'Chủ tịch UBND không dự tòa khiến án hành chính hủy, sửa, chậm giải quyết'

Sáng 20.3, phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mở đầu với phần chất vấn các vấn đề lĩnh vực tòa án. Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình chịu trách nhiệm trả lời chính.

GIA HÂN

Là người chất vấn đầu tiên, đại biểu Mai Phương Hoa (Nam Định) nêu tình trạng tỷ lệ án hành chính bị hủy, sửa vẫn cao. 

"Nguyên nhân phải chăng do tâm lý nể nang, né tránh ngại va chạm trong giải quyết của các thẩm phán bởi vì bên bị kiện chủ yếu là các cơ quan nhà nước?", đại biểu Mai Phương Hoa nêu.

Hồi đáp đại biểu, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình thừa nhận, đang có nhiều tồn tại xung quanh án hành chính.

Theo ông, tỷ lệ xét xử án hành chính thường thấp hơn so với yêu cầu của Quốc hội. Tỷ lệ hủy, sửa bản án cũng nhiều hơn các loại án khác. "Có năm tỷ lệ hủy, sửa lên đến 4% trong khi Quốc hội cho phép hủy, sửa 1,5%", ông Bình cho hay.

Bên cạnh đó, các bản án hành chính cũng không được UBND các cấp thực thi nghiêm túc dù có bản án rồi, gây bức xúc cho người dân. 

Trả lời câu hỏi, những tồn tại này có phải do thẩm phán có tâm lý nể nang hay không, Chánh án TAND tối cao thừa nhận nể nang là có thật nhưng không phải nhiều. 

"Việc nể nang không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ hủy, sửa án hành chính cao. Tuyệt đại đa số thẩm phán đã phát huy bản lĩnh, xét xử bản án nghiêm túc", ông Bình khẳng định.

Thẩm phán nể nang là có nhưng không phải nguyên nhân chính

Ông Bình cho rằng, một trong những nguyên nhân tỷ lệ hủy, sửa án hành chính cao là việc cung cấp tài liệu của các UBND các cấp - người bị kiện không đầy đủ, dẫn đến chất lượng xét xử án hành chính không được đảm bảo.

GIA HÂN

Nguyên nhân chính, theo Chánh án TAND tối cao, là sự tham gia của chính quyền các cấp trong các phiên tòa rất hạn chế. 

Ông Bình cho biết, luật hiện hành quy định chủ tịch UBND khi bị kiện ra tòa chỉ được ủy quyền tới cấp phó. Tuy nhiên, chủ tịch UBND các tỉnh rất nhiều việc nên thời gian ra tòa hạn chế. Việc này ảnh hưởng tới quyền lợi của người dân.

"Các án hành chính bị chậm là do không tham gia đối thoại trước khi xét xử cũng như không tham gia phiên tòa của các chủ tịch. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến án hành chính bị hủy, sửa, chậm giải quyết, khắc phục. Dù sự nể nang thực tế là có chứ không phải không", ông Bình chốt lại.

Về giải pháp, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, từ nhiệm kỳ trước TAND tối cao đã tổ chức hội nghị chánh án 4 cấp toàn quốc, đề ra 14 giải pháp để nâng cao chất lượng xét xử.

Sắp tới, TAND tối cao đề xuất sửa đổi theo hướng, các vụ án mà người bị kiện là chủ tịch UBND huyện thì giao cho tòa án tỉnh xét xử; còn vụ án của tỉnh thì sẽ giao cho tòa chuyên biệt xét xử để khắc phục tình trạng nể nang của thẩm phán trong xét xử các vụ án hành chính.