Cô gái 29 tuổi giúp 'lôi' hố đen ra ánh sáng

11/04/2019 18:09 GMT+7

Cô Katherine Bouman có một bí mật: Thuật toán do cô phát triển đã chắp vá một khối lượng thông tin khổng lồ thành hình ảnh của hố đen. Cô luôn giữ yên lặng cho đến khi hình ảnh đầu tiên của hố đen được công bố.

Cô Bouman, hiện 29 tuổi, là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Trung tâm Harvard-Smithsonian về vật lý học thiên thể (Mỹ). Kể từ khi còn là sinh viên cao học tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), tức lúc mới hơn 20 tuổi, cô đã mày mò xây dựng một thuật toán đặc biệt trong gần 6 năm.
Việc phát triển thuật toán mới và phức tạp là công đoạn vô cùng then chốt nếu muốn chuyển đổi dữ liệu dưới dạng sóng âm của mạng lưới kính viễn vọng Event Horizon (EHT), bao gồm 8 kính viễn vọng vô tuyến trải khắp thế giới, thành một hình ảnh duy nhất.
[VIDEO] Xem hố đen vũ trụ "tròn méo ra sao" qua hình ảnh đầu tiên
Hình ảnh đầu tiên của hố đen EHT
Nỗ lực này không chỉ cần khâu kết hợp dữ liệu mà còn phải lọc những dạng âm thanh gây nhiễu và đồng bộ hóa mọi tín hiệu được các kính viễn vọng thành viên thu thập.
Trong lúc theo học tại MIT, sinh viên cao học máy tính Bouman đã nghĩ ra thuật toán quan trọng đó, trước khi dẫn đầu một nhóm chuyên gia triển khai các cuộc thử nghiệm để chứng minh năng lực của thuật toán.

Hình ảnh lịch sử

Vào ngày 10.4, đội ngũ gồm hơn 200 chuyên gia đã công bố hình ảnh đầu tiên của hố đen, cho đến nay vẫn là vật thể bí ẩn nhất vũ trụ.
Hố đen được ghi hình, khối lượng gấp 6,5 tỉ mặt trời, nằm ở trung tâm thiên hà Messier 87 (M87), cách Trái đất khoảng 55 triệu năm ánh sáng.
Kính viễn vọng lớn cỡ địa cầu

Sự tồn tại của hố đen đã được dự đoán trong Thuyết tương đối của nhà vật lý học thiên tài người Đức Albert Einstein. Tuy nhiên, chúng quá nhỏ, tối tăm và xa đến nỗi muốn quan sát được phải cần đến kính viễn vọng có độ phân giải cực mạnh, chẳng hạn có thể cho phép quan sát một cái bánh vòng trên mặt trăng khi đứng trên Trái đất. Sau thời gian nghiên cứu, EHT đã tìm cách vượt qua thách thức này khi kết hợp tổng cộng 8 kính thiên văn vô tuyến, bao gồm Alma ở Chile và kính Nam Cực, tạo nên kính viễn vọng có kích thước tương đương địa cầu.

Bản thân hố đen là đối tượng lẽ ra không thể nào quan sát được vì nó giam cầm và “ngốn hết” mọi ánh sáng lẫn vật chất xui xẻo lọt vào bên trong.
Hình ảnh được công bố cho thấy một phiên bản mờ nhạt hơn của “Con mắt Sauron” trong loạt phim Chúa tể của nhẫn chiếc nhẫn (tựa Anh: Lord of the Rings).
Trong đó, mảng đen nằm bên trong đánh dấu phần rìa của cái gọi là “chân trời sự kiện”, mà vượt qua đó, không ánh sáng lẫn vật chất nào có thể di chuyển đủ nhanh để thoát khỏi lực hấp dẫn khủng khiếp của “con quái vật” mang tên hố đen.
“Chúng tôi đã làm nhòa hai hình ảnh và gộp lại thành một hình duy nhất mà chúng ta thấy được hôm nay”, cô Bouman cho biết.
 
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.