Khủng hoảng Ukraine giữa lo ngại và hy vọng

Tình hình liên tục biến động

Tờ The Guardian ngày 14.2 dẫn lời các quan chức Anh cho biết bên cạnh 100.000 binh sĩ Nga được cho là đang tập trung tại biên giới với Ukraine, ước tính thêm khoảng 11.000 binh sĩ Nga cũng đang hướng về khu vực này. Cùng ngày, Reuters đưa tin Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian cho rằng Nga đã sẵn sàng mọi thứ để can thiệp quân sự nhằm vào Ukraine.

Binh sĩ Nga lái xe tăng trong cuộc tập trận ở vùng Leningrad

Reuters

Dù ông Le Drian không đưa ra bằng chứng cho thấy Tổng thống Nga Vladimir Putin đã quyết định can thiệp quân sự nước láng giềng, nhưng các động thái mới nhất của phương Tây cho thấy tình hình đang xấu đi.

Theo AFP, Ngoại trưởng Mỹ ngày 14.2 thông báo các hoạt động của đại sứ quán Mỹ tại Kiev sẽ được dời sang Lviv, cách biên giới Ukraine - Ba Lan khoảng 80 km. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết quyết định này được đưa ra dựa trên tình hình thực tế và khả năng Nga sẽ có các hành động quân sự mạnh hơn bao giờ hết. Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cùng ngày cũng cho biết họ đã tạm thời chuyển một số nhân viên ra khỏi Ukraine.

Các động thái này diễn ra sau khi Mỹ vào tuần trước cảnh báo các đồng minh rằng Nga có thể đưa quân sang biên giới Ukraine vào ngày 16.2. Đáp lại, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ra sắc lệnh kêu gọi biến ngày 16.2 thành ngày đoàn kết toàn dân. Sắc lệnh nhắc đến việc treo cờ tổ quốc trên cả nước, đeo ruy băng cùng màu cờ và hát quốc ca vào 10 giờ (giờ địa phương). Tổng thống Ukraine cũng khẳng định mọi thứ đều trong tầm kiểm soát và kêu gọi những người siêu giàu đã ra nước ngoài nên trở về.

Tuy mốc 16.2 đang nhận được nhiều sự chú ý, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby ngày 14.2 từ chối nói về thời điểm cụ thể và cho biết Washington vẫn chưa tin rằng Moscow đã có quyết định cuối cùng, theo Reuters.

Trong lúc đó, Thủ tướng Canada Justin Trudeau ngày 14.2 cho biết nước này đang đưa vũ khí quân sự tới Ukraine và cho Kiev vay thêm 392,5 triệu USD để đối phó mối đe dọa từ Nga. Mỹ cũng thông báo sẽ cho Ukraine vay đến 1 tỉ USD để ổn định kinh tế giữa căng thẳng.

Bên cạnh đó, các bộ trưởng quốc phòng NATO sẽ họp trong tuần này để quyết định về việc thành lập 4 lực lượng chiến đấu đa quốc gia, mỗi lực lượng khoảng 1.000 binh sĩ đóng ở đông nam châu Âu nhằm đối phó các động thái của Nga.

Dấu hiệu hạ nhiệt

Tuy vậy, nhiều dấu hiệu hứa hẹn giúp hạ nhiệt căng thẳng. AFP đưa tin Ngoại trưởng Dmytro Kuleba của Ukraine ngày 15.2 nói nỗ lực ngoại giao chung của Kiev với các đồng minh phương Tây đã giúp nước này tránh được cuộc tấn công của Nga. Ông Kuleba cũng cho biết các biện pháp ngoại giao đang phát huy hiệu quả.

Trong ngày 15.2, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói một số lực lượng của nước này gần biên giới với Ukraine đã hoàn thành tập trận và đang thu dọn để quay về căn cứ. Hiện vẫn chưa rõ điều này có ảnh hưởng đến tổng số quân Nga đang ở biên giới với Ukraine hay không, nhưng đây là lần đầu tiên trong nhiều tuần qua Moscow thông báo rút quân.

Các động thái này diễn ra trong lúc Thủ tướng Đức Olaf Scholz đến Nga để hội đàm với Tổng thống Putin. Trước cuộc họp, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock đã cảnh báo rằng tình hình đặc biệt nguy hiểm và có thể leo thang bất cứ lúc nào. Bà Baerbock cũng tuyên bố trách nhiệm về việc giảm leo thang thuộc về Nga, và Moscow phải rút quân. Đồng thời, ngoại trưởng Đức nói thêm rằng phải tận dụng mọi cơ hội đối thoại để đạt được một giải pháp hòa bình.

Tuy vậy, sự thay đổi trong thông điệp của Nga đã được thể hiện trong cuộc họp giữa ông Putin với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 14.2. Ông Lavrov đã nhấn mạnh rằng luôn có cơ hội để Moscow đạt được thỏa thuận với phương Tây về Ukraine.