Theo Hội Địa lý Quốc gia Mỹ National Geographic, hằng năm trên thế giới có khoảng 240.000 sự cố sét đánh xảy ra trên toàn cầu, gây ra hàng ngàn ca tử vong.
Tiến sĩ Christopher Griggs, Phó giáo sư Y học Cấp cứu tại Khoa Cấp cứu Bệnh viện Atrium Health (Mỹ), hướng dẫn những việc cần làm để giữ an toàn trước một hiểm họa thiên nhiên khó tránh này.
Tại sao sét đánh gây thương vong nặng nề?
Mặc dù chỉ kéo dài từ 1/10 đến 1/100 giây, các tia sét mang năng lượng lớn, nhiệt độ đỉnh điểm của tia chớp là gần 30.000 độ C.
 |
Vào mùa hè, thường có những cơn mưa giông kèm theo sấm sét nguy hiểm |
Shutterstock |
Điều gì sẽ xảy ra với cơ thể khi bị sét đánh?
Tiến sĩ Griggs cho biết, sét đánh có thể gây ra từ bỏng nhẹ, tổn thương não, cho đến tử vong. Tùy vào mức độ gần và mức độ tiếp xúc với tia sét.
Người bị sét đánh có thể bị ngừng tim, ngừng lưu thông máu, tổn thương não và hệ thần kinh, cuối cùng là ngưng thở.
Sét đánh cũng có thể gây xuất huyết não hoặc đột quỵ, chấn thương mô và bỏng nhiệt sâu.
Khi sét đánh và đi đến hệ thần kinh, nó có thể làm tổn thương trực tiếp các tế bào thần kinh, gây tê liệt tạm thời và làm vỡ các động mạch, mạch máu trong não.
Điện từ tia sét cũng có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ tim mạch, cơ tim và động mạch chủ có thể bị thương. Sét đánh trực tiếp có thể làm cho tim ngừng đập.
Do tia sét làm gián đoạn hệ thống thần kinh và tim mạch, nó có tác động lên hệ hô hấp, gây tràn dịch màn phổi và khiến hệ hô hấp ngừng hoạt động, hoặc có thể gây tổn thương thận.
 |
Điện từ tia sét cũng có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ tim mạch, cơ tim và động mạch chủ có thể bị thương. Sét đánh trực tiếp có thể làm cho tim ngừng đập |
Shutterstock |
Người thoát chết sau một vụ sét đánh thì sao?
Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, tiếng nổ có thể gây chảy máu trong, chấn động, vỡ hộp sọ và tổn thương cột sống.
Người sống sót sau vụ sét đánh có thể bị rối loạn vận động và tổn thương thần kinh suốt đời; bị đục thủy tinh thể, chấn thương dây thần kinh thị giác và mắt; tổn thương tai trong có thể dẫn đến chóng mặt, ù tai, liệt mặt và điếc với khoảng 50-80% nạn nhân bị sét đánh bị thủng màng nhĩ.
Những ai dễ bị sét đánh nhất?
Sét có khả năng truyền điện qua các đường ống nước bằng kim loại, qua dây dẫn điện như điện thoại và giàn khung sắt trong sàn nhà và tường bê tông, theo trang web của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ .
Sét có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng thương vong do sét đánh là cao nhất vào mùa hè. Tháng 7 thường là tháng có nhiều sét nhất.
Sét đánh thường xảy ra vào buổi chiều, với 2/3 tổng số thương vong do sét đánh xảy ra từ trưa đến 6 giờ tối.
Nam giới có nguy cơ bị sét đánh cao gấp 5 lần so với nữ giới, khoảng 85% ca tử vong do sét đánh là nam giới.
Người từ 15 - 34 tuổi chiếm 41%
Những người làm việc ngoài trời cũng có nhiều khả năng bị sét đánh hơn, với hơn 1/3 số ca tử vong do sét đánh xảy ra ở trên đồng, theo CDC Mỹ.
Nên làm gì để an toàn khi có sấm sét?
Nếu bạn đã chứng kiến ai đó bị sét đánh, tiến sĩ Griggs nói hãy gọi cấp cứu ngay.
Người bị sét đánh bất tỉnh - ngừng thở, nếu được hô hấp nhân tạo đúng cách và kịp thời có thể sống sót.
Tốt nhất nên ở trong nhà kiên cố
Điều quan trọng là bạn phải nhận thức được thời tiết để giảm nguy cơ bị sét đánh. Và cách tốt nhất để an toàn khi có sấm sét là ở trong nhà.
Tiến sĩ Griggs nói, hãy tìm một không gian kín, như bên trong nhà kiên cố. Nếu đang ở ngoài trời, hãy cố tìm một nơi kín, đừng núp dưới gốc cây hoặc trong chòi.
Nếu ở trong nhà, hãy tránh xa các cửa sổ và cửa ra vào, tiến sĩ Griggs cho biết thêm.
Người đang lái xe trên đường nên làm gì?
Điều đáng ngạc nhiên là thân kim loại của xe hơi lại có thể bảo vệ bạn khi có sấm sét.
Nếu bạn gặp sấm sét khi đang lái xe, bạn sẽ an toàn nhất khi ở trong xe có mui kín, đóng kín cửa.
Nếu xe bị sét đánh, dòng điện sẽ chạy qua thân kim loại của xe mà truyền xuống đất.
Vì vậy, nếu không thể vào bên trong nhà, an toàn nhất là tìm cách nấp trong xe mui kín, đóng kín cửa, theo chuyên trang khoa học Live Science.
Nhưng tốt nhất khi có mưa giông, hãy dừng xe và tìm nơi trú ẩn. Nếu xung quanh không có nơi trú ẩn, hãy tấp vào lề, tắt máy và bật đèn báo.
Không chạm vào bất cứ thứ gì bằng kim loại trên xe. Tránh xa các vật bằng kim loại có thể giúp bạn an toàn nếu sét đánh vào xe.
Nếu đang đi xe máy hoặc xe đạp, đừng tìm nơi trú ẩn bên dưới cây cối, vì điều này sẽ làm tăng nguy cơ bị sét đánh.
Những vật cao thường bị sét đánh, vì vậy hãy tránh đứng gần vật cao nhất, như một cái cây, càng xa cây cối càng tốt.
Các vùng nước là nơi đặc biệt nguy hiểm khi có sấm sét. Ao hồ sẽ làm chất dẫn điện và bạn có thể bị sét đánh gián tiếp nếu đứng dưới nước.
Bình luận