Khánh Hòa: Đánh thức 'viên ngọc' kinh tế biển và nông nghiệp công nghệ cao

ẢNH: T.N

Sau quá trình sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh Khánh Hòa đang chứng kiến một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, định vị lại vị thế trên bản đồ kinh tế quốc gia, với chiến lược: kinh tế biển hiện đại và nông nghiệp công nghệ cao.

"Viên ngọc thô" nông nghiệp nở hoa trên đất khó

Từ những dải đất từng bị coi là "khô cằn", nông dân Khánh Hòa đã tạo nên một kỳ tích khi biến bất lợi khí hậu thành lợi thế cạnh tranh. Tại các vùng đất phía nam (khu vực Ninh Thuận cũ), cây nho và cây táo đã không còn là cây xóa đói giảm nghèo mà trở thành cây làm giàu. Với hơn 1.200 ha nho và 1.300 ha táo, việc áp dụng công nghệ tưới tự động và tiêu chuẩn VietGAP đã đẩy giá trị sản xuất lên mức kỷ lục. Một héc ta nho công nghệ cao hiện nay có thể mang lại thu nhập từ 600 triệu đến 2 tỉ đồng/vụ. Sự xuất hiện của các loại cây giá trị cao như măng tây xanh và nha đam cũng đã khẳng định hướng đi đúng đắn trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong khi đó, "thủ phủ" sầu riêng Khánh Sơn với thương hiệu "cơm vàng hạt lép" đã thực sự bùng nổ. Chỉ riêng mùa vụ 2024, 1.700 ha sầu riêng đã mang về doanh thu gần 1.300 tỉ đồng. Cùng với gần 9.000 ha xoài tại Cam Lâm - Cam Ranh, nông sản Khánh Hòa hiện đã sở hữu hàng chục mã số vùng trồng, xuất khẩu trực tiếp sang các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Úc, EU và Trung Quốc.

Kinh tế biển - Trụ cột của cực tăng trưởng mới

Nếu nông nghiệp là nền tảng ổn định, thì kinh tế biển chính là "động lực bứt phá". Với đường bờ biển dài nhất Việt Nam (gần 491 km) và hệ thống các vịnh đẳng cấp thế giới, như: Vân Phong, Nha Trang, Cam Ranh, Vĩnh Hy, tỉnh Khánh Hòa đang sở hữu những lợi thế độc quyền. Tính đến cuối năm 2025, kinh tế biển và ven biển đóng góp tới 80% GRDP toàn tỉnh. Sự hợp nhất mở ra không gian phát triển mới, kết nối chuỗi logistics từ cảng tổng hợp Cà Ná đến cảng quốc tế Cam Ranh, tạo thành một hệ thống hậu cần hàng hải vững chắc.

Một trong những điểm nhấn chiến lược là việc đẩy mạnh xây dựng và phát triển đặc khu Trường Sa trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội trên biển của cả nước. Đây không chỉ là mục tiêu kinh tế mà còn mang ý nghĩa chính trị, quốc phòng, khẳng định chủ quyền biển đảo thiêng liêng.

Theo lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, địa phương đang khẩn trương hoàn thiện Bản đồ nông hóa thổ nhưỡng và quy hoạch các phân khu kinh tế biển. Mục tiêu không chỉ là tăng trưởng con số, mà là phát triển bền vững, gắn bảo tồn di sản với khai thác tài nguyên. Trước mắt, địa phương hình thành 3 vùng nông nghiệp công nghệ cao với giá trị sản xuất đạt gần 1 tỉ đồng/ha/năm. Việc liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp và các trung tâm nghiên cứu đã tạo ra một hệ sinh thái khép kín từ khâu chọn giống, canh tác sạch đến chế biến sâu và xuất khẩu. Nông nghiệp không còn tách rời du lịch. Những "miệt vườn" trù phú tại Khánh Sơn hay những trang trại nho công nghệ cao đang trở thành điểm đến hấp dẫn, tạo thêm giá trị gia tăng cho người dân địa phương.

Song song đó, tỉnh đang đẩy mạnh phát triển các trụ cột kinh tế biển trọng điểm, gồm: chuyển dịch từ du lịch đại trà sang du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái biển đảo cao cấp; tiếp tục vị thế dẫn đầu với điện gió ngoài khơi và năng lượng mặt trời, đóng góp hơn 70% sản lượng điện toàn tỉnh; tận dụng độ sâu lý tưởng của các vịnh để phát triển dịch vụ cảng biển quy mô lớn… từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030 - một cực tăng trưởng xanh, bền vững và thịnh vượng của khu vực miền Trung.