Hướng mới trong điều trị sinh sản

Trưởng nhóm John Zhang thuộc Trung tâm New Hope Fertility ở New York (Mỹ) đã quyết định thử nghiệm quy trình chuyển ti thể gây tranh cãi, với hy vọng có thể giúp hai vợ chồng người Jordan sinh được đứa bé khỏe mạnh. Theo trang tin New Scientist, kỹ thuật chuyển ti thể đã được hợp pháp hóa tại Anh vào năm ngoái, nhưng cho đến nay không quốc gia nào khác thông qua luật cho phép sử dụng biện pháp này. Đây là liệu pháp điều trị dành cho các bậc cha mẹ tương lai đối mặt với nguy cơ cao di truyền những căn bệnh gây yếu ớt và thậm chí chết người cho con cái.

Trong trường hợp của hai vợ chồng người Jordan, người vợ mang gien gây hội chứng Leigh (viêm não tủy hoại tử bán cấp), theo đó hệ thần kinh đang phát triển của đứa bé sẽ bị hủy hoại. Gien này có trong ti thể, các cấu trúc giống như pin thu nhỏ cung cấp năng lượng cho tế bào, và truyền từ mẹ sang con. Dù người vợ khỏe mạnh, sau 10 năm lấy nhau hai vợ chồng đã mất 2 đứa con vì căn bệnh trên, trong đó một bé gái sống đến 6 tuổi. Kết quả kiểm tra cho thấy khoảng 1/4 số ti thể của người vợ mang gien gây hội chứng Leigh.

Khi đôi vợ chồng lặn lội đến Mexico và nhờ sự giúp đỡ của các chuyên gia Mỹ, nhóm của bác sĩ Zhang đã thử quy trình chuyển ti thể, bằng cách lấy nhân của trứng từ người vợ, và đưa vào trứng đã tách nhân của người hiến khỏe mạnh. Kế đến, cho trứng đã can thiệp thụ tinh với tinh trùng người chồng. Họ đã tạo ra 5 phôi nhưng chỉ có 1 phôi phát triển bình thường. Phôi được cấy vào tử cung người vợ và bé trai khỏe mạnh đã chào đời vào tháng 4 năm nay. Nhóm bác sĩ điều trị đã theo dõi đứa bé suốt 6 tháng để đảm bảo rằng bé phát triển bình thường. Mọi chi tiết của ca sinh sẽ được trình bày tại hội nghị American Society for Reproductive Medicine ở TP.Salt Lake, bang Utah vào tháng 10 này.

Đây là lần đầu tiên trên thế giới có một đứa trẻ chào đời bằng phương pháp chuyển ti thể, nhưng đây không phải là trường hợp sinh đầu tiên từ ADN của 3 người. Vào thập niên 1990, các bác sĩ chữa vô sinh đã thử cải thiện chất lượng sinh sản của phụ nữ bằng cách bơm tế bào chất, vật liệu tế bào chứa ti thể, vào trứng của người hiến khỏe mạnh. Một vài đứa trẻ đã chào đời từ quy trình này, nhưng một số bé bị rối loạn gien di truyền và liệu pháp đã bị cấm từ đó. Do vậy, ca thử nghiệm mới đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của giới bác sĩ cũng như các nhà làm luật trước khi có những động thái thích hợp về vấn đề trẻ sinh ra từ 3 bậc cha mẹ.