'Có tiêu chuẩn, quy chuẩn đặt ra để người dân, doanh nghiệp phải thế này, thế kia'

Sáng 20.8, tiếp tục phiên họp 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Dự án luật dự kiến sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 10 tới.

Trước đó, trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ KH-CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, dự thảo luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đề xuất sửa đổi 19 điều của 5 chương.

ẢNH: GIA HÂN

Các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào các nhóm nội dung chính sách đã được Chính phủ thông qua, như đảm bảo thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng và triển khai đầy đủ các cam kết quốc tế về yêu cầu minh bạch hóa. Thúc đẩy xã hội hóa hoạt động xây dựng, phổ biến và áp dụng tiêu chuẩn. Tăng cường tính hiệu quả của hoạt động đánh giá sự phù hợp.

Cùng đó, theo ông Huỳnh Thành Đạt, dự thảo luật cũng sẽ hoàn thiện quy định về nguyên tắc, đối tượng, căn cứ, trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định, công bố tiêu chuẩn Việt Nam, ban hành quy chuẩn Việt Nam, quy chuẩn địa phương; nâng cao hiệu quả hoạt động xây dựng, quản lý tiêu chuẩn cơ sở theo hướng chặt chẽ hơn…

"Giật cục, nhanh quá, sốc quá, không có lộ trình để thực hiện"

Góp ý tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, các doanh nghiệp có phản ánh quy chuẩn kỹ thuật đâu đó còn thiếu thống nhất, cách hiểu cũng chưa rõ ràng dẫn đến trong quá trình triển khai thực hiện có vướng mắc.

Cạnh đó, doanh nghiệp cũng có phản ánh quá trình ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn cũng có những cái "giật cục, nhanh quá, sốc quá, không có lộ trình để thực hiện".

ẢNH: GIA HÂN

Theo ông Vũ Hồng Thanh, những vấn đề như vậy khiến chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh hàng hóa của doanh nghiệp. "Đây là điều chúng ta cần phải sửa đổi để có quy định, tránh các vướng mắc, bất cập", ông Thanh nêu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, tiêu chuẩn kỹ thuật cần tham gia sâu vào hội nhập kinh tế quốc tế. "Kỳ này có cân nhắc tận dụng các tiêu chuẩn, kỹ thuật của các nước khác trong các hiệp định thương mại tự do không, nhằm tránh việc xây dựng một bộ tiêu chuẩn nhưng không phù hợp với tiêu chuẩn của các nước khác họ đã sẵn có, gây lãng phí, tốn kém cho doanh nghiệp", ông Thanh nói.

Tán thành dự thảo luật bổ sung quy định cho các tổ chức, doanh nghiệp được tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, ông Thanh cho rằng, doanh nghiệp là đối tượng chịu tác động trực tiếp của những tiêu chuẩn, quy chuẩn. Tuy nhiên, ông đề nghị cần có tiêu chí, có điều kiện quy định trách nhiệm cũng như hình thức của các doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn.

"Rút ruột mà công trình không sập vì tiêu chuẩn quá cao"

ẢNH: GIA HÂN

Về trách nhiệm quản lý nhà nước trong tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, trách nhiệm của các cơ quan đã được quy định. Theo đó, các bộ, ngành ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành. Tuy nhiên, ông Thanh kiến nghị, vai trò trách nhiệm của Bộ KH-CN cần được quy định rõ ràng.

Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, về trách nhiệm xây dựng, thẩm định, công bố thông báo áp dụng tiêu chuẩn, dự thảo luật quy định Bộ KH-CN tổ chức thẩm định, dự thảo tiêu chuẩn quốc gia; thời gian thẩm định không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ. Ông đề nghị cân nhắc thời hạn 30 ngày vì 30 ngày có thể không đủ thời gian để thẩm định đầy đủ.

Cạnh đó, ông Cường cũng đề nghị nghiên cứu để bổ sung quy định về trách nhiệm của các cơ quan khi ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn nếu ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn có bất cập, hoặc có quy trình thủ tục gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí có quy chuẩn, tiêu chuẩn có quy định không phù hợp thực tiễn.

"Tức là có những thứ thực tế làm thì giá trị chỉ bằng một nửa so với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan nhà nước quy định. Thực tế có việc rút ruột mà công trình vẫn không bị sập vì tiêu chuẩn, quy chuẩn quy định quá cao, dẫn đến nguồn lực nhà nước bị lãng phí. Hay những quy chuẩn, tiêu chuẩn đặt ra để rồi người dân, doanh nghiệp phải "thế này, thế kia". Nếu như vậy thì trách nhiệm thế nào? Đây là câu chuyện cần hết sức lưu tâm nghiên cứu thêm để quy định cho đầy đủ", ông Cường nhấn mạnh.