Mỹ đưa Cuba khỏi danh sách bảo trợ khủng bố

Quan hệ Mỹ - Cuba đang dần được cải thiện rõ rệt - Ảnh: AFP

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry hôm qua 30.5 xác nhận quyết định cuối cùng về việc rút Cuba khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố có hiệu lực từ ngày 29.5 (giờ địa phương), theo AFP. Cuba bị đưa vào danh sách này từ năm 1982 với cáo buộc ủng hộ các phong trào chống chính phủ ở nhiều nước Nam Mỹ.

Sau 45 ngày xem xét, quốc hội Mỹ đã không phản đối đề xuất xóa tên Cuba của Tổng thống Barack Obama đưa ra hồi giữa tháng 4. Như vậy hiện trong danh sách của Mỹ chỉ còn Sudan, Iran và Syria. Chính quyền Cuba chưa có bình luận về bước đi mới của Mỹ.

Về lý thuyết, quyết định nói trên sẽ giúp dỡ bỏ hàng loạt biện pháp trừng phạt kéo dài hàng chục năm qua, giúp Cuba tiếp cận các hệ thống ngân hàng - tài chính quốc tế lẫn nguồn viện trợ kinh tế của Mỹ, đồng thời dỡ bỏ một số hạn chế về xuất khẩu và buôn bán vũ khí. Tuy nhiên, vẫn chưa thể có thay đổi thực chất do lệnh cấm vận nhằm vào Cuba từ năm 1962 vẫn còn hiệu lực. “Việc xóa tên khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố không có nghĩa là lệnh cấm vận kinh tế cũng được dỡ bỏ”, BBC dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jeff Rathke cho biết.

Mặc dù vậy, động thái của Mỹ vẫn được đánh giá là mang ý nghĩa lịch sử với tác động về chính trị rất lớn, thể hiện quyết tâm của hai bên nỗ lực xích lại gần nhau, từng bước tháo gỡ các rào cản. Đây cũng là một trong những điều kiện tiên quyết của Cuba để tiến tới mở lại đại sứ quán của nhau. Kể từ khi Tổng thống Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro ra tuyên bố lịch sử về tiến tới bình thường hóa quan hệ hồi tháng 12.2014, phái đoàn hai bên đã tiến hành 4 vòng đàm phán cấp cao về vấn đề mở lại đại sứ quán.

Theo AFP, vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến vấn đề nhân quyền và yêu cầu từ Mỹ muốn cho các nhà ngoại giao nước này được tự do gặp gỡ các nhân vật chống đối tại Cuba. Tuy nhiên, Đài ABC News dẫn nguồn tin riêng cho biết Mỹ và Cuba sẽ ra thông báo chính thức về việc mở lại đại sứ quán tại thủ đô mỗi nước cùng thời điểm cụ thể sớm nhất là vào tuần tới. Theo nguồn tin này, hai bên thậm chí đã chuẩn bị đầy đủ nhân viên sứ quán và đại sứ.

Trong nỗ lực cải thiện hơn nữa quan hệ song phương, Tổng thống Obama cũng đã kêu gọi quốc hội chấm dứt lệnh cấm vận kinh tế năm 1962 nhưng chưa được chấp thuận. Hồi tháng 1, ông Obama cũng đã sử dụng quyền hành pháp để nới lỏng hạn chế về du lịch và thương mại với Cuba, còn Bộ Tài chính đã cấp phép cho một số công ty mở tuyến phà từ thành phố Miami, bang Florida đến Cuba.

Theo giới quan sát, hiện 2 vấn đề lớn gây trở ngại cho quy trình bình thường hóa quan hệ Mỹ - Cuba là lệnh cấm vận kinh tế và trao trả vịnh Guantanamo mà Washington thuê từ năm 1903. Tuy vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết trong thời gian tới song 2 cựu thù thật sự đang ngày càng xích lại gần nhau trong tiến trình nối lại quan hệ song phương.