, liên quan đến số lượng dự án, giao dịch, các dự án hoàn thành được mở bán cũng như thông tin giá cả, cơ cấu. Ngoài ra, còn cập nhật cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan tác động đến thị trường BĐS. Các thông tin số dự án khởi công trong năm, diện tích nhà ở xã hội hoàn thành hằng năm, chỉ số BĐS, một số dịch vụ kinh doanh BĐS...

“Chúng ta đã chứng kiến thời điểm dịch bệnh trong 2 năm qua, các DN rất tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, nhất là các sàn giao dịch điện tử để giới thiệu sản phẩm. Dù giãn cách xã hội nhưng kinh doanh BĐS vẫn sôi động, đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN”, ông Sinh nói và dẫn ra ví dụ một số DN như Vingroup, Sun Group, TNR Holdings... tham gia vào chuyển đổi số BĐS, không chỉ thuận lợi cho DN mà còn mang lại lợi ích cho người dân, khiến cung - cầu giữa người dân và DN gần nhau hơn.

Đại diện bộ, ngành, doanh nghiệp và Báo Thanh Niên làm nghi thức gửi Kiến nghị thư sau diễn đàn

Ngọc Thắng

Thiếu kết nối, chia sẻ dữ liệu

Dù vậy, vẫn còn nhiều hạn chế bất cập trong chuyển đổi số BĐS, như hệ thống dữ liệu thông tin chưa công khai, ảnh hưởng đến tính minh bạch của thị trường; dữ liệu còn phân tán ở nhiều tổ chức khác nhau với các mục tiêu khác nhau; chưa chuẩn hóa hệ thống dữ liệu thị trường nhà ở... Vì thế, cần có sự điều chỉnh, từ rà soát lại quy định pháp luật, đảm bảo dữ liệu thông tin chính xác, minh bạch, khách quan, giúp cơ quan quản lý, người dân được tiếp cận thông tin đúng, đủ.

Bên cạnh đó, việc kết nối chia sẻ cơ sở dữ liệu đất đai, nhà ở với cơ sở dữ liệu dân cư còn chưa đầy đủ, thiếu rất nhiều, dẫn đến thiếu tính minh bạch cũng như cái nhìn tổng thể. Việc ứng dụng chuyển đổi số trong đầu tư xây dựng các dự án BĐS cũng chưa được sâu rộng. Khi triển khai Đề án 06 của Chính phủ thì việc kết nối, chia sẻ thông tin dữ liệu về nhà ở với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai còn chậm. Các thông tin về nhà ở, công sở từ năm 2009 trở về trước sẽ phải rà soát, cập nhật để làm giàu dữ liệu quốc gia về dân cư, dữ liệu quốc gia về đất đai.

Đánh giá chuyển đổi số trong lĩnh vực BĐS còn chậm so với các lĩnh vực khác, lãnh đạo Bộ Xây dựng nêu nhiều nguyên nhân như nhân lực hạn chế, thiếu thông tin, dữ liệu có độ tin cậy; các chủ thể tham gia thị trường BĐS chưa có nhận thức đầy đủ về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ. BĐS là mặt hàng có giá trị lớn nên việc thay đổi tư duy, thói quen từ trực tiếp sang trực tuyến của người dân cần có thời gian.

Để góp phần giúp cho thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết cần có các cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích, thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực BĐS. Về phía cơ quan quản lý sẽ nghiên cứu sửa đổi, bổ sung luật Kinh doanh BĐS, trong đó hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành về nhà ở, thông tin về các dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội được cấp phép hằng năm, chỉ số giá một số loại hình BĐS, cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch, đất đai... Tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân được tiếp cận các nguồn thông tin công khai, minh bạch, đủ độ tin cậy về thị trường BĐS.

Bên cạnh đó, các DN kinh doanh BĐS cần tiếp tục đẩy mạnh việc trao đổi, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; thay đổi tư duy, thói quen từ trực tiếp sang trực tuyến; chủ động thích ứng và có chiến lược chuyển đổi số phù hợp; tăng cường hợp tác với các DN, tổ chức nước ngoài có kinh nghiệm về chuyển đổi số.

Các ngân hàng thương mại cần đẩy mạnh hợp tác với các DN công nghệ tài chính (fintech) và trung gian thanh toán; hỗ trợ khả năng tiếp cận vốn vay nhờ các giải pháp chấm điểm tín dụng với kho dữ liệu khách hàng và mô hình chấm điểm hiện đại, đáng tin cậy…

Mua nhà, mua đất chỉ bằng một cú “click chuột”

Trước đó, phát biểu đề dẫn hội thảo, nhà báo Đặng Thị Phương Thảo, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên, cho biết ngành xây dựng và BĐS đóng góp vào GDP các năm gần đây ngày càng tăng và chiếm khoảng 11%. Theo tính toán, tỷ lệ tác động lan tỏa của BĐS là 1,3 - 1,4, tức là cứ 1% tăng trưởng BĐS sẽ tạo ra 1,3 - 1,4% tăng trưởng GDP nền kinh tế.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ. Trong nước, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 52/NQ-TW về tham gia cuộc cách mạng số, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 50/NQ-CP về chương trình hành động của Chính phủ... Những chủ trương này đã khẳng định chuyển đổi số trở thành xu hướng tất yếu, chứ không còn là sự lựa chọn.

Theo nhà báo Phương Thảo, chuyển đổi số nói chung, và trong thị trường BĐS nói riêng dù có cơ hội rất lớn, song vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt, “cơn sốt” trái phiếu DN riêng lẻ vừa qua, cùng với ách tắc trong huy động nguồn vốn, cơ chế và chính sách chưa đầy đủ… khiến thị trường BĐS rơi vào trầm lắng, nhiều DN mất thanh khoản, dự án bị đình trệ, đóng băng; hàng trăm nghìn lao động và cán bộ, nhân viên mất việc làm.

“BĐS sẽ phải chuyển mình mạnh mẽ, bởi chỉ có chuyển đổi số trong chặng đường này thì các DN BĐS mới có cơ hội vô giá để phát triển. Proptech (Property technology) chính là công cụ, phương thức tối ưu để chúng ta sử dụng công nghệ giúp cá nhân, DN nghiên cứu, giao dịch, mua bán, thuê, cho thuê và quản lý trong lĩnh vực BĐS. Với Proptech, các DN có thể tiết kiệm 30% thời gian, và tối đa hóa chi phí lợi nhuận. Khách hàng chỉ cần vài cú nhấp chuột là có thể mua nhà, mua đất trong chớp mắt”, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên Đặng Thị Phương Thảo chia sẻ.

Cơ sở dữ liệu đất đai cần được xây dựng tập trung

Trao đổi tại tọa đàm, ông Vương Duy Dũng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), nói rằng BĐS không chỉ có nhà ở mà còn liên quan đến vấn đề cấp phép công trình xây dựng, nguồn gốc đất đai, quy hoạch, nghĩa vụ thuế, tổ chức trung gian tài chính, nguồn cung và số lượng các giao dịch... Ngành BĐS hiện nay ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số có tỷ lệ rất thấp, chỉ có rất ít DN ở mức độ cao. Để đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành BĐS, ông Dũng cho rằng cần phải xây dựng hệ thống dữ liệu chung, minh bạch các thông tin. Bên cạnh đó, các bộ, ngành phải có cơ chế, chính sách tạo động lực, khuyến khích DN đầu tư mạnh cho chuyển đổi số.

Theo các doanh nghiệp, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số sẽ hỗ trợ rất lớn cho thị trường BĐS

Ngọc Thắng

Minh bạch hóa thông tin BĐS

Minh bạch hóa thông tin trên thị trường BĐS Proptech (viết tắt của từ property technology) là việc sử dụng công nghệ vào mua, bán, cho thuê và quản lý trong lĩnh vực BĐS.

Proptech cho phép tối giản hóa quy trình làm việc giữa người mua, người bán, người thuê, môi giới, cho vay hoặc chủ nhà. Những công nghệ mà Proptech sử dụng giúp người dùng trải nghiệm BĐS chỉ với 1 click chuột. Chúng tôi phát triển hệ sinh thái để minh bạch hóa thông tin thị trường. Mỗi người dân khi tiếp cận thông tin có thể biết giá nhà thế nào là hợp lý, tính pháp lý thế nào?... Khi ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số, một căn nhà mua trước đây có thể kéo dài từ 3 - 6 tháng, thì nay chỉ cần 3 - 5 ngày. Một căn nhà cho thuê không phải là 3 - 5 tháng mà giảm xuống từ 3 - 5 giờ.

Ông Hoàng Mai Chung, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Meey Land

Cơ sở dữ liệu đang nằm trong máy chủ tập đoàn ngoại

Proptech sẽ là một xu hướng tất yếu trong tương lai gần. Thị trường VN mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng cho thấy nhiều thử thách chông gai. Thử thách lớn nhất dành cho các công ty proptech VN là công nghệ không có đường biên giới - nó sinh ra chính là để phá bỏ các đường biên. Họ cần làm gì để cạnh tranh với các tập đoàn quốc tế, những người có thể đề xuất giải pháp cho khách hàng VN từ bên kia bờ đại dương? Hệ cơ sở dữ liệu lớn nhất về khách hàng của ngành BĐS thực chất đang nằm đâu đó trong máy chủ của các tập đoàn công nghệ đa quốc gia. Nếu đường biên pháp lý không theo kịp tốc độ phát triển, chúng ta có thể để ngỏ thị trường này cho các tập đoàn đa quốc gia khai thác.

Ông Dương Quang Anh, Giám đốc Phát triển khách hàng - OneHousing

VN đang rất xa so với mô hình chuyển đổi số BĐS toàn cầu

Hiện nay nhà nhà, người người nhắc đến chuyển đổi số, nhưng thực tế chuyển đổi số như thế nào thì không nhiều người biết phải bắt đầu từ đâu. Dựa trên các mô hình đánh giá thang điểm trên thế giới, hiện chúng ta mới được khoảng 1.6 điểm trong thang điểm 5, trong khi trung bình thế giới là 3.2, tức là chúng ta rất xa so với mô hình chuyển đổi số BĐS toàn cầu. Dù vậy, khi các DN BĐS xác định được đang đứng ở đâu, họ sẽ biết đi về đâu. Câu hỏi đặt ra là làm sao quản lý được, minh bạch hóa để cung cấp thông tin cho khách hàng? Từ kinh nghiệm của TNG Holdings Vietnam, các dữ liệu sẽ được số hóa để công khai, minh bạch hoàn toàn cho khách hàng.

Ông Bùi Quốc Khánh, Tổng giám đốc Công ty CP TNTech,Trưởng ban Công nghệ Tập đoàn TNG Holdings Vietnam

Theo ông Chu Quang Tú, Phó tổng giám đốc Công nghệ và sản phẩm, Công ty CP Tập đoàn Meey Land, thói quen của người dân rất khó khăn để thay đổi nhằm bắt nhịp với việc chuyển đổi số trong BĐS. Chuyển đổi số trong lĩnh vực BĐS sẽ giúp mong muốn, nhu cầu sở hữu nhà, cho thuê nhà trở nên rõ ràng, tất cả DN, đại lý, khách hàng sẽ được tham gia vào cuộc chơi win - win. Trong bối cảnh hiện nay, thị trường BĐS đang có những khó khăn, giao dịch cũng hạn chế, việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn, hỗ trợ làm tăng giao dịch lên.

Ông Nguyễn Khắc Thế, Trưởng phòng Đo đạc bản đồ và cơ sở dữ liệu đất đai, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN-MT), cho rằng để thị trường BĐS phát triển lành mạnh và bền vững thì cơ sở dữ liệu BĐS không thể tách rời cơ sở dữ liệu về đất đai. Khi cơ sở dữ liệu đất đai được chia sẻ công khai, để người dân, các DN, tổ chức dễ dàng tra cứu thông tin chính thống từ cơ quan quản lý trước khi quyết định mua một BĐS sẽ góp phần làm minh bạch, ổn định thị trường BĐS, giúp thị trường phát triển bền vững hơn.

“Để thị trường BĐS minh bạch, bền vững hơn, Bộ TN-MT kiến nghị Chính phủ và Quốc hội tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật đất đai, trong đó cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia được xây dựng theo hướng tập trung thống nhất đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông trên phạm vi cả nước, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, toàn diện trong việc xây dựng, quản lý và khai thác hệ thống thông tin đất đai”, ông Thế nói.