Học IELTS từ tiểu học, THCS nên không?: Lời khuyên từ chuyên gia 9.0 IELTS

Chương trình tư vấn ''Học IELTS từ tiểu học, THCS được không?'' trực tuyến tại website Báo Thanh Niên thanhnien.vn, qua fanpage Facebook và qua kênh YouTube, TikTok của Báo Thanh Niên.

Chứng chỉ IELTS với quy định mức điểm cụ thể cũng là một trong những chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế mà nhiều trường đại học sử dụng để xét chuẩn đầu ra cho sinh viên, điều kiện tốt nghiệp đại học. Đặc biệt, khi học sinh đi du học, thì chứng chỉ IELTS là điều khó có thể thiếu.

Do đó, ngày càng nhiều học sinh, sinh viên, phụ huynh quan tâm tới việc học IELTS của con em mình. Nhiều người băn khoăn nên học IELTS từ bao giờ là phù hợp, liệu học từ tiểu học, THCS có được không?

ẢNH: PHƯƠNG HÀ

Chương trình tư vấn ''Học IELTS từ tiểu học, THCS được không?'' sẽ giải đáp những băn khoăn xung quanh việc học IELTS hiện nay.  

4 khách mời tham gia chương trình gồm:

• Nghiên cứu sinh Hà Đặng Như Quỳnh, Giám đốc học thuật tại DOL IELTS Đình Lực;
  
• Thạc sĩ Trần Anh Khoa, Giám đốc học thuật tại DOL IELTS Đình Lực;
  
• Thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc thị trường Việt Nam của Cơ quan Giáo dục New Zealand, Tổng lãnh sự quán New Zealand;
  
• Thạc sĩ Đỗ Thị Ngọc Anh, giảng viên tại DOL IELTS Đình Lực.
  

ảnh: Lê Thanh Hải

Các chuyên gia, khách mời của chương trình đều sở hữu thành tích ấn tượng. Mời bạn đọc đặt câu hỏi cho chuyên gia và các khách mời bằng cách gửi bình luận phía dưới bài viết.

ẢNH: NVCC

Nghiên cứu sinh Hà Đặng Như Quỳnh, Giám đốc học thuật DOL IELTS Đình Lực đạt 9.0 IELTS, hiện đang là nghiên cứu sinh giáo dục học tại ĐH Reading (Vương quốc Anh). Chị tốt nghiệp á khoa sư phạm Anh, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM; tốt nghiệp thạc sĩ hạng ưu, chuyên ngành giảng dạy tiếng Anh, ĐH Nottingham, Vương quốc Anh.

Chị Như Quỳnh là khách mời chương trình IELTS Face-off mùa 4, Hội đồng Anh, HTV7…, đồng tác giả cuốn sách "Thông não IELTS Reading cùng Linearthinking" - cuốn sách hiện vẫn đang trong tốp bán chạy trên trên Tiki.

Thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc thị trường Việt Nam của Cơ quan Giáo dục New Zealand, Tổng lãnh sự quán New Zealand tốt nghiệp thủ khoa ngành ngữ văn Anh tại Trường ĐH KHXH&NV (ĐH Quốc gia TP.HCM).

Hiện nay nhiệm vụ chính của thạc sĩ Ngọc Vân là hỗ trợ các cơ sở đào tạo, viện, trường… của New Zealand phát triển và thực hiện các chiến lược marketing, tuyển sinh tại khu vực, cũng như khai thác các cơ hội hợp tác với các đối tác tại Việt Nam từ giáo dục mầm non đến bậc đại học và sau đại học. Các kinh nghiệm chuyên môn khác của chị là về giáo dục, hợp tác quốc tế, ngoại giao chính phủ…

ẢNH: NVCC

Thạc sĩ Trần Anh Khoa, Giám đốc học thuật của DOL IELTS Đình Lực, tốt nghiệp á khoa ngôn ngữ Anh, Trường ĐH Khoa học xã hội & nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), thạc sĩ TESOL. Anh Khoa từng là cựu học sinh chuyên Anh, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM, giành giải ba học sinh giỏi quốc gia. Anh Khoa chinh phục 9.0 IELTS vào tháng 12 năm 2024. Điểm  các kỹ năng là 9.0 đọc, 9.0 nghe, 8.5 viết, 8.5 nói.

Thạc sĩ Đỗ Thị Ngọc Anh đạt 8.5 IELTS, giành học bổng thạc sĩ ĐH West of England, Vương quốc Anh. Chị giành học bổng 100% hệ đại học của Chính phủ Liên bang Nga, có chứng chỉ giảng dạy tiếng Anh TESOL.

Học tiếng Anh để sử dụng được chứ không phải để đi thi, lấy chứng chỉ

Dạy tiếng Anh cho học sinh tiểu học cần phương pháp gì khác so với học sinh cấp 2, 3, nhất là khi nhiều em vẫn là "trang giấy trắng"?. Đây là vấn đề nhiều người quan tâm khi có ý định cho con em luyện thi IELTS.

Giải đáp băn khoăn này, nghiên cứu sinh Hà Đặng Như Quỳnh, Giám đốc học thuật DOL Đình Lực, cho biết: "Nhiều em tiểu học chưa tiếp xúc tiếng Anh bao giờ, nên tiểu học phải xây nền tảng, tích lũy từ vựng, xây dựng thói quen, tư duy học, phương pháp học. Khi đã "xây" chuẩn, thì sau này học dễ dàng hơn. Còn nếu học sai từ đầu thì sau này khó khăn.

Ví dụ như phương pháp học từ vựng, học mà theo bản năng, học từ nào viết từ đó cũng khó. Tiểu học thì các bạn tâm sinh lý khác với các anh chị lớn, nên phương pháp học tập phải nhẹ nhàng, đừng gây áp lực cho các bạn.Theo tôi quan trọng nhất lúc này là xây dựng cho các bạn niềm yêu thích tiếng Anh, học để yêu thích, học để sử dụng được, chứ không phải học để đi thi, lấy chứng chỉ".

Kiến thức IELTS có quá tải với học sinh nhỏ tuổi?

Bên cạnh đó, cũng có kiến cho rằng học IELTS từ tiểu học là quá sớm và quá nặng, nhất là với kỹ năng đọc. 

Với băn khoăn này, thạc sĩ Trần Anh Khoa, Giám đốc học thuật DOL IELTS Đình Lực, cho biết: "Tôi thấy ý kiến này khá phổ biến, tôi đồng ý một phần, đó là nếu như giáo viên bưng y nguyên chương trình IELTS cho người lớn tuổi vào học sinh nhỏ tuổi thì đây không phải là quyết định khôn ngoan. Bởi học sinh tiểu học thì tâm sinh lý khác, nên khó tiếp thu. Nhưng nếu chúng ta điều chỉnh học IELTS về tài liệu, phương pháp thì có thể dạy IELTS cho các em hiệu quả.

Ví dụ ở kỹ năng nói, đọc về chủ đề môi trường chẳng hạn, nhiều người nói chủ đề này rộng, khó với học sinh tiểu học nhưng học sinh tiểu học các em đã được học môn tự nhiên và xã hội, địa lý, lịch sử… nên các em có hiểu biết kiến thức về môi trường rồi, thì đây là chủ đề không thách thức với các em".

Một lo ngại khác của phụ huynh khi cho con học tiếng Anh là "Nếu phụ huynh không giỏi tiếng Anh, làm sao có thể giúp con ôn luyện hiệu quả tại nhà?".

Thạc sĩ Trần Anh Khoa chia sẻ: "Tôi học tiếng Anh từ nhỏ, ba mẹ không giỏi tiếng Anh, nhưng tôi vẫn 9.0 IELTS. Cha mẹ cho tôi học tiếng Anh từ nhỏ, thủ khoa đầu vào tăng cường tiếng Anh lớp 1. Tôi nghĩ hiện nay có rất nhiều công cụ hỗ trợ phụ huynh và học sinh, kể cả khi phụ huynh không rành tiếng Anh. Cha mẹ cũng có thể chọn lọc nội dung phù hợp để trẻ tiếp xúc với tiếng Anh từ nhỏ".

Thạc sĩ Đỗ Thị Ngọc Anh, giảng viên tại DOL IELTS Đình Lực, cho rằng việc ba mẹ không giỏi tiếng Anh hoàn toàn không ngăn cản ba mẹ giúp con học tiếng Anh hiệu quả. Vì ở lứa tuổi tiểu học, THCS, ba mẹ không nhất thiết phải trở thành một người thầy giỏi chuyên môn, giỏi ngôn ngữ để dạy con ngữ pháp, từ vựng, phát âm, mà ba mẹ phải đóng vai trò như một người đồng hành, hỗ trợ, truyền cảm hứng và tạo động lực cho con, tạo môi trường để con được học tiếng Anh ngay tại nhà.

Ví dụ, buổi tối lúc gia đình có thể bên nhau, ba mẹ chỉ cần dành ra 15-20 phút cùng con xem một đoạn video tiếng Anh, hoặc hát một bài ca tiếng Anh hay nghe một mẩu truyện ngắn... sau đó khuyến khích con bằng những câu hỏi đơn giản. Và khi con đã tự tin nói tiếng Anh rồi, ba mẹ chỉ còn một nhiệm vụ duy nhất là lắng nghe con chăm chú, không cần bắt lỗi con. Khi con có cảm nhận ba mẹ rất quan tâm và yêu thương mình thì con sẽ có sự tự tin nhất định và đây sẽ là nền tảng vững chắc để con tiếp tục chinh phục các cấp độ cao hơn.

ảnh: Lê Thanh Hải

 Trẻ em nên học tiếng Anh thế nào để hiệu quả?

Về vấn đề này, thạc sĩ Trần Anh Khoa cho hay: "Ở độ tuổi nhỏ thì ý chí của các em không cao bằng người lớn. Nên các em cần phải vui để học, có sự ham thích học tập. Vì vậy, các em cần tìm được phương pháp học tiếng Anh sao cho vui thích. Không phải học vì bị ép buộc. Ví dụ, tôi thích âm nhạc, muốn đọc tin tức về các ca sĩ nhanh nhất chẳng hạn, tôi ráng học tiếng Anh để có thể đọc tin tức bằng tiếng Anh cho thật giỏi. Với học sinh THCS, cha mẹ cũng thử xem con thích lĩnh vực gì để có thể để con học tiếng Anh gắn với lĩnh vực đó để các con luôn yêu thích".

Thạc sĩ Đỗ Thị Ngọc Anh, giảng viên tại DOL IELTS Đình Lực, nêu phương pháp Linearthinking nhằm hỗ trợ cụ thể cho đối tượng học sinh tiểu học, THCS.

Theo cô Ngọc Anh, Linearthinking là một hệ tư duy bao gồm nhiều tư duy "con" với mục tiêu giúp học sinh Việt Nam vượt qua nhiều khó khăn khi học tiếng Anh, không học mẹo hay học vẹt, học thuộc mà đi sâu vào bản chất của tiếng Anh, từ đó xây dựng được nền tảng vững chắc, tiếp tục chinh phục những cấp độ cao hơn. Đây là hệ tư duy độc quyền của DOL English, được xây dựng dựa trên một số kỹ thuật tư duy như Simplify (đơn giản hóa), giúp học sinh tiểu học, THCS áp dụng trong kỹ năng đọc như phân tích một đoạn văn trong bài thi IELTS. Ví dụ, khi phân tích một đoạn văn trong IELTS, thay vì bắt các bạn phải tra cứu 100% các từ vựng thì qua Simplify, các bạn có thể đơn giản hóa cấu trúc của câu, từ đó biết đọc từ nào và bỏ qua từ nào mà không ảnh hưởng tới việc đọc hiểu. Như vậy, nhờ hệ tư duy này, các bạn có thể vượt qua trở ngại về từ vựng khó, vượt qua định kiến thông thường về IELTS và có hứng thú học hơn.

Chúng tôi cũng muốn con được học IELTS từ khi con tiểu học nhưng khi phụ huynh chúng tôi không giỏi tiếng Anh, làm sao giúp con, đặc biệt là học sinh tiểu học, được ôn tập, rèn luyện tiếng Anh tại nhà hiệu quả?

ảnh: Lê Thanh Hải

Các tầng trong việc học và luyện thi chứng chỉ IELTS

Thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc thị trường Việt Nam của Cơ quan Giáo dục New Zealand, Tổng lãnh sự quán New Zealand, một trong những lầm tưởng của phụ huynh là nghĩ rằng việc học IELTS rất nặng do chỉ hình dung việc học IELTS gắn liền với luyện đề nhưng thật ra các bài đọc, chủ đề IELTS khá phổ biến và thay đổi liên tục để cập nhật theo xu hướng của thời đại. Ngay cả tiếng Việt cũng cần cập nhật những từ chuyên ngành mới thì huống chi là tiếng Anh.

Thật ra, việc học và thi chứng chỉ quốc tế có thể hình dung đó là một kim tự tháp với 3 tầng, trong đó tầng đáy là tầng nền tảng nhất nơi các bạn sẽ học kỹ năng tiếng Anh, học cách tư duy ngôn ngữ, từ vựng, ngữ pháp... Tầng 2 là nơi các bạn phát triển, mở rộng và nâng cao vốn từ vựng để ứng dụng nó vào nhiều lĩnh vực khác nhau, hiểu sâu hơn ý đồ của tác giả trong những văn bản tiếng Anh hay thể hiện tốt hơn khi nói... Đây cũng là lúc các bạn phát triển vốn sống, vốn hiểu biết về xã hội. Đến tầng 3 mới là tầng luyện đề, là lúc các bạn làm quen cấu trúc đề thi, các dạng đề thi và làm quen với áp lực phòng thi. Như vậy, học sinh tiểu học, trung học chỉ mới dừng ở tầng 1 và tầng 2, còn việc phụ huynh hình dung việc học IELTS "nặng quá" là do đã nghĩ tới tầng thứ 3. Bởi nếu không có tầng 1 và 2, ở tầng 3 các bạn rất chênh vênh và cần nhiều nỗ lực và thời gian hơn.

Như vậy, phụ huynh nên xác định rõ lộ trình cho con và cân chỉnh phù hợp với lứa tuổi. Như ở tiểu học, tầng 1 nên là 80% và tầng 2 chỉ nên là 20%. Như vậy, dù IELTS hay kỳ thi nào thì các bạn vẫn có thể xây dựng năng lực thực chất, niềm đam mê tiếng Anh và kết quả tốt.

Chuẩn bị IELTS cho nhu cầu du học 

Thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc thị trường Việt Nam của Cơ quan Giáo dục New Zealand, Tổng lãnh sự quán New Zealand, giải đáp vấn đề học sinh quan tâm là nếu học IELTS từ sớm, cụ thể là bậc tiểu học, THCS có giúp chuẩn bị tốt hơn cho yêu cầu tuyển sinh và du học New Zealand nói riêng và các nước khác nói chung không?

Thạc sĩ Ngọc Vân chia sẻ: "Trong thời gian qua, chúng tôi nhận thấy nhu cầu gửi con đi du học sớm ở độ tuổi THCS và THPT đang tăng, bởi nhiều lợi ích như con có thể dễ kết bạn và dễ hòa nhập với môi trường quốc tế hơn vì chưa có nhiều rào cản tâm lý. Mặt khác du học ở độ tuổi này cũng giúp các bạn tận dụng được sự tư vấn hướng nghiệp mạnh mẽ, hiệu quả ở New Zealand. Các bạn du học bậc trung học tại New Zealand cũng có quỹ học bổng riêng ở bậc ĐH, tránh phải cạnh tranh với học sinh, sinh viên đến từ những nước khác.

Các bạn du học ở độ tuổi này cũng có sự chuẩn bị sớm, như chứng chỉ IELTS. Điều này cũng mang lại nhiều lợi thế. Chẳng hạn, các trường trung học ở nước ngoài như New Zealand không có quy định về chuẩn đầu vào ở mỗi cấp lớp khi các bạn du học bậc trung học. Như vậy, để biết được trình độ tiếng Anh của học sinh, các bạn cần phải làm một bài kiểm tra tiếng Anh hoặc phỏng vấn với các thầy cô phụ trách. Đây cũng là điều khá áp lực với các bạn ở độ tuổi này, song nếu có sự chuẩn bị từ trước như một chứng chỉ quốc tế thì các bạn đã có 'vé vào thẳng' chương trình học phù hợp với mình.

Mặt khác, New Zealand đang vận hành chương trình học bổng chính phủ bậc trung học (NZSS), và một trong những điều kiện để ứng tuyển là các bạn phải có trình độ tiếng Anh tương đương IELTS 5.0 với các bạn học sinh lớp 8, 9 và 10. Một điều bất ngờ là rất nhiều bạn ở độ tuổi này đã sở hữu chứng chỉ IELTS và không hiếm bạn đạt những mức điểm từ 6.0-7.5 IELTS. Như vậy, việc chuẩn bị sớm từ đầu tạo lợi thế rất nhiều và phụ huynh đang gấp rút đầu tư cho các con để đạt hiệu quả như mong muốn".

Một bạn đọc gửi đến chương trình băn khoăn rằng liệu  học IELTS từ sớm tại Việt Nam có giúp học sinh thích nghi tốt hơn với môi trường học tập tại New Zealand không?

Thạc sĩ Ngọc Vân chia sẻ: "Học IELTS từ sớm tại Việt Nam chắc chắn giúp học sinh thích nghi tốt hơn với môi trường học tập tại New Zealand. Những bạn đã có nền tảng tiếng Anh tốt thì đã có sự tự tin ngay từ đầu để dễ dàng giao tiếp và thấu hiểu người bản xứ hơn. Đây là nền tảng để các bạn tiến xa hơn. Tuy nhiên, việc thích nghi còn tùy thuộc vào một số yếu tố như môi trường, cộng đồng xung quanh có cởi mở và thân thiện không; hay bản thân mình có chịu hướng ngoại khi cần thiết, có dám mở lời khi cần giúp đỡ không, có khả năng tự lập hay không...

ảnh: Lê Thanh Hải

Học phát âm với giáo viên Việt Nam có đảm bảo? 

Qua chương trình, một phụ huynh hỏi: "DOL không có giáo viên nước ngoài, vậy phần phát âm, nghe, nói có đảm bảo không?"

Nghiên cứu sinh Hà Đặng Như Quỳnh khẳng định việc này hoàn toàn đảm bảo. Các giáo viên tại DOL đều đạt Speaking từ 8.0 IELTS trở lên và được đào tạo bài bản. Nhiều người cho rằng giáo viên nước ngoài sẽ dạy phát âm tốt hơn, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng vậy. Với học sinh Việt Nam, việc giảng dạy bằng tiếng Việt khi cần thiết – nhất là khi giải thích tư duy và phương pháp học – sẽ giúp các em hiểu sâu và tránh hiểu sai.

"Giáo viên Việt Nam rất giỏi. Bên cạnh đó, theo tôi giáo viên Việt Nam hiểu rõ sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt, từ đó có thể chỉ ra lỗi sai phổ biến và hướng dẫn sửa lỗi hiệu quả hơn. Ví dụ, khi học âm /θ/ trong tiếng Anh, học sinh thường bị lẫn với âm /t/ trong tiếng Việt. Một giáo viên hiểu rõ khẩu hình miệng và cách phát âm tiếng Việt sẽ dễ dàng chỉ rõ và giúp học sinh sửa sai triệt để", nghiên cứu sinh Như Quỳnh nhấn mạnh.

"Tôi cho rằng, học tiếng Anh không phải bắt chước cách phát âm của người bản xứ là tốt mà cần tiếp xúc nhiều cách phát âm từ nhiều quốc gia, nhiều nền văn hóa, nhiều vùng miền, để sau này khi đi du học, đi du lịch, gặp ở đâu chúng ta cũng có thể giao tiếp được, để tai quen được. Khi lên chương trình IELTS cho học sinh tiểu học, THCS thì tôi cho các em nghe cách phát âm của tiếng Anh-Anh, Anh-Mỹ, Anh-Ấn, Anh-Trung… chẳng hạn", cô Như Quỳnh phân tích thêm.

ảnh: Lê Thanh Hải

Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa, học sinh tiểu học, THCS sẽ bước vào kỳ nghỉ hè. Sau thời gian học tập, thi cử căng thẳng, các em học sinh nên làm gì để có thể ôn tập, học tập tiếng Anh cho thật nhẹ nhàng mà vẫn hiệu quả, đủ nền móng để chinh phục các mục tiêu xa hơn?

Trước mong muốn này của phụ huynh, thạc sĩ Trần Anh Khoa cho biết: "Phụ huynh nên chọn chủ đề, lĩnh vực mà các con mình yêu thích để học. Thay vì nghĩ về tiếng Anh chung chung khá rộng, thì chúng ta nên học theo tư duy “cụ thể hóa vấn đề. Nếu nói “học tiếng Anh” thì quá rộng, có thể học sinh sợ, áp lực, nhưng nếu phụ huynh nói cụ thể hóa việc học tiếng Anh, chẳng hạn lên kế hoạch thứ hai là đọc một cuốn sách bằng tiếng Anh, thứ ba xem video tiếng Anh, thứ tư nói chuyện với người nước ngoài chẳng hạn, thì trẻ sẽ thấy thú vị.

Sau thời gian học tập, thi cử căng thẳng, các em học sinh nên làm gì để có thể ôn tập, học tập tiếng Anh cho thật nhẹ nhàng mà vẫn hiệu quả, đủ nền móng để chinh phục các mục tiêu xa hơn?

Giải đáp thắc mắc này, thạc sĩ Ngọc Anh cho hay: "Ba mẹ hãy cố gắng cùng với con tìm ra mục tiêu cụ thể trong hè, vì khi đặt ra mục tiêu về tiếng Anh chúng ta đôi khi tập trung vào yếu tố “what”, tức là kết quả phải ra sao, ví dụ như 10 điểm tiếng Anh trên trường. Chúng ta cũng hay có xu hướng để ý tới yếu tố “how”, tức là phải làm như nào, ví dụ như hôm nay phải làm 10 đề tiếng Anh, học 1.000 từ vựng. Điều này tạo ra áp lực quá lớn. Nhưng song song với 2 yếu tố trên còn có yếu tố “why”, tức phải giúp con hiểu ra lý do vì sao con cần phải học tiếng Anh. Khi tạo ra được niềm cảm hứng, sự tự tin thì các con sẽ học hiệu quả hơn thay vì nhồi nhét và bắt con cái gồng gánh những kỳ vọng của mình".