Giúp người để cứu mình

Theo tiêu chí đánh giá và quy chuẩn giá trị của EU, những luật lệ vừa được ban hành ở Ba Lan đã bào mòn tính nhà nước pháp quyền, xóa bỏ định chế tam quyền phân lập và hạn chế tự do ngôn luận. Sau khi chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua, đảng Luật pháp và Công lý (PiS) nhanh chóng tiến hành cuộc tấn công bằng luật pháp vào hệ thống tư pháp và truyền thông để kiểm soát cũng như hạn chế quyền hạn của cả hai hệ thống này. EU buộc phải thể hiện thái độ phản đối và tìm biện pháp để Ba Lan không trở thành “Hungary thứ 2”.

Trước Ba Lan, chính phủ của Thủ tướng Orban ở Hungary cũng đã có những luật lệ và quyết sách bị cho là trái ngược với hệ quan điểm, chuẩn mực giá trị chung mà EU vẫn luôn tôn thờ, thậm chí đưa ra làm điều kiện chính trị với những đối tác muốn thúc đẩy quan hệ với liên minh. Khi gặp khó với EU trong chuyện này, ông Orban không nhận được sự trợ giúp từ Ba Lan do PiS vẫn chưa lên cầm quyền.

Vì thế, hiện nay Hungary đang gấp gáp đóng chung thuyền để lập cùng hội với Ba Lan trong EU. Thủ tướng Orban thẳng thừng cảnh báo EU chớ có tính đến chuyện trừng phạt Ba Lan và dọa sẽ dùng quyền phủ quyết của thành viên để làm phá sản dự định này. Với sự hậu thuẫn từ Hungary, Ba Lan trên thực tế chẳng khác gì đã được miễn trừ mọi sự trừng phạt của EU. Đó cũng còn là cách chính phủ Hungary tự cứu mình trước nguy cơ bị EU trừng phạt.