Erik và nghi vấn 'đạo nhạc': 'Sao chép hay không phải áp dụng theo pháp luật'

Trao đổi với Thanh Niên về vấn đề này, luật sư (LS) Phan Vũ Tuấn, Phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM cho biết, khán giả thường đánh giá tác phẩm một phần dựa vào cảm quan chứ không theo quy định của pháp luật. Và thông thường, hai cách đánh giá này lại không tương đồng với nhau. "Đôi khi, khán giả nghe có cảm giác giống nhau rồi quy chụp ca khúc "đạo nhạc", nhưng trên thực tế để xác định một bài hát nào đó sao chép hay không phải để cơ quan chuyên môn xác định mức độ sao chép nhau giữa hai tác phẩm theo quy định của pháp luật".

Trước đây, tại Việt Nam cũng đã có một số ca khúc sau khi công bố bị khán giả cho rằng "đạo nhạc". "Thực tế, khán giả chỉ dùng cảm quan để nhận xét.  Mặt khác "đạo nhạc" là cách gọi dân gian chứ quy định pháp luật Việt Nam không có chế tài xử phạt nào liên quan khái niệm này, mà chỉ có khái niệm "sao chép tác phẩm". Việc khán giả nghe giống nhau mới chỉ là khởi đầu, dấu hiệu; còn việc khẳng định sao chép hay không phải áp dụng theo pháp luật", LS Tuấn phân tích.

"Đạo nhạc là sự quy chụp đưa người khác vào một phạm trù về mặt đạo đức, nhưng được dựa trên khái niệm sao chép tác phẩm như pháp luật quy định. Do đó, công chúng cần cân nhắc khi đưa ra một nhận định, cách hiểu về sản phẩm âm nhạc. Trong sáng tác, việc sao chép là có xảy ra, nhưng đôi lúc người sáng tác có cùng dòng nhạc, cùng tần số cảm xúc ở một góc độ nào đó thì việc cho ra đời tác phẩm có sự tương đồng với nhau cũng là chuyện dễ thấy. Điều đó chưa đủ nói lên tác phẩm nào đó là sao chép", LS Tuấn  nói và cho rằng, "khi quy chụp cho người khác một hành vi vi phạm pháp luật có nghĩa là đang xúc phạm đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của họ. Tùy vào mức độ gây tổn hại mà người có phát ngôn quy chụp đó có thể bị xử phạt hành chính, dân sự hoặc truy tố trách nhiệm hình sự". 

Mỗi bài hát đều có giai điệu riêng Nhạc sĩ Trần Minh Trung Liên quan sự việc Erik bị một số người cho rằng "đạo nhạc", nhạc sĩ Trần Minh Trung cho biết vòng hòa thanh là đoạn mà người viết muốn hòa âm cho ca khúc tại một vị trí nào đó trong đoạn nhạc bằng nhiều nét hợp âm phù hợp. Thực tế, ca khúc cho dù sáng tác cùng dòng nhạc thì cũng có thể giống nhau về hòa âm chứ không thể giống nhau về giai điệu; mỗi ca khúc đều có giai điệu riêng. Do đó, có những ca khúc được sáng tác trên nền hòa âm có sẵn, nhưng giai điệu đương nhiên phải khác. Tuy nhiên, xuất phát từ nền hòa âm có trước, nghĩa là người viết đã có giai điệu của bài đó trong đầu, nếu không "né" thì bài mình viết ra ít nhiều sẽ có điểm giống.