Lịch thi đấu còn nhiều trở ngại

CƠ HỘI THI ĐẤU KHÔNG NHIỀU

Ở giải Ngoại hạng Anh, chúng ta thậm chí đã nghe các HLV phàn nàn về việc đội bóng của họ phải thi đấu sớm quá nhiều - dù "quá nhiều" chỉ là chưa tới chục trận mỗi mùa, và "đá sớm" nghĩa là đá trước các đội bóng khác vài giờ, trong cùng một loạt trận. Hằng năm, luôn có lịch thi đấu quốc tế - tức loại hình bóng đá của các đội tuyển quốc gia được FIFA định sẵn, để các giải đấu tầm CLB dựa vào đó mà xếp lịch cho phù hợp. Từ nay cho đến tháng 7.2026, toàn bộ thế giới bóng đá đỉnh cao đều đã biết rõ 16 đợt trận quốc tế cùng với World Cup 2026 và các giải vô địch châu lục của từng liên đoàn diễn ra vào những ngày cụ thể nào.

AFP

Trước khi đá ở Champions League vào đêm thứ ba, thì một CLB nào đó sẽ ra sân trong đêm thứ bảy (chứ không phải chủ nhật) ở giải vô địch quốc gia của họ. Tất cả đều rất hợp lý, khoa học, được tính toán chi li đến từng giờ chứ không phải từng ngày. Người ta gọi đấy là tính chuyên nghiệp của bóng đá đỉnh cao. Nhưng, tất nhiên đấy chỉ là bóng đá nam.

Theo FIFPro (Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp lớn nhất và có uy tín nhất thế giới hiện thời), điều kiện thi đấu không thuận lợi và lịch thi đấu bất hợp lý đều là những trở ngại lớn đối với các cầu thủ nữ. Ngay cả những cầu thủ ở đẳng cấp cao nhất trong làng bóng nữ hiện nay đều không thoát khỏi tình trạng chung. Chất lượng của bóng đá nữ tất nhiên bị ảnh hưởng nghiêm trọng, như một hệ lụy tất yếu.

Lịch thi đấu suốt 3 năm liên tiếp của khoảng 100 cầu thủ nữ, trong đó có những ngôi sao nổi tiếng như Crystal Dunn (đội tuyển Mỹ, CLB Portland Thorns), Christiane Endler (Chile, Lyon), Alexia Putellas (Tây Ban Nha, Barcelona), Sam Kerr (Úc, Chelsea) đã được FIFPro tổng hợp và nghiên cứu. Kết quả cho thấy: bình quân các cầu thủ nữ chỉ thi đấu khoảng 29 trận/năm. Cũng cần nói thêm: diện nghiên cứu ở đây là những cầu thủ nhà nghề không hề chấn thương phải nghỉ lâu dài, và họ đều là tuyển thủ quốc gia, tức thi đấu trong nhiều loại hình bóng đá khác nhau. Trong mùa bóng 2019 - 2020, vốn bị hoãn bởi đại dịch Covid-19, mỗi cầu thủ nhà nghề nữ chỉ thi đấu khoảng 20 trận.

LỊCH THI ĐẤU BẤT HỢP LÝ

Vấn đề không chỉ là điều kiện (hoặc cơ hội) thi đấu không nhiều. Cầu thủ Crystal Dunn từng phải thi đấu 10 trận trong vòng chưa tới 2 tháng, sau khi hoàn toàn không có giải nào để đá suốt 4 tháng trước đó. Bình quân, 26% tổng số trận của các cầu thủ nhà nghề nữ là đá cho đội tuyển quốc gia. Các tuyển thủ Mỹ như Dunn, Julie Ertz, Christen Press thì có tỷ lệ thi đấu cho đội tuyển quốc gia lên đến trên 35%. Cứ thử hình dung ở trận địa nam mà một ngôi sao "phải" giành đến 35% số trận của mình cho đội tuyển? Dĩ nhiên không bao giờ có, nhưng nếu có thì ngôi sao ấy chẳng cần lên tiếng, bởi báo chí và giới hâm mộ hẳn sẽ chỉ trích mạnh mẽ các đội tuyển quốc gia.

Một mặt, bóng đá nữ thế giới hiện không có sự hài hòa giữa lịch thi đấu của các đội tuyển quốc gia và giải đấu tầm CLB. Mặt khác, đấy thật ra là vì bóng đá tầm CLB chưa phát triển đến mức giới quản lý phải ngồi lại để bàn về một nguyên tắc xếp lịch chung trên toàn thế giới, như bóng đá nam. Vấn đề lớn nhất của các cầu thủ chuyên nghiệp nữ vẫn là họ chưa có đủ giải hoặc trận đấu cần thiết. Chẳng hạn, khu vực CONCACAF (Bắc, Trung Mỹ và vùng Caribbean) hiện không có giải quốc tế nào là chính thức, ổn định, được tổ chức thường xuyên. Các tuyển thủ nữ ở khu vực này do vậy không có nhiều cơ hội thi đấu. Có đến 6% tổng số cầu thủ trong cuộc nghiên cứu vừa nêu của FIFPro khoác áo ĐTQG nhiều hơn CLB. Đấy chính là các cầu thủ ở khu vực CONCACAF này.

Giải vô địch tầm châu lục của Nam Mỹ, châu Phi, châu Á… hiện nay đều được dùng làm vòng loại World Cup. Đây cũng là một vấn đề nói lên tình trạng các cầu thủ nữ không có nhiều cơ hội thi đấu. EURO nữ là giải vô địch châu lục duy nhất hiện nay được tổ chức riêng rẽ, không bị đánh đồng với vòng loại World Cup. Đây là do năng lực tổ chức, hay do các liên đoàn cấp châu lục vẫn chưa mặn mà với chính cái tài sản trong tay họ: quyền tổ chức hẳn một giải bóng đá nữ tầm châu lục (nếu đã có giải vô địch châu lục thì tổ chức thêm vòng loại World Cup, hoặc ngược lại)?

Gần đây, châu Á và châu Phi đều đã có thêm giải vô địch châu lục tầm CLB, đại khái là tương đương với Champions League nữ của châu Âu hoặc Copa America nữ của Nam Mỹ. Nhưng nhìn chung, cơ hội thi đấu cho các ngôi sao nữ vẫn chưa nhiều. Ý tưởng mở thêm các giải đấu tầm CLB cho bóng đá nữ đang được bàn đến khá nhiều trong vài năm nay. Thêm một cúp châu Âu nữa, bên cạnh Champions League nữ - đấy là đề tài khá hào hứng!