Nặng hình thức

Chẳng hạn nếu muốn công nhận văn bằng tiến sĩ do cơ sở nước ngoài cấp, người đề nghị phải nộp cả bằng tốt nghiệp và bảng điểm (bảng sao công chứng) của các cấp học trước đó như đại học (ĐH), thạc sĩ!

Người đã có bằng ĐH hay thạc sĩ do một cơ sở đào tạo hợp pháp trong nước cấp và đã được thừa nhận, sau đó học lên tiến sĩ thì nay lại buộc họ phải nộp lại cả bằng tốt nghiệp trước đây. Như vậy chẳng lẽ những bằng trước kia cấp không có giá trị?

Với những người đã nhận học bổng của nhà nước đi học nước ngoài, trước khi được cử đi, họ đã làm rất nhiều thủ tục, minh chứng về các bằng cấp trước đó cũng như chất lượng và giá trị kiểm định của trường ĐH nước ngoài sẽ theo học. Trên cơ sở đó Bộ GD-ĐT mới ra quyết định cử đi học. Trong quá trình đó, theo định kỳ, các du học sinh phải liên tục báo cáo về tiến độ học tập, nghiên cứu... mới được nhận sinh hoạt phí. Khi về nước cũng phải làm thủ tục hoàn tất việc học tập. Nhưng rồi Bộ lại yêu cầu thực hiện đầy đủ các thủ tục để công nhận bằng cấp mà chính mình đã ra quyết định cử đi học!

Có người từng tốt nghiệp ĐH từ trường quốc tế ngay tại VN. Các trường này tất nhiên đã được Chính phủ cho phép hoạt động hợp pháp, chất lượng đào tạo cũng đã được chứng nhận ở quốc tế nhưng bây giờ bằng này chỉ có giá trị khi được Cục Quản lý của Bộ GD-ĐT công nhận. Không ít người nhận bằng tiến sĩ từ các trường có uy tín, danh giá trên thế giới, bằng cấp được quốc tế công nhận thế nhưng về VN vẫn phải làm thủ tục với đầy đủ quy trình đến mức phía trường nước ngoài phải ngạc nhiên.

Theo quy định, Bộ chỉ công nhận những văn bằng của các cơ sở hoạt động hợp pháp tại VN, được tổ chức kiểm định VN hoặc nước ngoài công nhận... Vậy nghĩa là những bằng cấp của các đơn vị này đã được chứng nhận chất lượng rồi thì sao Bộ lại tiếp tục làm thêm thủ tục công nhận?

Chính vì vậy có ý kiến cho rằng thay vì làm đủ thủ tục nhiêu khê, sao Bộ GD-ĐT không đơn giản đưa ra danh sách những trường được xếp hạng, kiểm định; công khai danh sách người được công nhận bằng cấp, lý lịch khoa học, luận án... trên trang web của mình.

Điều quan trọng nhất chính là việc thực học, năng lực thật của người nhận tấm bằng. Quy trình hiện nay thật ra gây khó cho những người nghiêm túc chứ với những ai muốn lách thì cũng có kẽ hở. Đây cũng không phải là cách tốt nhất để chứng minh thật giả về năng lực của người nhận bằng.

Cách làm này vẫn đang nặng về đối phó hơn là khuyến khích học thật, làm thật.