Theo quan điểm dân gian, người mẹ sau sinh con cần kiêng cữ rất nhiều thứ để đảm bảo sức khỏe. Các kiêng cữ này không hoàn toàn sai nhưng thực hiện không đúng cách sẽ gây nguy hại.
Phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Bay (Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM), giải thích các sai lầm và cách kiêng cữ đúng cho sản phụ theo y học cổ truyền.
Nằm than, hơ nóng
Theo Phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Bay, trong tháng đầu tiên, bà mẹ cần giữ ấm tuyệt đối là điều hoàn toàn đúng và khoa học. Vì sau khi sinh, sản phụ mất rất nhiều máu, năng lượng và chất dinh dưỡng nên sức đề kháng của cơ thể giảm sút, dễ bị cảm nhiễm từ những yếu tố bên ngoài.
Tuy vậy, cách giữ ấm bằng nằm than nóng là sai. Nằm than nóng có thể gây ra một số hậu quả như: không điều tiết được than gây cháy, bỏng hoặc khi đốt than sẽ sản sinh ra nhiều khi CO2 gây độc cho mẹ và bé.
Bác sĩ Bay tư vấn cách giữ ấm cơ thể đúng là: mặc ấm, uống nước ấm, chườm ấm bụng sau khi ăn xong, nằm trong không gian thoáng đãng và mát mẻ nhưng không nên để gió lùa, không để quạt và máy lạnh quá lạnh,…
Ngày 22.12, GS Cao Ngọc Thành, Hiệu trưởng kiêm Giám đốc Bệnh viện Trường ĐH Y Dược Huế, cho biết các y bác sĩ tại khoa Sản của bệnh viện này vừa mổ đẻ cho một ca sinh 3 và cả 3 cháu đều khỏe mạnh.
Nhiệt độ phòng nên ở mức như thời tiết bình thường, có thể để máy lạnh ở khoảng 28-29 độ C. Ở khí hậu nhiệt đới, nếu không sử dụng máy lạnh sẽ gây nóng bức khó chịu cho mẹ và em bé.
Không tắm gội trong tháng đầu sau sinh
“Quan điểm không gội đầu trong vòng một tháng ở cữ để tránh đau nhức đầu và rụng róc về sau là không đúng”, bác sĩ Bay khẳng định.
Ngược lại, theo bác sĩ Bay: Bà mẹ sau sinh cần gội đầu thường xuyên để tránh mồ hôi bết trong tóc gây nấm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và một số vấn đề khác.
Người mẹ sau sinh nên tắm gội bằng nước ấm để vẫn giữ ấm cơ thể và sạch sẽ - Ảnh: ShutterStock
Cách làm đúng để đảm bảo sức khỏe là: Khi gội đầu, sản phụ cần lưu ý nên dùng nước ấm, pha thêm chút rượu sẽ làm bốc hơi nước nhanh hoặc dùng máy sấy để làm khô tóc. Tránh để tóc ướt trong thời gian dài.
Sau khi tắm có thể thoa thêm rượu gừng hoặc dầu tràm giúp cho cơ săn chắc và làm ấm cơ thể.
Ngoài ra, theo Đông y, sau khi sinh trong vòng một tuần đầu, sản phụ có thể xông bằng lá bạc hà, kinh giới, tía tô, tràm, vỏ bưởi, lá bưởi, lá cam giúp bài tiết chất thải qua mồ hôi đồng thời làm ấm cơ thể. Tuy nhiên, sau khi xông xong cần lau khô cơ thể, giữ ấm, tránh gió lùa và nên uống nhiều nước.
Mang thai, nhiều phụ nữ sợ con không đủ cân nên cố gắng ăn rất nhiều. Tăng khẩu phần cũng được áp dụng sau sinh để đủ sữa cho con. Trong khi, là phụ nữ, ai cũng mơ ước có được vóc dáng thon gọn sau sinh.
Bác sĩ Bay nhắc thêm, người mẹ sau khi sinh không nên bó bụng quá sớm, quá chặt để giảm vòng hai. Việc này có thể làm chèn ép mạch máu nuôi đến các cơ quan vùng bụng, làm ảnh hưởng xấu đến tiến trình lành sẹo tự nhiên đối với người sanh mổ. Bên cạnh đó, sau sinh và chăm sóc con nhỏ vốn có nhiều áp lực, cộng với việc bó bụng chặt gây cản trở sinh hoạt làm cho tâm lý bà mẹ có thể bị ảnh hưởng tiêu cực.
Không xem tivi, đọc sách, nói chuyện nhiều
Bác sĩ Bay cho biết: Cho đến nay, chưa có một nghiên cứu nào cho thấy xem tivi, đọc sách trong vòng một tháng sau sinh gây mỏi mắt và nhanh lão hóa về sau.
Tuy nhiên, người mẹ sau sinh có rất nhiều việc phải làm như canh giờ cho con bú, lo ăn, lo vệ sinh cho em bé,... thì nên dành thời gian nghỉ ngơi nhiều để lấy lại sức.
Khi có người bị đột quỵ, đa phần người xung quanh rất lúng túng trong cách xử trí ban đầu, đặc biệt là vấn đề di chuyển người bệnh.
Nếu xem thì chỉ nên xem tivi hay sách ở mức độ vừa phải, tránh tập trung lâu và điều tiết mắt nhiều.
Bên cạnh đó, bà mẹ sau sinh vẫn có thể giao tiếp bình thường. “Nhưng không nên nói lớn tiếng ảnh hưởng thanh quản, hầu họng gây tổn thương dây thanh âm”, bác sĩ Bay khuyên.
Kiêng cữ trong ăn uống
Một số quan điểm dân gian cho rằng sau sinh, người mẹ cần kiêng cữ, tránh đồ ăn chua vì sợ sau này bị trung tiện nhiều, són tiểu, em bé bị tiêu chảy,…
Nghệ là loại thảo dược rất tốt đối với bà mẹ sau sinh - Ảnh: ShutterStock
Bác sĩ Bay giải thích, vấn đề kiêng cữ này không đúng hoàn toàn. Ăn chua hay bổ sung vitamin C ở mức độ vừa phải là tốt. Sản phụ chỉ cần tránh thức ăn quá chua, quá mặn hay có tính hàn như ốc, cải chua… vì có thể gây ra tiêu chảy và phản ứng sản hậu.
Dinh dưỡng đúng giúp mẹ lại sức, có sữa cho con là: chọn những thực phẩm có tính ấm như nghệ, thịt kho tiêu, gừng cần kết hợp thêm với rau xanh, trái cây,…
Các món như giò heo, đu đủ xanh, su hào, củ sen, cam bưởi, mè chứa các thành phần dinh dưỡng giúp tạo sữa nhiều cho em bé.
Không ít lần tôi nhận các câu hỏi từ bạn bè, những thắc mắc về kết quả các xét nghiệm nhận được cũng như phương thức điều trị mà bác sĩ đưa ra, và bỗng dưng 'lợn lành thành lợn què' sau khi được điều trị.
Đặc biệt, “nghệ được xem là loại thảo dược rất tốt đối với bà mẹ sau sinh”, bác sĩ Bay khẳng định.
Những món ăn có nghệ (như thịt kho nghệ, trứng hay cải xào nghệ, khổ qua xào nghệ) giúp hoạt huyết, đẩy sản dịch ra nhanh, tiêu hóa tốt.
Bên cạnh đó, nghệ có thể dùng để thoa bên ngoài vết mổ, vết cắt tầng sinh môn giúp vết thương mau lành, không để lại sẹo xấu.
Mọi người khi bị cảm ho hay mắc những căn bệnh thông thường đều có thể ra các hiệu thuốc kê toa hoặc tự mua một số loại quen thuộc về uống. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc hoặc uống sai cách có thể gây hại sức khỏe.
Bình luận (0)