'Lắp một cái cột thu phát sóng ở vịnh Hạ Long cũng phải xin phép Thủ tướng'

Chiều 27.8, nêu góp ý dự án luật Di sản văn hóa (sửa đổi), Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị cần làm rõ, phân loại tiêu chí, quy mô, loại hình công trình sửa chữa, cải tạo, xây dựng trong khu vực bảo vệ di tích hoặc xác định tiêu chí các thủ tục hành chính, thời gian trả lời đối với từng loại hình công trình.

Dự thảo luật quy định, tại khu vực bảo vệ 1 và 2 của di tích, chỉ được sửa chữa, cải tạo, xây dựng công trình trực tiếp phục vụ bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

ẢNH: GIA HÂN

Việc chấp thuận chủ trương đầu tư, xây dựng công trình chỉ được thực hiện khi có ý kiến bằng văn bản của Thủ tướng Chính phủ (đối với di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới); của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL (đối với di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia); của người đứng đầu cơ quan chuyên môn về văn hóa cấp tỉnh đối với di tích cấp tỉnh.

Bà Hà cho rằng, nên phân cấp cho UBND cấp tỉnh quyết định các công trình cải tạo, sửa chữa nhỏ, cấp bách nhằm bảo vệ di tích nhằm bảo vệ di tích, sửa chữa như là hệ thống tiêu thoát nước, hệ thống các cột thu lôi, cột phát sóng hoặc các công trình khác trong các khu vực bảo vệ 2 của di sản thiên nhiên thế giới, di tích quốc gia đặc biệt.

Dự thảo luật cũng quy định, tại khu vực bảo vệ 2 của di tích, được sửa chữa, cải tạo, xây dựng các công trình kinh tế - xã hội. Về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, xây dựng công trình cần phải có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL và người đứng đầu cơ quan chuyên môn về văn hóa cấp tỉnh như phân loại ở trên.

Bà Hà phân tích, khái niệm công trình kinh tế - xã hội tại dự thảo luật bao gồm toàn bộ các công trình xây dựng. Do đó, bà Hà cho rằng, cũng cần quy định cụ thể các công trình xây dựng chỉ được thực hiện sau khi có ý kiến bằng văn bản của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL, đảm bảo tính khả thi sau khi luật được thông qua.

Đại biểu Quảng Ninh đề nghị, với các công trình xây dựng không có tác động trực tiếp tới di tích, công trình tạm, công trình nhằm đảm bảo an toàn của di tích thì nên phân cấp cho UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư và chỉ cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà dẫn chứng, hiện nay, nhiều công trình mất rất nhiều thời gian mới có thể triển khai vì quy định "phải có sự đồng ý bằng văn bản" này. "Rất nhiều cử tri, du khách bức xúc với việc như là giữa vịnh Hạ Long không có sóng điện thoại; hay lúc bão gió không thể nào liên lạc được với tàu, thuyền ở trong khu vực của vịnh là do quy định lắp một cái cột thu phát sóng ở vịnh Hạ Long cũng phải báo cáo, được sự đồng ý Thủ tướng Chính phủ", bà Hà nêu.

Tương tự, bà Hà cho biết, việc xây dựng các rãnh thoát nước chảy trực tiếp vào di tích quốc gia đặc biệt ở Yên Tử cũng phải báo cáo, được sự chấp thuận bằng văn bản của Thủ tướng mới thực hiện được trong khi đó là việc cấp bách và có thể ảnh hưởng trực tiếp tới di tích. "Trình tự, thủ tục mất rất nhiều thời gian", bà Hà nói.

ẢNH: GIA HÂN

 "Cử tri bức xúc, quản lý nhà nước gặp khó khăn rất nhiều" 

Dự thảo luật cho phép sửa chữa, cải tạo, xây dựng lại nhà ở riêng lẻ trên cơ sở hiện trạng nhà ở riêng lẻ đã có trong khu vực bảo vệ 1 và 2 của di tích. Bà Hà đề nghị nên bổ sung việc xây dựng mới với nhà ở riêng lẻ tại khu vực này.

Bà Hà cũng cho biết, ngay cả việc xây dựng nhà ở riêng lẻ nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích, di sản thế giới hiện nay tại vịnh Hạ Long của Quảng Ninh cũng đang gặp khó khăn do các quy định quá chặt chẽ, mất nhiều thời gian, thủ tục. "Chúng tôi không thu hút được đầu tư, như vậy rất khó khăn", bà Hà nói.

Tán thành với đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, đại biểu Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) mong muốn cơ quan thẩm tra, soạn thảo tiếp thu ý kiến này để đưa vào luật trình Quốc hội thông qua.

"Trên thực tế, do lịch sử để lại, trước khi di sản, di tích được công nhận thì đã có các công trình ở đó rồi. Thực hiện công trình dự án, kết cấu hạ tầng gặp nhiều khó khăn vì quá nhiều thủ tục trình cơ quan chức năng. Cử tri bức xúc, quản lý nhà nước gặp khó khăn", bà Luyến nêu.

Trong báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội cho biết, quá trình thảo luận, một số ý kiến đề nghị quán triệt nguyên tắc không quy định việc xây dựng công trình, nhà ở; chỉ cho cải tạo, sửa chữa trên cơ sở phải giữ được nguyên trạng về mặt bằng, không gian, không làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích.

Cơ quan thẩm tra cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu, chỉnh lý theo hướng, trong khu vực bảo vệ 1 của di tích chỉ được sửa chữa, cải tạo, xây dựng công trình trực tiếp phục vụ bảo vệ và phát huy giá trị di tích. Việc sửa chữa, cải tạo, xây dựng lại nhà ở riêng lẻ trên cơ sở hiện trạng nhà ở riêng lẻ đã có và phải bảo đảm nguyên trạng về mặt bằng, không gian của các yếu tố gốc cấu thành di tích.

Đồng thời, dự thảo luật cũng quy định, việc thực hiện đầu tư, dự án xây dựng đầu tư công trình được thực hiện theo quy định của luật này và thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư, đầu tư công, xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư, xây dựng công trình chỉ được thực hiện sau khi có ý kiến đồng ý bằng văn bản của Thủ tướng Chính phủ đối với di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới; của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL đối với di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia; của người đứng đầu cơ quan chuyên môn về văn hóa cấp tỉnh đối với di tích cấp tỉnh.