Chính sách trong phòng lạnh, nhà nông ở ngoài đồng
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, nhấn mạnh liên kết rất quan trọng nhưng không có doanh nghiệp (DN) thì không thể liên kết. “Đứng trước sự thay đổi, chúng ta cân nhắc quá nhiều giá phải trả, song không để ý cái giá phải trả nếu không thay đổi là bao nhiêu. Nhưng có những chi phí không nhìn thấy rõ là sự biến dạng, tổn thương hệ sinh thái của vùng hay hình ảnh thương hiệu nông nghiệp của một quốc gia”, ông Hoan nói.
Đừng để chính sách phát triển lại được làm trong phòng máy lạnh, nhà nông, nhà sản xuất lại ở ngoài đồng.
Từ những vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT nhấn mạnh: “Diễn đàn phải là nơi tạo “vựa” ý tưởng để dung nạp các đóng góp của chuyên gia, DN, lãnh đạo địa phương. Tôi nói thay đổi tư duy làm liên kết, đó là kết nối những mảnh rời trong xã hội từ chính quyền, DN, thương lái, nông dân... để có chính sách phù hợp. Nói là liên kết nhưng lâu nay chia ra quá nhiều chiến tuyến trong mặt trận nông nghiệp. Nếu vượt qua được sự loay hoay liên kết như lâu nay, sẽ vỡ ra nhiều ý tưởng, tạo hình mẫu mới cho ĐBSCL. Thay vì ngồi lo âu biến đổi khí hậu, hãy tìm cách làm giàu, phát triển trong bối cảnh đó. Đừng để chính sách phát triển được làm trong phòng máy lạnh, nhà nông, nhà sản xuất lại ở ngoài đồng”.
 |
Diễn đàn Mekong Connect 2021 lần đầu tiên được tổ chức tại TP.HCM |
Ng.Ng |
Ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM, kỳ vọng diễn đàn lần này là cơ hội để TP.HCM và ĐBSCL liên kết chặt chẽ hơn, cùng nhau đưa ra những ý tưởng để xây dựng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, phát triển mang tính liên vùng, đẩy mạnh thế mạnh nông nghiệp của vùng để hướng đến tương lai, phục hồi và phát triển kinh tế bền vững.
Đại diện tỉnh Đồng Tháp cho rằng địa phương đã chủ động mở rộng chuỗi phân phối nông sản. Thế nhưng vùng ĐBSCL đang rất cần những kho lạnh để dự trữ hàng hóa, kể cả xuất khẩu. Đề nghị các chuỗi bán lẻ, mở rộng đầu tư, hình thành các kho để bảo đảm thu hoạch của người dân, như vậy mới bảo đảm sự phát triển bền vững được. Còn đại diện tỉnh An Giang thì nhấn mạnh trong thời buổi “bình thường mới”, các cách làm cũ, cách nghĩ cũ sẽ không áp dụng được nữa.
Giải bài toán logistics
Thảo luận tại phiên phục hồi kinh tế và chuỗi cung ứng hàng hóa giữa TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Vina T&T, chuyên xuất khẩu trái cây, cho rằng nút thắt lớn nhất khiến liên kết vùng lâu này còn yếu là... thiếu liên kết. Ông kể năm 2013 sang Mỹ, ông thấy trong siêu thị Mỹ bán một rổ nhãn của Trung Quốc giá 13,5 USD, sau về phát hiện là nhãn đó từ VN, Trung Quốc nhập về bán qua Mỹ. Tại VN, nếu với các chi phí qua nhiều khâu trung gian và chiếu xạ, giá thành lên đến 15 USD/rổ. “Các khâu trung gian đã đội giá nông sản Việt lên quá cao, khó cạnh tranh.
 |
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, phát biểu tại diễn đàn |
Chẳng hạn lúc này vú sữa tại Mỹ bán giá 500.000 đồng/kg, nhưng nhà nông chỉ bán ở vườn được 40.000 đồng/kg, phần chênh lệch đó đa số logistics và trung gian hưởng. Chính logistics yếu, lệ thuộc quá lớn vào nước ngoài làm giảm cơ hội bán được nhiều nông sản hơn ra nước ngoài của DN Việt”, ông Tùng nhấn mạnh và bổ sung thêm hiện nhu cầu trái cây của Mỹ cần 1.000 tấn/tuần, nhưng các hãng tàu nước ngoài chỉ cho DN xuất khẩu trái cây Việt vận chuyển tối đa 10 tấn/tuần sang Mỹ. Công ty có khả năng cung cấp 100% sang thị trường này, nhưng chỉ đưa hàng đi được 60%, phần còn lại phải trữ lạnh...
Bà Đỗ Thu Hường, Phó giám đốc marketing Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, thông tin công ty đã đầu tư 6 cảng ở ĐBSCL để kết nối các tỉnh trong vùng xuất khẩu qua 2 cảng lớn là Cát Lái và Cái Mép - Thị Vải. Tuy nhiên, do chi phí logistics chiếm đến 25% giá thành nên giá xuất khẩu bị đội lên, khó cạnh tranh. Vì thế, đơn vị này kiến nghị có chính sách nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, trước mắt là đường bộ. DN mong chờ cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và Mỹ Thuận - Cần Thơ hoàn thiện để cải thiện chi phí xuất nhập khẩu. Bà Hường cũng gợi ý nên thu hút đầu tư các công ty dịch vụ logistics, các hãng tàu… để ngoài việc khai thác các trung tâm logistics có thể phát triển hệ thống kho, đặc biệt là kho lạnh. Làm được như vậy sẽ đem lại giá cạnh tranh cho DN xuất nhập khẩu khu vực này.
“Sở Công thương đang được UBND TP.HCM giao trách nhiệm tham mưu phát triển logistics tại TP. Ngày 16.12, chúng tôi cũng đã tiếp một tập đoàn lớn đầu tư cảng biển, cảng trung chuyển tại TP.HCM, hy vọng mọi thứ sẽ suôn sẻ và phát huy lợi thế của vị trí trung tâm kinh tế của cả vùng, cả nước”, ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Công thương TP.HCM, chia sẻ.
Họp thì hứng thú, hết họp thì thôi
Tại phiên thảo luận về các giải pháp liên kết và phát triển giữa TP.HCM và các tỉnh thành vùng ĐBSCL, chuyên gia kinh tế Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và quản lý, ĐH Fulbright tại TP.HCM, chỉ ra một số “điểm nghẽn” của vùng. Đó là các tỉnh có xu thế cạnh tranh nhiều hơn là hợp tác. Các cơ chế giúp phát triển ĐBSCL như quy hoạch vùng, các hoạt động đầu tư công và cơ sở hạ tầng cũng chưa có sự thống nhất; cơ chế tài khóa thì đến thời điểm này tỉnh nào cũng cố vận động cho mình và không xin T.Ư để có một dự án lớn cho cả vùng nhằm tạo ra xương sống.
Ông nói: “Đại dịch vừa qua bộc lộ thêm một số hạn chế khác, trong đó có chuỗi cung ứng. Chuỗi cung ứng đứt gãy trong đại dịch do sự chia cắt của các địa phương, mỗi địa phương đều chăm lo cho lợi ích của mình mà quên mất một vùng cần phát triển bền vững. Cần nhận dạng ĐBSCL như một tổng thể, những gì liên quan đến lợi ích của ĐBSCL cần được xem là thách thức chung và nên có cơ sở dữ liệu chung để nối kết dữ liệu các địa phương lại với nhau. ĐBSCL mạnh thì từng địa phương mới mạnh”.
Muốn vậy, TS Tự Anh đề nghị TP.HCM và ĐBSCL nên kiến nghị T.Ư cho ĐBSCL một thể chế chính quyền vùng, áp cho mọi hoạt động, tài khóa...
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Phan Chánh Dưỡng bổ sung TP.HCM phát triển mà không có kết nối vùng xung quanh thì không thể. Chuyện liên kết này đã được thảo luận 15 năm nay nhưng cứ “họp thì hứng thú vì nói đúng đề tài rồi... xong. 2 năm trước chúng ta có làm chương trình là Fulbright và VCCI hợp tác làm báo cáo thường niên của ĐBSCL, giờ không nói thế nữa mà là nêu ra từng vụ việc để sang năm tổng kết xem làm được bao nhiêu, làm sao để nhận diện ra vai trò của ĐBSCL lớn đến mức nào nhưng chưa được quan tâm phát triển đúng mức”, ông Dưỡng dẫn chứng và nhấn mạnh phát triển hạ tầng cho ĐBSCL kết nối với TP.HCM là vấn đề bức thiết phải hành động. “Dịch Covid-19 không biết sẽ kéo dài bao lâu, mọi thứ phải thay đổi mới tồn tại được. Con người dịch chuyển, hàng hóa phải lưu thông... nên chống dịch nhưng logistics giữa các địa phương và phải được đặt lên hàng đầu”, ông Dưỡng nói.
Đồng chủ trì Mekong Connect 2021, Diễn đàn liên kết phát triển TP.HCM và các tỉnh, thành ĐBSCL 2021, là Bộ NN-PTNT, Bộ KH-CN, UBND TP.HCM. Phối hợp thực hiện là Sở Công thương TP.HCM, Hội Doanh nghiệp HVNCLC, VCCI Cần Thơ, cùng các tỉnh An Giang, Bến Tre, Cần Thơ, Đồng Tháp.
Bình luận (0)