Đề xuất Nhà nước thu hồi đất cho tất cả dự án nhà ở thương mại

Góp ý dự thảo luật Đất đai sửa đổi sáng 3.11, đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Bắc Giang) cho biết, dự thảo luật liệt kê tới 31 trường hợp cụ thể thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tuy nhiên, đại biểu cho biết, ông vẫn băn khoăn.

Đất 2 giá khiến người dân luôn cảm thấy thiệt thòi

Ông Tuấn cho rằng, quy định như vậy có thể chưa bao quát hết các trường hợp trong thực tế. Quan trọng hơn, chưa giải quyết triệt để được một trong những bất cập lớn nhất đang đặt ra trong lĩnh vực đất đai. Đó là khi Nhà nước thu hồi đất, người có đất được ban hành theo bảng giá đất Nhà nước ban hành, trong khi doanh nghiệp thỏa thuận thì giá thường cao hơn.

GIA HÂN

"Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng người dân luôn cảm thấy thiệt thòi, thiếu sự đồng thuận khi Nhà nước thu hồi đất", ông Tuấn cho hay.

Ngược lại, doanh nghiệp khi phải thỏa thuận với người dân có đất để thực hiện dự án cũng gặp không ít khó khăn. Ông Tuấn phản ánh nhiều trường hợp doanh nghiệp mất nhiều năm để thỏa thuận, có trường hợp phải đi đêm thỏa thuận với giá cao hơn, thiếu công bằng với số còn lại.

Dù như vậy, theo ông Tuấn, doanh nghiệp vẫn rơi vào tình trạng dở khóc, dở cười khi thỏa thuận được trên 90% diện tích, thậm chí còn cao hơn mà vẫn không thể triển khai dự án dù chỉ còn số ít không đồng thuận.

Theo ông Tuấn, đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến khiếu kiện đất đai phức tạp ở các địa phương chiếm tới 75% các khiếu kiện hiện nay.

Người bán đang bán thứ mà mình không có là vô lý

Từ đó, ông Tuấn đề xuất sửa đổi luật Đất đai theo hướng Nhà nước thu hồi đất với các trường hợp thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là thu hồi để chuyển đổi mục đích sử dụng đất thực hiện dự án.

GIA HÂN

Ông Tuấn phân tích, với 31 trường hợp đã được liệt kê tại dự thảo luật thì số trường hợp còn lại thuộc trường hợp tự thỏa thuận là không nhiều.

Trong khi đó, thực tế, khi doanh nghiệp nhận quyền sử dụng đất, thường là đất nông nghiệp để chuyển đổi mục đích thực hiện dự án, còn người có đất khi chuyển nhượng đất nông nghiệp thường đòi giá cao hơn, tương đương loại đất khác (sau khi chuyển đổi mục đích).

"Như vậy về bản chất, có thể nói hình ảnh rằng người bán đang bán thứ mà mình không có. Đây là điều vô lý", ông Tuấn nói.

Cùng đó, ông Tuấn đề nghị cụ thể hóa nguyên tắc giá đất do Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất phải sát giá thị trường và cơ chế điều tiết địa tô chênh lệch công bằng để người có đất thu hồi không bị thiệt thòi.

"Nếu luật Đất đai lần này làm theo hướng trên tôi tin sẽ tháo gỡ nhiều khó khăn vướng mắc bất cập đang đặt ra, tạo được sự đồng thuận của nhân dân, khơi thông nguồn lực phát triển mạnh mẽ hơn", ông Tuấn nói.

Nhà nước giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho doanh nghiệp

Cùng quan điểm này, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau), cũng cho rằng, việc phân biệt dự án công, dự án tư đã dẫn đến tình trạng 2 giá. Dự án Nhà nước (thu hồi) thì giá khác, dự án tư nhân (thỏa thuận) thì lại có giá khác.

GIA HÂN

"Điều này sinh ra bất bình đẳng và dễ nảy sinh mâu thuẫn giữa nhà đầu tư và người bị thu hồi đất. Thậm chí mâu thuẫn giữa những người bị thu hồi đất vì 2 giá", ông Vân nói và đề nghị bãi bỏ chế độ phân biệt này, Nhà nước thực hiện thu hồi đất thông qua quy hoạch phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Cụ thể, ông Vân đề xuất, với dự án đất ở, thương mại, khu đô thị, Nhà nước đứng ra giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho doanh nghiệp tham gia đấu giá, đấu thầu dự án. Trong quy hoạch 1/500 Nhà nước phải định dạng được không gian, phạm vi phát triển, gần như một sản phẩm của quy hoạch để đấu giá đất, đấu thầu dự án.

Toàn bộ tiền thu được từ đấu giá, đấu thầu dự án ông Vân đề nghị sử dụng cho 3 mục đích: trả lại chi phí Nhà nước đã đầu tư cho quy hoạch chi tiết, kết nối hạ tầng đến hàng rào ranh giới dự án; bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư; và số còn lại để đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội phục vụ lợi ích chung.