Làm thế nào để bóng đá trẻ Việt Nam cất cánh?

Cần một chiến lược đồng bộ

Bóng đá Việt Nam một lần nữa chứng tỏ có tiềm năng mạnh mẽ khi 27 cầu thủ nòng cốt là lứa U.21 (sinh năm 2001) cộng thêm 10 thành viên bổ sung sau đó đã cùng nhau đoạt chức vô địch giải U.23 Đông Nam Á 2022.

Nhóm 37 cầu thủ này là lực lượng dự phòng cho U.23 Việt Nam lứa sinh năm 1999 đá vòng loại U.23 châu Á 2022 hồi tháng 10 năm ngoái. Nếu cộng gộp 2 lứa cầu thủ U.23 Việt Nam sinh năm 1999 (đá SEA Games 31 vào tháng 5.2022) và sinh năm 2001 (chuẩn bị cho SEA Games 32 năm 2023 tại Campuchia), chúng ta có thể an tâm phần nào về lớp kế cận cho tuyển Việt Nam.

Nguyên Phó chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Đông Nam Á (AFF) và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Dương Vũ Lâm nhận xét: “Bóng đá Việt Nam đang sở hữu lứa cầu thủ trẻ đồng đều, giàu tiềm năng như Bảo Toàn, Quang Nho, Văn Tùng, Nguyên Hoàng, Anh Việt, Duy Cương... nhưng bản chất bóng đá trẻ là tính dễ biến động, nay đá tốt nhưng không biết ngày mai thế nào, tâm lý thi đấu sẽ phát triển ra sao. Vì thế muốn khai phá tối đa năng lực của các lứa cầu thủ trẻ, biến các lứa giàu tiềm năng này trở thành dòng chủ lưu của bóng đá Việt Nam thì đòi hỏi rất nhiều tâm sức, sự đồng lòng nhất trí, đi theo một chiến lược đồng bộ, xuyên suốt và khoa học từ cấp nhà nước, VFF đến các CLB”.

Lứa U.21 vô địch Đông Nam Á rất tiềm năng cần được đầu tư thỏa đáng

Vương Anh

Ông Dương Vũ Lâm lấy luôn ví dụ từ câu chuyện đang rất thời sự: “Bảo Toàn, Quang Nho trước đây ít được cho đá nên trình độ chuyên môn có dấu hiệu bị mài mòn và dần mất hẳn khả năng săn bàn, nhưng dưới bàn tay nhào nặn của HLV Đinh Thế Nam, các cầu thủ trẻ này đã tiến bộ vượt bậc”. Cùng quan điểm với HLV Park Hang-seo về việc các đội bóng chuyên nghiệp Việt Nam rất ít chịu hy sinh để mạnh dạn sử dụng cầu thủ trẻ, ông Lâm nói: “Đúng là chúng ta đang có thế hệ cầu thủ nhiều triển vọng, nhưng hiện họ vẫn đang là “lúa non” nên thiếu kinh nghiệm và cần được trui rèn nhiều hơn ở các giải chuyên nghiệp. Hay nói một cách cụ thể là các cầu thủ trẻ cần được thi đấu thường xuyên hơn ở giải quốc nội. Công ty CP bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) từng đề nghị nên có những suất U.23 bắt buộc trong danh sách đăng ký và thi đấu V-League nhưng ý định bất thành vì đại đa số ủy viên Ban Chấp hành VFF đều là đại diện cho các đội V-League, nên họ phải bảo vệ quyền lợi cho chính CLB mình là lẽ đương nhiên. Sau 4 năm, nguồn cung cấp cầu thủ trẻ đã dồi dào hơn nhưng vẫn không thể thay đổi quy định, dù ai cũng biết việc mỗi CLB có 1 - 2 suất U.23 được thi đấu sẽ đem lại lợi ích lâu dài và vô cùng to lớn cho các đội tuyển quốc gia. Cầu thủ trẻ phải có không gian giúp họ lớn lên, mà muốn thế các nhà tuyển trạch, tổ chức thi đấu, HLV, quản lý các đội bóng phải biết đặt niềm tin vào những người trẻ”.

Chuẩn hóa lộ trình

Ông Dương Vũ Lâm cho biết: “Nhìn lại quá khứ để đong đếm hiện tại, nếu không có bầu Đức và bầu Hiển mạnh mẽ đầu tư thì liệu lứa Công Phượng, Tuấn Anh, Quang Hải... có được cho “ra ràng” sớm để đá chấp tuổi ở các giải Đông Nam Á. Những va đập thực chiến ở giải tứ hùng, đối đầu với những đối thủ mạnh như U.19 Tottenham, AS Roma hay U.19 Nhật Bản, rồi các đợt tập huấn tính bằng tháng ở Nhật Bản, châu Âu đã giúp các cầu thủ trẻ lột xác cả về tâm lý, bản lĩnh lẫn yếu tố chuyên môn. Lứa Đình Trọng, Tấn Tài, Văn Hậu… cũng trưởng thành qua U.20 World Cup. Nên về lâu dài, không chỉ lứa U.19 hay U.22 Việt Nam mà những đội tuyển trẻ khác cũng nên sớm cho tập huấn tại Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc nền bóng đá tiên tiến của thế giới. Các nhà hoạch định phải cùng nhau vạch ra một lộ trình phối hợp rõ ràng, chi tiết về vai trò và trách nhiệm của các cấp trong việc chuẩn hóa lộ trình phát triển cầu thủ trẻ.

Bước đi để bóng đá trẻ Việt Nam cất cánh và phát triển bền vững, chúng ta không phải tìm tòi điều gì mới cả vì trên thế giới và châu Á đã làm từ lâu rồi. Vấn đề là ai sẽ đứng ra thực hiện, cơ chế hoạt động như thế nào để hỗ trợ cho các nhà đầu tư bóng đá. Muốn phát triển bóng đá, trong đó có bóng đá trẻ, cần phải có nguồn kinh phí dồi dào, hùng mạnh mà nhà nước không thể đáp ứng đủ. Các doanh nghiệp có được tạo điều kiện về cơ chế nhất định nào đó hay không để họ sẵn sàng rót tiền đầu tư cho bóng đá. Đó là những bài toán mà một mình ngành thể thao hay VFF không thể giải quyết được. Cần có sự vào cuộc của nhà nước cùng các cơ quan có trách nhiệm khác”.

VFF có vai trò gì ?

Chia sẻ với Báo Thanh Niên, một quan chức VFF cho hay: “Chúng tôi không muốn những thành tích hiện có của bóng đá Việt Nam chỉ mang tính “ăn xổi” mà cần phải duy trì một cách bền vững. VFF đang lập kế hoạch dài hơi liên quan phát triển bóng đá trẻ. Ngoài nguồn kinh phí tự thân, VFF đang kêu gọi xã hội hóa để nuôi dưỡng lực lượng cầu thủ trẻ từ U.11 - U.18 với hướng đào tạo tập trung đạt từ trên 4.000 - 6.000 cầu thủ/năm. Cùng với giám đốc kỹ thuật VFF, kết hợp với giám đốc kỹ thuật các CLB (nếu có) để đổi mới, hoàn thiện hệ thống tuyển chọn, đào tạo cầu thủ. Đặc biệt sẽ tiếp tục xây dựng, củng cố và ban hành bộ tiêu chí đánh giá năng khiếu bóng đá (các độ tuổi từ 7 - 11 và từ 12 - 15), làm căn cứ để tổ chức kiểm tra, tuyển chọn năng khiếu bóng đá trên phạm vi toàn quốc, kịp thời phát hiện, bồi dưỡng, phát triển tài năng bóng đá. Cùng với Bộ VH-TT-DL xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bóng đá Việt Nam, nhằm đánh giá cụ thể bức tranh toàn cảnh về sự phát triển của bóng đá trẻ Việt Nam, còn thiếu gì, vướng mắc ở khâu nào, giải quyết ra sao. VFF sẽ làm cầu nối hoặc là một trong những chủ thể chính trong việc kết hợp giữa đầu tư của nhà nước với đầu tư của doanh nghiệp, tổ chức xã hội, CLB và đóng góp của người dân trong việc xây dựng cơ sở vật chất, tăng cường các điều kiện kỹ thuật phục vụ yêu cầu phát triển của bóng đá trẻ”.

Cũng theo quan chức này, VFF sẽ tích cực hỗ trợ các CLB trong việc hình thành học viện bóng đá tại đội chuyên nghiệp, tuyển chọn và đào tạo cầu thủ trẻ ở các lứa tuổi. VFF sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống thi đấu bóng đá trẻ các lứa tuổi theo phương thức xã hội hóa; phát hiện và bổ sung lực lượng cầu thủ cho các đội tuyển trẻ. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của VFF thời gian tới là cải tiến hệ thống thi đấu bóng đá quốc gia với các quy định, chế tài, đảm bảo cầu thủ U.21 được thi đấu tối thiểu 20 - 25 trận mỗi năm, đa dạng hóa phương thức đào tạo cầu thủ để bóng đá Việt Nam không bị rơi vào tình trạng hụt hẫng về mặt lực lượng có chất lượng cao.