Lãi suất tiết kiệm lao dốc, cho vay đủng đỉnh

Nhiều nơi xuống dưới 9%/năm

Liên tục trong 2 ngày qua, nhiều ngân hàng (NH) đã điều chỉnh giảm lãi suất (LS) huy động tiền gửi. Chẳng hạn từ ngày 16.3, Ngân hàng Việt Á áp dụng LS tiết kiệm mới. Trong đó, sản phẩm có LS cao nhất là tiền gửi online, lĩnh lãi cuối kỳ, kỳ hạn 6 tháng được điều chỉnh từ 9%/năm xuống 8,5%/năm. 

Các kỳ hạn từ 7 - 11 tháng cũng giảm 0,5% xuống 8,6%; kỳ hạn 18 tháng trở lên tại NH này có LS cao nhất ở mức 8,8%/năm. Cùng ngày, NH TMCP Sài Gòn (SCB) cũng công bố biểu LS mới cao nhất là 9% cho người gửi tiền kỳ hạn từ 6 tháng trở lên, giảm 0,2 - 0,5% tùy theo kỳ hạn so với LS vào đầu tháng 3.

NGỌC THẮNG

Hay NH Kiên Long cũng giảm LS khoảng 0,2 - 0,4 điểm phần trăm xuống dưới 9%/năm. Hiện LS cao nhất tại NH này áp dụng cho hình thức gửi trực tuyến kỳ hạn 13 tháng là 8,95%/năm. Không ngoại lệ, NH Nam Á cũng áp dụng LS cho kỳ hạn tương ứng 6 - 12 tháng từ 8,6 - 8,9%/năm. Thậm chí, NH Techcombank thông báo LS tiền gửi từ 6 - 12 tháng dưới 1 tỉ đồng chỉ còn 7,7%/năm và mức cao hơn lên 7,9%/năm dành cho người gửi tiền trên 3 tỉ đồng. Trước đó từ ngày 14.3, nhóm NH lớn (gồm VietinBank, Vietcombank, BIDV, Agribank) cũng đồng loạt giảm LS tiết kiệm tại quầy kỳ hạn 12 tháng xuống còn 7,2%/năm.

Tuy nhiên, vẫn còn một số NH hiện đang niêm yết LS cao nhất vẫn trên 9%/năm. Có thể kể đến như Bản Việt đang áp dụng LS 9,5%/năm cho kỳ hạn 24 tháng. Hoặc NH Phương Đông niêm yết LS dành cho kỳ hạn từ 13 tháng trở lên là 9,3%/năm. BacABank giữ nguyên LS 9,2%/năm cho các kỳ hạn từ 13 tháng trở lên.

Nếu so với đầu năm nay, LS tiết kiệm của nhiều NH đã giảm mạnh từ 2 - 3 điểm phần trăm. Động thái giảm LS tiết kiệm của các NH đã và đang diễn ra với sự đồng thuận nhằm thực hiện giảm LS cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp. Đặc biệt việc giảm mạnh LS của một số NH gần đây được đánh giá là hưởng ứng theo việc NH Nhà nước (NHNN) vừa điều chỉnh giảm nhiều loại LS điều hành từ 0,5 - 1%/năm. Đặc biệt mới đây, NHNN cũng tiếp tục chỉ đạo nghiêm cấm các NH lách trần LS huy động.

Lãi vay giảm dè dặt

Trong khi đó, thực tế, LS đầu ra lại chưa giảm như kỳ vọng. Hôm qua (17.3), ông Lê Trung, chủ một hộ kinh doanh tại TP.HCM, chia sẻ tin vui rằng hồ sơ đáo hạn và vay vốn của ông được NH thông báo đã chấp thuận. Đáng chú ý, LS mà nhân viên NH thông báo cho hợp đồng mới của ông là 11,5%/năm, thấp hơn mức 12,5%/năm thông báo vào đầu tháng 3. Tuy nhiên, LS mới này cũng vẫn cao hơn mức 9,5%/năm mà ông đã chi trả trong vòng 1 năm qua cho hợp đồng vay 1 tỉ đồng tại NH này. "Giảm được chút nào tốt chút đó. Hy vọng là từ đây trở đi LS chỉ có giảm chứ không tăng trở lại thì hộ kinh doanh như tôi sẽ dễ thở hơn", ông Lê Trung nói.

Cũng "hồi hộp" trông chờ LS giảm, giám đốc một công ty bán lẻ tại TP.HCM cho rằng hợp đồng cũ có kỳ hạn điều chỉnh LS cứ 6 tháng một lần. LS hiện nay ông phải trả là 9%/năm. Ông kỳ vọng mặt bằng LS đang giảm thì đến kỳ điều chỉnh sắp tới lãi vay của công ty ông cũng không phải tăng quá cao. Ông chia sẻ: LS chắc sẽ được điều chỉnh tăng thêm so với mức cũ vì từ quý 4/2022 đến nay các NH đều huy động tiền gửi với LS quá cao. Thông thường biên độ dao động giữa LS tiết kiệm và cho vay của các NH đều từ 3 - 4%/năm nên LS cho vay sẽ khó dưới 10%/năm. Dù vậy với việc giảm LS điều hành từ NHNN thì hy vọng đến đợt hợp đồng vay điều chỉnh LS cũng không quá cao đầu năm nay.

Một số NH cũng thông báo bắt đầu giảm LS cho vay, nhưng vẫn tùy đối tượng khách hàng. Ví dụ từ ngày 15.3, NH Agribank công bố triển khai chương trình tín dụng ưu đãi đối với khách hàng doanh nghiệp với quy mô lên đến 100.000 tỉ đồng và 500 triệu USD. Chương trình triển khai cho các khoản vay ngắn hạn (dưới 12 tháng) phù hợp với điều kiện tài chính và kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mức LS ưu đãi thấp hơn lên tới 1,5%/năm với khoản vay giải ngân bằng VND và 1%/năm với khoản vay bằng USD so với mức LS hiện hành, tùy theo từng kỳ hạn cho vay, hồ sơ cụ thể của doanh nghiệp.

Còn theo khảo sát của người viết, LS cho vay ở nhiều NH thương mại áp dụng cho cá nhân vẫn duy trì từ 13 - 14,5%/năm; khách hàng doanh nghiệp tùy thuộc vào từng đối tượng cụ thể đa số cũng sẽ dao động từ 10 - 13%/năm. Như vậy trong khi LS tiền gửi tiết kiệm của người dân đã giảm từ 2 - 3%/năm so với đầu năm thì LS cho vay chỉ giảm nhẹ 0,5 - 1%/năm.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu nhận định việc NHNN hạ các LS điều hành đến 1% là khá mạnh. Ngay lập tức thị trường chứng khoán đã có phản ứng tích cực khi tăng điểm trong phiên 15.3 sau thông báo của NHNN. Tuy nhiên, thị trường cũng đã dè dặt trở lại bởi các nhà đầu tư hiểu rằng để mặt bằng LS chung trên thị trường giảm xuống thì cần phải có thời gian. Hơn nữa, LS điều hành của NHNN chỉ phần nào tác động trên thị trường liên NH. Trong khi đó, trần LS tiền gửi của các NH thương mại vẫn được duy trì ở mức tối đa cho kỳ hạn dưới 6 tháng là 6%/năm. Chính vì vậy bản thân các NH thương mại cũng chỉ mới giảm LS huy động tiền gửi một chút mà LS cho vay thì còn thăm dò.

TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng LS tiền gửi phải giảm hơn nữa. Song song đó, các NH phải đảm bảo được thanh khoản thì mới có dòng tiền để đẩy mạnh cho vay. Hiện tại với LS còn quá cao, người dân lẫn doanh nghiệp không mặn mà để vay tiền, nhưng theo ông quan sát, nhiều NH cũng không dồi dào thanh khoản để triển khai nhanh hoạt động cho vay. Việc vẫn giữ LS tiết kiệm ở mức khá cao cho thấy các NH vẫn cần huy động tiền từ người dân, có thể bù đắp một phần cho những khoản vay mà nhiều doanh nghiệp đã chậm trả hay cả những khoản tiền đầu tư vào trái phiếu chưa thu hồi được.