Đại hiệp Hồng Kông - Châu Nhuận Phát: Chinh phục Hollywood

Ông chính là người đã bước đầu xóa bỏ những rào cản, định kiến về vị thế người châu Á tại Hollywood.

Sự khác biệt lớn đối với riêng trường hợp Châu Nhuận Phát chính là Hollywood chủ động mời ông vào vị thế nam chính lãng mạn được coi trọng trong phim và tôn trọng bản sắc Á Đông mà ông đại diện.

Hollywood, trung tâm của điện ảnh thương mại toàn cầu, luôn có sức hấp dẫn đối với nhiều diễn viên gốc Hoa. Tuy nhiên, trước thập niên 1990, điện ảnh Hoa ngữ có rất ít người (ngoại trừ Huỳnh Liễu Sương và Lý Tiểu Long) đạt được vị trí ngôi sao điện ảnh ở Mỹ và định kiến về chủng tộc của Hollywood với diễn viên gốc Á không thay đổi. Tình hình có vẻ bắt đầu khởi sắc vào những năm 1990, khi một loạt các ngôi sao điện ảnh Hồng Kông, bao gồm các tên tuổi như Châu Nhuận Phát, Thành Long, Lý Liên Kiệt và Dương Tử Quỳnh mở rộng sự nghiệp vào Hollywood.

Có nhiều yếu tố đã góp phần vào sự thay đổi này. Đầu tiên, sự thịnh vượng của nền điện ảnh Hồng Kông và sự trỗi dậy của các ngành công nghiệp điện ảnh Đông Á khác trong những năm 1980 đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Thứ hai, do số lượng người nhập cư Trung Quốc tăng mạnh, sự thay đổi quyền lực của người tiêu dùng đã diễn ra ở thị trường phim Mỹ và toàn cầu. Đồng thời, sự tăng trưởng nhanh chóng của nền kinh tế châu Á trong 3 thập niên qua đã nâng cao vị thế của thị trường phim Đông Á trong chiến lược phân phối toàn cầu của Hollywood.

Châu Nhuận Phát và Chương Tử Di trong phim Ngọa hổ tàng long từng đoạt Oscar

Giới thiệu Châu Nhuận Phát với công chúng Mỹ vào những năm 1990 không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Là một ngôi sao lớn trong cộng đồng người Mỹ gốc Á và đã đạt được địa vị ngôi sao lớn ở Mỹ, nhưng tên của ông vẫn còn khá xa lạ với nhiều khán giả Mỹ vào thời điểm đó. Một chiến lược mà Hollywood áp dụng là liên kết hình ảnh Châu Nhuận Phát với các ngôi sao thành danh mà công chúng Mỹ đã quen thuộc.

Một năm trước khi The Replacement Killers (1998) - bộ phim Hollywood đầu tiên của Châu Nhuận Phát đến với khán giả, báo Los Angeles Times đã xuất bản một bài viết của Cheo Hodari Coker, mô tả Châu Nhuận Phát là một người đàn ông “thanh lịch hơn Pierce Brosnan, nhanh nhẹn hơn Jean-Claude Van Damme, coi trọng danh dự hơn Steven Seagal và có sự hấp dẫn của Denzel Washington”. Những ngôi sao này rõ ràng gắn liền với những bản sắc dân tộc/chủng tộc khác hoặc các nền văn hóa không nói tiếng Anh. Sự hiện diện của họ cũng được Hollywood gợi lên để định hình hình ảnh ngành công nghiệp như một trung tâm điện ảnh toàn cầu, đa dạng về chủng tộc và văn hóa.

Một điều quan trọng nữa trong cách truyền thông Mỹ nói về bước chuyển trong sự nghiệp của Châu Nhuận Phát là làm nổi bật sự pha trộn các phẩm chất ngôi sao của nam diễn viên, như phong cách, thanh lịch, gợi cảm, nhanh nhẹn và trọng danh dự. Thông qua các cuộc thảo luận về sức thu hút ngôi sao của Châu Nhuận Phát, giới truyền thông liên tục nói với khán giả Mỹ rằng sự xuất hiện của ngôi sao này tại Hollywood sẽ giới thiệu một hình ảnh châu Á mới cho nước Mỹ. Hình ảnh này có thể xua tan hình ảnh phương Đông vốn thịnh hành và rập khuôn rằng đàn ông châu Á là yếu đuối và thấp kém.

Những bình luận của các nhà làm phim về địa vị ngôi sao của Châu Nhuận Phát đã được đón nhận nồng nhiệt trong các bài đánh giá phê bình phim của Mỹ về các phần biểu diễn của Châu Nhuận Phát, đặc biệt là những bài nói về phim Anna and the King (1999). Chẳng hạn, vai vua Mongkut của Châu Nhuận Phát được mô tả là một nhà lãnh đạo đầy quyền lực, mạnh mẽ, tinh tế và hùng mạnh. Điều này trái ngược với nhận xét về nhân vật này do Yul Brynner thủ vai trong bộ phim The King and I (1956), vốn thường tập trung vào vẻ ngoài kỳ lạ, vẻ đẹp man rợ và hành vi gây cười của nhân vật.

Bên cạnh đó, Châu Nhuận Phát còn được thừa nhận như một diễn viên lành nghề và giàu kinh nghiệm tại Hollywood. Theo đạo diễn Fuqua, Châu Nhuận Phát không chỉ hiểu rõ khung hình và phản ứng rất tốt với chuyển động của máy quay, mà còn là ngôi sao với một số phẩm chất rất đặc biệt mà nhiều diễn viên Hollywood thường không có. Bằng chứng là khả năng tự thiết kế các pha hành động của riêng ông. Mặc dù Châu Nhuận Phát không chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến quay phim, nhưng những đề xuất và sáng tạo của ông được Fuqua đánh giá là truyền cảm hứng. Thông qua Fuqua, Hollywood đã truyền tải một thông điệp rằng kinh nghiệm và kiến thức mà Châu Nhuận Phát có được khi làm việc trong ngành công nghiệp điện ảnh Hồng Kông là rất có giá trị.

Trích từ Đại hiệp Hồng Kông - Châu Nhuận Phát (tác giả: TS Lin Feng, NXB Tổng hợp TP.HCM và First News - Trí Việt ấn hành)