Cựu Tổng thống Sarkozy giữa vòng vây án tù, kiện tụng

Trong phiên xét xử ngày 1.3, ông Sarkozy, 66 tuổi, đã bị tòa tuyên án 3 năm tù, trong đó có 2 năm tù treo, vì tham nhũng và hối lộ đối với thẩm phán Gilbert Azibert của Tòa Phá án. Đây là bản án lịch sử vì lần đầu tiên dưới thời Đệ ngũ Cộng hòa Pháp, một tổng thống bị kết án tù giam, theo tờ Le Monde. Cách đây 9 năm, một vị nguyên thủ khác của nước này là Jacques Chirac (nhiệm kỳ 1995 - 2007) cũng từng bị kết án, nhưng chỉ là tù treo.

Vụ việc mang tên “Nghe lén Paul Bismuth” liên quan mật thiết với nhiều rắc rối pháp lý khác của ông Sarkozy. Năm 2014, ông bị điều tra vì cáo buộc đã nhận các khoản “tài trợ” từ nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi cho chiến dịch tranh cử tổng thống Pháp vào năm 2007. Cả ông Sarkozy và luật sư riêng của ông là Thierry Herzog đều bị “nghe lén” điện thoại. Các nhà điều tra phát hiện ông Sarkozy còn dùng một số điện thoại đăng ký tên giả là Paul Bismuth để trao đổi những thông tin nhạy cảm với ông Herzog. Từ những đoạn trao đổi đã bị ghi âm, hai ông bị cho là đã thao túng để được thẩm phán Gilbert Azibert cung cấp trước thông tin về một vụ án do Tòa Phá án thụ lý, mà ông Sarkozy bị cáo buộc “lạm dụng tín nhiệm và lạm dụng tình trạng sức khỏe yếu” của nữ tỉ phú Liliane Bettencourt. Đổi lại, ông Sarkozy hứa sẽ giúp ông Azibert được bổ nhiệm vào một vị trí cao ở Monaco.

Không phải vào tù Tại phiên xử ngày 1.3, thẩm phán Christune Mée cho biết trong bản án 3 năm tù, với 2 năm tù treo, 1 năm còn lại ông Nicolas Sarkozy có thể thi hành theo hình thức “quản thúc tại gia dưới sự giám sát bằng vòng điện tử”, theo báo Le Monde.

Tòa Tiểu hình Paris kết luận các bên liên quan trong vụ “Nghe lén Paul Bismuth” đã đạt một thỏa thuận tham nhũng: “Ông Nicolas Sarkozy đã dùng danh nghĩa cựu tổng thống cùng những mối quan hệ về chính trị và ngoại giao có được khi còn tại vị để “đền đáp” một thẩm phán đã phục vụ cho lợi ích cá nhân của ông Sarkozy”. Luật sư Herzog và thẩm phán Azibert cũng bị tuyên án 3 năm tù, trong đó có 2 năm tù treo, vì tham nhũng và vi phạm bí mật nghề nghiệp.

Sau khi tòa ra phán quyết, ông Sarkozy lập tức tuyên bố sẽ kháng cáo lên tòa cấp cao hơn. Trả lời phỏng vấn tờ Le Figaro, cựu Tổng thống Pháp nhấn mạnh: “Tôi sẽ kháng cáo tới cùng, thậm chí có thể đưa vụ việc lên Tòa án Nhân quyền châu Âu (CEDH)”. Ông cho rằng bản án ngày 1.3 “bất công tột độ” và bản thân “đã bị kết án vì những việc mình không làm”. Ông nói: “Đây là một vụ án tham nhũng chưa có tiền lệ: không có xu nào được chi ra; không ai được lợi ích gì; không có nạn nhân; không gây ảnh hưởng gì đến trật tự xã hội. Tôi khẳng định rằng để kết án, ở một nhà nước pháp quyền, thì phải có chứng cứ. Mà vụ án này không có chứng cứ nào cả”.

Trong khi đó, theo các thẩm phán, 17 đoạn trao đổi điện thoại đã được ghi âm khi “Nghe lén Paul Bismuth” vào tháng 1 và tháng 2.2014 chính là bằng chứng. Theo đó, đã có “thỏa thuận tham nhũng”, dù sau cùng, phán quyết của Tòa Phá án khi ấy về vụ Bettencourt theo hướng bất lợi với ông Sarkozy và thẩm phán Azibert cũng không được bổ nhiệm ở Monaco.

Trong lúc phiên xử ngày 1.3 vẫn còn là đề tài “nóng” trên báo đài Pháp thì ông Sarkozy lại tiếp tục chuẩn bị ra tòa vào ngày 17.3 vì vụ việc liên quan những nguồn tài chính bị nghi ngờ là bất hợp pháp trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2012 mà ông đã thất cử. Cụ thể, đảng UMP của ông Sarkozy (hiện đã đổi tên thành LR - Những người Cộng hòa) bị cáo buộc đã cùng với Công ty truyền thông Bygmalion làm hóa đơn giả để che giấu những khoản chi tiêu vượt quá mức quy định dành cho các hoạt động tranh cử. Tuy vẫn không chứng minh được rằng những sai phạm nói trên là từ lệnh của cựu tổng thống, nhưng các thẩm phán cho rằng ông Sarkozy “phải biết, tôn trọng và bắt buộc cộng sự phải hành động hợp pháp”. Trong vụ Bygmalion, nếu bị kết tội, ông Sarkozy có thể bị phán tối đa 1 năm tù.

Hai vụ xét xử trong tháng 3 chỉ là một phần trong hàng loạt rắc rối pháp lý liên quan cựu tổng thống Pháp. Tổng cộng, ông Sarkozy đã và đang liên quan 12 hồ sơ điều tra/xét xử, theo Le Monde. Trong số này, có nhiều vụ đã đóng hồ sơ, hoặc miễn tố, một số vụ vẫn trong quá trình điều tra. Riêng vụ về khoản tài trợ mờ ám từ Libya cho chiến dịch tranh cử năm 2007, cựu tổng thống Pháp đã bị khởi tố, hiện vẫn chưa biết ông có bị đưa ra xét xử hay không.

Dù đã tuyên bố rút lui khỏi chính trường từ năm 2016 nhưng ông Sarkozy vẫn còn nhận được sự ủng hộ của nhiều thành viên đảng LR, thậm chí từng được đánh giá là có thể tái xuất và là ứng viên “có trọng lượng” của cánh hữu vào kỳ bầu cử tổng thống năm 2022. Tuy nhiên, bản án ngày 1.3 gần như đã khép lại hoàn toàn khả năng này, và nhiều cuộc chiến pháp lý còn chờ đợi ông trong thời gian tới.