Mỹ ra báo cáo về cuộc di tản hỗn loạn khỏi Afghanistan

Bộ Ngoại giao Mỹ vừa công bố báo cáo cho rằng các quan chức Mỹ đã bị cản trở trong quá trình di tản khỏi Afghanistan vào năm 2021 do thiếu quyết định rõ ràng, thiếu quản lý khủng hoảng và thông điệp khó hiểu. Báo cáo được hoàn thành cách đây hơn một năm nhưng chỉ được công bố vào ngày 30.6, theo AFP.

Tháng 8.2021, cảnh tượng hỗn loạn xảy ra tại thủ đô Kabul của Afghanistan khi lực lượng Taliban nhanh chóng giành quyền kiểm soát trong khi Mỹ và đồng minh vội vã di tản, chấm dứt sự 20 năm hiện diện tại nước Trung Á.

REUTERS

Báo cáo ca ngợi kết quả cuối cùng của việc di tản đó là sơ tán được 125.000 người, trong đó có 6.000 công dân Mỹ. Tuy nhiên, cuộc di tản khỏi Afghanistan đã gặp "thách thức lớn" vì các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Joe Biden "đã không đưa ra quyết định rõ ràng" trước thời hạn về việc nên hỗ trợ những người Afghanistan đang gặp rủi ro nào.

"Việc liên tục thay đổi hướng dẫn chính sách và thông điệp công khai từ Washington về những nhóm dân cư nào đủ điều kiện để di tản và cách thức đại sứ quán nên quản lý việc tiếp cận và lưu chuyển đã làm tăng thêm sự hỗn loạn và thường không tính đến các sự kiện chính trên thực tế," báo cáo nêu.

Báo cáo lưu ý rằng ông Biden đã thừa hưởng một lượng hồ sơ xin thị thực tồn đọng từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Báo cáo cho biết: "Quyết định của cả Tổng thống Trump và Tổng thống Biden về việc chấm dứt sứ mệnh quân sự của Mỹ tại Afghanistan đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với khả năng tồn tại của chính phủ Afghanistan và an ninh của chính phủ này".

Báo cáo cho rằng các quan chức cấp cao trong cả hai chính quyền "đã không xem xét đầy đủ các tình huống xấu nhất và những tình huống đó có thể xảy ra nhanh như thế nào". Kế hoạch sơ tán của Bộ Ngoại giao "bị cản trở" vì "không rõ" quan chức cấp cao nào nắm quyền dẫn đầu.

Tương tự với một đánh giá nội bộ trước đó, báo cáo cho biết giới chức Mỹ hầu như đều dự đoán rằng chính quyền Afghanistan do phương Tây hậu thuẫn sẽ giữ quyền kiểm soát Kabul ít nhất là "trong nhiều tuần, nếu không muốn nói là nhiều tháng".

Tuy nhiên, việc chuẩn bị và lên kế hoạch cho khủng hoảng đã bị cản trở một phần do những lo ngại về những tín hiệu có thể được phát đi, đặc biệt là khả năng Mỹ bị cho là mất lòng tin vào chính quyền Afghanistan và do đó góp phần gây ra sự sụp đổ.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gửi thông báo ghi nhận "sự dũng cảm, khéo léo và cống hiến phi thường" của các nhân viên ngoại giao tại Afghanistan, đồng thời cam kết sẽ tuân theo các khuyến nghị để cải thiện. "Những bài học kinh nghiệm đã giúp hướng dẫn các phản ứng của chúng tôi ở Ukraine, Sudan và những nơi khác", ông Blinken viết.